خودکفایی در کشاورزی با اصلاح ساختار بودجه/ ایران توان تولید غذای ۵۰۰میلیون نفر را دارد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اگرچه بحث استراتژیک استقلال در تولید مواد غذایی و عدم وابستگی به واردات آن از مدتها پیش مطرح بوده است، اما بحران شیوع ویروس کرونا باعث شد تا این مهم بار دیگر زنده و به‌روشنی فهم شود که امنیت غذایی در مواقع بحران که به‌بهانه‌های مختلف و به‌طور ادواری ایجاد می‌شود، چه ابعاد مهمی دارد.

برای ایران که با تحریم‌های غیرقانونی خارجی مواجه است و از مدتها پیش تیغ تیز تحریم‌ها را احساس کرده، مسئله واردات محصولات غذایی به یکی از ابزارهای فشار آمریکا و متحدانش تبدیل شده است. اگر نیاز به واردات خوراک دام و برخی دیگر از اقلام غذایی به‌اندازه کنونی نبود، یکی از ابزارهای مهم اعمال فشار آمریکا بی‌اثر شده بود و سیاستگذاران خارجی کشور با امکان تحرک بهتری فعالیت می‌کردند.

تحقیقی که در سال 1383 در دانشگاه تهران انجام شد نشان داد که میزان یارانه پرداختی آمریکا به کشاورزان این کشور تا 50 درصد و این رقم در ایران در حدود 0.5 درصد است، درحالی که آمریکا یک کشور صنعتی هم هست، اما اهمیت راهبردی تولیدات غذایی را دریافته است و با آن مماشات نمی‌کند.

در ایران هنوز برای نخبگان کشور مسئله خودکفایی در محصولات غذایی حل نشده و برخی با آن مانند یک مسئله فرعی رفتار می‌کنند. رهبر معظم انقلاب از بیش از 20 سال پیش اهمیت موضوع را به‌کرّات یادآوری کرده‌اند. بررسی مجموعه بیانات ایشان در مورد استقلال در زمینه محصولات غذایی نشان می‌دهد که در منظومه فکری ایشان:

• دستگاه کشاورزی برای کشور ما بسیار مهمّ است؛ چون امنیت غذایی برای کشوری بزرگ، پُرجمعیت و دارای هدفهای بلند، بسیار مهم است.
• کشاورزی یکی از اساسی‌ترین محورهای توسعه در کشور ماست؛ یک امر حاشیه‌ای نیست.
• مسأله‌ی غذا و مسأله‌ی امنیت غذایی و مسأله‌ی استقلال ناشی از امنیت غذایی و خودکفایی مطرح است... پس از استقلال در تولید گندم، بایستی حتماً در برنج و گوشت و لبنیات هم به خودکفایی برسد.

در سال 2019 در آمریکا بیش از 22 میلیارد دلار از طرف دولت فدرال به کشاورزان به‌عنوان یارانه پرداخت شده است. در این کشور فقط 1 درصد از مردم (3 میلیون و 100 هزار نفر) به کشاورزی اشتغال دارند، و نتیجه اینکه به هر کشاورز آمریکایی بیش از 7000 دلار یارانه سالانه پرداخت شده است که از حقوق یک خانواده هندی بیشتر است.

برخورد سایر کشورهای صنعتی مانند ژاپن و کشورهای اروپایی هم همین گونه حمایتگرایانه است و ایالات متحده حتی ذیل قوانین سازمان تجارت جهان زیر بار حذف یارانه بر محصولات کشاورزی نرفت، در حالی که این کشورها در یک بلوک اقتصادی قرار دارند و مشکلات احتمالی مانند تحریم و... که ایران با آن دست به گریبان است هم برای آنها وجود ندارد.

مشکل بخش کشاورزی در ایران این است که در بودجه‌های سالانه نادیده گرفته شده و در سه بخش قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی و حمایت در چارچوب نظام بانکی و دریافت آموزش‌های لازم که به‌معنای انتقال دانش به سر مزرعه است، مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

مجلس یازدهم می‌تواند با دادن اولویت به این بخش راهبردی قانونگذاری صحیح انجام دهد و ضمن ایجاد اشتغال بالا، صرفه‌جویی در میلیاردها دلار که صرف واردات می‌شود، و تعریف سهم صادراتی برای محصولات غذایی ایران، ارتقای امنیت غذایی کشور را عملیاتی کند.

برآوردها نشان می‌دهد که ایران با ظرفیت‌های کنونی می‌تواند تا 500 میلیون نفر را تأمین غذا کند. معنای ساده این گزاره این است که می‌توان شرایطی را آفرید که 4 برابر بیش از نیاز کنونی تولید محصولات کشاورزی داشت و مرزهای استقلال و خودکفایی را جابه‌جا کرد.

انتهای پیام/+