یادداشت|کرونا و آرایش نیروهای سیاسی ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ شیوع ویروس کرونا در کشور ترکیه٬ بسیار شتابان‌تر و گسترده‌تر از آن چیزی بود که مسئولین و مقامات سیاسی و بهداشتی این کشور٬ در آغاز تصور می‌کردند.

در یک بازه زمانی 50 روزه٬ حالا در شرایطی هستیم که ترکیه یکی از 7 کشور دارای بیشترین مبتلایان به ویروس کرونا در جهان است.

شمار مبتلایان به کرونا در ترکیه به عدد 120 هزار نفر نزدیک شده و بیش از 3 هزار نفر از بیماران٬ جان خود را از دست داده‌اند. همچنین٬ نظام بهداشت و درمان ترکیه اعلام کرده که در این راه٬ پیروزی ارزشمندی به دست آورده و توانسته تعداد تست‌های خود را به مرز 1 میلیون مورد برساند.

کرونا و سیاست

شیوع گسترده ویروس کرونا در ترکیه٬ منجر به کاهش تنش و اختلافات قدیمی احزاب سیاسی این کشور نشد و حتی می‌توان گفت در حال حاضر اختلافات و نزاع سیاسی٬ بین حزب حاکم و احزاب مخالف٬ ژرف‌تر از گذشته است.

با نگاهی به بازتاب مواضع سیاست‌مداران برجسته ترکیه٬ می‌توان این واقعیت را مشاهده کرد که هم حزب حاکم و هم جبهه گسترده احزاب مخالف٬ تلاش می‌کنند موضوع کرونا را به عاملی جدید برای تغییر چیدمان و آرایش فضای سیاسی ترکیه تبدیل کنند.

سند زدن پیروزی به نام یک حزب

دولت اردوغان امیدوار است پس از عید سعید فطر و پایان ماه می٬ رفته رفته قدم در مسیر عادی‌سازی گذاشته و پیروزی در برابر کرونا را اعلام کند.

با توجه به مشی و روال کار رسانه‌های تحت فرمان اتاق فکر حزب عدالت و توسعه٬ از حالا می‌توان پیش‌بینی کرد که آنان می خواهند پیروزی در برابر کرونا را به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و کابینه و حزب او نشان دهند.

رویکرد تند و خصمانه در برابر شهرداری‌های مخالف

علاوه بر شهرهایی که از قدیم در دست گروه‌های متنوع احزاب مخالف اردوغان بود٬ در انتخابات محلی سال 2019 میلادی٬ شهرداری‌های مهم استانبول٬ آنکارا و آدانا هم به دست مخالفین افتاد و حزب جمهوری خلق با تکیه بر قدرت مالی و سازماندهی اجتماعی قدرتمند در این شهرها٬ در دوران کرونا هم قدم در مسیر مبارزه با حزب عدالت و توسعه گذاشت.

به عنوان مثال٬ اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و از مقامات سیاسی حزب جمهوری خلق که از او به عنوان یک رقیب بالقوه انتخابات ریاست جمهوری آینده نام برده شده٬ در روزهای اوج شیوع کرونا 3 اقدام مهم انجام داد:

1.به چالش کشیدن سیاست‌های دولت در مورد قرنطینه‌های کوتاه مدت 48 ساعته و درخواست اعلام قرنطینه 11 روزه.

2.اعلام شماره حساب و درخواست از مردم که به جای کمک به کمپین ریاست جمهوری برای کمک به فقرا٬ وجوه خود را به حساب شهرداری بریزند.

3.ایجاد یک هیات علمی پزشکی کرونا در شهرداری استانبول با وجود انتخاب هیات علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا توسط رئیس جمهور و ورازت بهداشت.

همه اقدامات شهردار استانبول و دیگر شهرداران٬ به عنوان تلاش برای ایجاد دولت موازی قلمداد شده و حتی علیه آنها اقامه دعوی شده و مجموع این اقدامات٬ موجب تشدید فضای اختلاف و دوقطبی سیاسی و اجتماعی در ترکیه شده است.

مخالفین به دنبال تضعیف دولت

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق و خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب به عنوان دو رهبر مشترک ائتلاف ملت٬ بارها در مسیر مبارزه با اپیدمی کرونا٬ سیاست‌های دولت اردوغان را به چالش کشیده و از رئیس جمهور خواستند تا به تمام شهروندان کشور٬ کمک مالی ارائه کرده و تمام مراکز کار و خدمات را تعطیل کند.

اما شمار مخالفین٬ فقط به کلیچدار اوغلو و آکشنر ختم نشد و این  احزاب و رهبران نیز به میدان آمدند:

حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک و به رهبری مدحت سنجار.

حزب اسلام‌گرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو.

حزب دموکرات به رهبری گلتکین اویسال.

حزب آینده به رهبری احمد داوود اوغلو.

حزب جهش و دموکراسی به رهبری علی باباجان.

 تمام این احزاب و افراد٬ در هفته‌های اخیر به منتقدین حزب حاکم پیوستند و فقط دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی٬ مصطفی دستیجی رهبر حزب وحدت بزرگ و دوغو پرینچک رهبر حزب کمونیستی وطن٬ در صف حامیان اردوغان هستند.

مخالفین رئیس جمهور ترکیه در این نقطه متفق القول هستند که دولت اردوغان قصد دارد از موضوع کرونا٬ ابزاری بسازد برای ساکت کردن مخالفین و به حاشیه راندن آنان و همچنین ابزاری برای افزایش محبوبیت خود٬ بدون توجه به مشورت‌های احزاب و جریانات سیاسی دیگر.  

اهداف دست‌نیافتنی مخالفین

یکی از مهم‌ترین خواسته‌های احزاب مخالف ترکیه٬ این است که رفته رفته فضا را به سمتی ببرند که انتخابات پیش از موعد برگزار شود و جبهه و ائتلاف گسترده‌ای از کلیه مخالفین اردوغان شکل بگیرد که بتواند دست کم با 55 درصد آراء٬ ائتلاف جمهور (متشکل از حزب عدالت و توسعه و حزب حرمت ملی) را به حاشیه براند.

اما در این مسیر٬ چند مانع و مشکل بزرگ وجود دارند که مهم‌ترین این موانع عبارتند از:

1.سپهر رسانه‌ای عظیم شبکه‌های تلویزیونی٬ روزنامه‌ها٬ خبرگزاری‌ها و سایت‌ها و فضای مجازی٬ با حمایت‌های مالی کلان در اختیار حزب عدالت و توسعه است.

2.دولت اردوغان با وجود همه کاستی‌های موجود٬ دست کم تاکنون٬ در مبارزه با کرونا٬ کارنامه قابل قبولی داشته و میتواند پیروزی در این مسیر را تبدیل به سوخت و انرژی ماه‌های پیش رو کند.

3.عامل مهمی به نام حزب دموکراتیک خلق‌ها که 11 درصد از رای مردم ترکیه را در اختیار دارد٬ به مهم‌ترین پاشنه آشیل ائتلاف احزاب مخالف اردوغان تبدیل شده است. چرا که حزب خوب به رهبری آکشنر و بخش قابل توجهی از حزب جمهوری خلق٬ مایل نیستند بخشی از ائتلافی باشند که حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان اصلی‌ترین نهاد اقماری پ.ک.ک در آن مشارکت داشته باشد.

با توجه به تابلویی که در بالا ترسیم شد٬ می‌توان چنین پیش‌بینی کرد که پس از پایان ماه می٬ حزب عدالت و توسعه با تکیه بر توان و پتانسیل تبلیغاتی و رسانه‌ای خود٬ چند و چون و خروجی مبارزه با ویروس کرونا را به سوخت و خوراک ارزشمندی تبدیل کند که دست کم تا مدت قابل توجهی پس از پایان کرونا٬ موجب تغییر چیدمان و آرایش نیروهای سیاسی ترکیه نشود و حزب عدالت و توسعه به شکل یک قبضه قدرت را در دستان خود حفظ کند.

محمد علی دستمالی کارشناس مسائل ترکیه

انتهای پیام/