اختصاصی| نفوذ رطوبت به بنای امامزاده بیمرغ گناباد بعد از مرمت میراث فرهنگی + فیلم
از عجایب مرمت میراث فرهنگی در خراسان رضوی این است که بعد از مرمت هم امکان آسیب و مضاعف شدن آسیب‌ها چه بسا از ناحیه مرمت صورت گرفته وجود داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، شهرستان گناباد یکی از مهدهای تاریخ و تمدن ایران زمین به شمار می‌رود؛ امامزاده‌های زیادی را نیز در خود دارد یکی از امامزاده‌های آن امامزاده احمد بی موسی الکاظم(ع) است که در شرق شهرستان گناباد در روستای «بیمرغ» و فاصله آن تا مرکز شهر گناباد حدود 35 کیلومتر است.
مزار امامزاده احمد(ع)، روى هم رفته، به شکل برج، مقبره‌اى هشت ضلعى است که شامل پایه ایوان‌هاى هشت‌گانه با قوس‌هاى جناغى می‌شود که ارتفاع آن‌ها از کف تا زیر طاق، در جهت‌های اصلى، در حدود پنج و نیم متر است.
به درستی روشن نیست اولین بقعه درچه تاریخی برپا شده، اما سنگ قبر موجود در فضای معماری بنا حاوی تاریخ 1053 هـ.ق حاکی از آن است که در دوره صفویه و مقارن با این عصر بقعه‌ای در این مکان وجود داشته و مرحوم حاج حسن‌علی بیک در قرن سیزدهم آن را مرمت کرده است.
مزار امامزاده احمد بیمرغ مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و این اثر در تاریخ 5 آذر 1380 با شمارهٔ ثبت 4498 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مرمت امامزاده بیمرغ
احسان زهره وندی جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی در 17 فروردین ماه در گفت‌وگو با رسانه‌ها خبر از مرمت و سبک‌سازی امامزاده بیمرغ داد.
وی در این گفت‌وگو اعلام کرده بود عملیات مرمت این اثر تاریخی شامل استحکام بخشی ساقه گنبد و دیوار چینی با آجر سنتی همراه با بندکشی با گچ زبره و درشت می‌شود.
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی بیان کرده بود برای ساماندهی و بام‌سازی این بنا به روش سنتی، ابتدای لایه‌های فرسوده بام جمع آوری و سپس بام، آجر فرش و بندکشی شد.
مرمت یا تخریب بنا
پس از اعلام مرمت بنای امامزاده احمد بی موسی الکاظم در پی بارندگی‌های اخیر در شهرستان گناباد شاهد نفوذ رطوبت به داخل بنا و تخریب برخی از قسمت‌های آن بودیم.
به دعوت اهالی روستای بیمرغ سری به این بنای تاریخی در در دهستان «پسکلوت» گناباد زدیم، آنچه در دید اولیه مشاهده می‌شد ورود رطوبت به بخش‌هایی از گنبد و ساقه این بنایی تاریخی است که سبب شده قسمت‌هایی از آن دچار ریزش شود.
اهالی این روستا معتقد هستند کار انجام شده در این پروژه کارشناسی نبوده و نباید از خشت در آن استفاده می‌شد زیرا این کار سبب شده آب از ناودان‌ها خارج نشود و در سقف نفوذ کند.
برخی از اهالی که دستی در کار بنایی داشتند نیز در زمینه سبک سازی این بنا بیان می‌کردند که سبک سازی صورت نگرفته و همان مقدار خاک‌برداری صورت گرفته به همان مقدار بالا رفته است و نشانه آن عدم کاهش ارتفاع ناودان‌ها است.
آنچه در این بنا مشاهده می‌شد حساسیت موضوع را زیاد می‌کند در پی بارش‌های آینده شاهد ریزش قسمت‌هایی از آن باشیم و باید چاره اندیشی صورت گیرد.
تاکنون مکاتبات از سوی هیئت امنا این امامزاده با اداره اوقاف ومیراث فرهنگی جهت مرمت سریع آن صورت گرفته که تاکنون نتیجه موثری را در پی نداشته و از سویی با توجه به ثبت این بنا خود هیئت امنا نیز نمی‌توانند اقدامی کنند و باید میراث فرهنگی این اقدام را انجام دهد.
اهالی روستای بیمرغ معتقد هستند قبل از مرمت این بنا نفوذ آب به داخل وجود نداشته و پس از مرمت این مشکل بودجود آمده است و دلیل آن را عدم کار کارشناسی و یا نبود نظارت کافی بر اجرای کار پیمانکار می‌دانند.
بودجه‌ای برای مرمت وجود ندارد
علیرضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در گناباد درباره مشکل به وجود آمده برای بنایی امامزاده روستای بیمرغ اظهار داشت: رطوبت موجود در بنا در محل زیر ساقه از قبل بوده و تفاوت بین روطوبت زیر سقف تا خود ساقه وجود دارد و باید کارشناسی شود که این موضوع در حال پیگیری است.
وی ادامه داد: در قدیم که در بنا رطوبت وجود داشته برای رفع آن ایزوگام استفاده شده که سبب سنگین شدن بنا شده و از شکاف‌ها رطوبت به زیر سقف نفوذ کرده که پیگیری‌هایی از سوی هیئت امنا برای رفع آن صورت گرفته که از سرفصل اعتبارات براساس نظر کارشناسی کمیته فنی استان اقدام به مرمت صورت گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد تصریح کرد: استفاده از آجر و گچ یک روش کارشناسی است و در همه آثار استفاده می‌شود و در صورت اجرای خوب فنی هیچ مشکلی برای بناها بوجود نمی‌آید، گزارش مشکل بوجود آمده نیز به استان جهت اعزام کارشناس صورت گرفته اما در برآورد اولیه ما یک احتمال مشکل از ترک کاشی کاری گنبد است و رطوبت از این محل نفوذ می‌کند و احتمال دوم از بین ساقه و از بین آجرها که بندکشی درست صورت نگرفته و رطوبت نفوذ کرده که در صورت احتمال اول نیاز به مرمت است که اعتباری نداریم مگر این که اوقاف مشارکت کند و اگر حالت دوم باشد مجری طرح باید پاسخگو باشد.
شناسایی خاطرنشان کرد: نظارت پروژه با کارشناسان استان است که با ایشان صحبت کرده‌ایم؛ نظر ایشان بحث ورود رطوبت از محل ترک کاشی‌های گنبد است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد بیان کرد: فعلا اعتباری مصوب نیست و در حال پیگیری هستیم و مانند همیشه لازم است هیات امنا و خیرین هم‌مساعدت لازم داشته باشند، بعد بارندگی‌ها به خیلی آثار آسیب رسانده و امری طبیعی است.
شناسایی خاطرنشان کرد: بزودی کارشناسان استان جهت بازدید از مسجد حاج عبدلله نوقاب، آب انبار ریاب ، پل کال شور و آثاری که از بارندگی دچار آسیب شده‌اند بازدید صورت می‌گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی گناباد عنوان کرد: با مشارکت‌های مردمی و کمک هیات امنا و دهیاری سعی می‌کنیم مشکل حل شود و انتظار داریم در شرایط فعلی بارندگی بیشتر مراقبت از آثار صورت گیرد و حداقل از پشت بام‌ها بازدید و ناودان‌ها را بررسی کنند.
در فیلم و تصاویر زیر شاهد گزارش تسنیم از این میراث فرهنگی گناباد هستید:
گزارش از یاسر سالاری گناباد
انتهای پیام/282/ش
