گزارش آماری تسنیم از عملکرد ۴ساله مجلس دهم-بخش سوم|هر ۶۰ دقیقه؛ ۹ تذکر و ۲ سوال از روحانی و وزرای دولت
نمایندگان مجلس در دوره دهم ۳ هزار و ۱۶۸ سوال از وزرای دولت را تقدیم هیئت رئیسه مجلس کرده اند. همچنین ۵ سوال از رئیس جمهور مطرح شد که وکلای ملت از پاسخ های رئیس جمهور به ۴ سوال قانع نشدند.
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم ، دهمین دوره مجلس شورای اسلامی به پایان رسید و روز هفتم خرداد ماه جای خود را به مجلس جدید خواهد داد.
در مورد کارنامه این دوره از مجلس (که برخی آن را ضعیف ترین مجلس پس از انقلاب می دانند) کمابیش سخن گفته شده و عملکرد نمایندگان آن نیز بعضا مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
خبرگزاری تسنیم در چند گزارش مجزا، به بررسی آماری برخی عملکردهای مجلس دهم خواهد پرداخت.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون، 2 وظیفه مهم و اصلی «قانون‌گذاری» و «نظارت» را بر عهده دارند. وکلای ملت علاوه بر نظارت بر تشکیل دولت که از طریق دادن رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی صورت می‌گیرد، یک نظارت عام هم دارند که شامل تذکر، سوال و استیضاح رئیس‌جمهور و وزرا میشود.
فرآیند سوال از وزرا در مجلس شورای اسلامی
یکی از ابزارهای نظارتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی سوال از وزرا و رئیس جمهور است. براساس اصل 88 قانون اساسی و با توجه به ماده 270 آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی هر یک از نمایندگان مجلس شورای اسلامی می توانند درباره هر یک از وظایف وزرا از آنها سوال کنند.
برای این کار لازم است نماینده مجلس سوال خود را در فرم مخصوص نگارش کند و به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم‌کند، هیئت‌رئیسه موظف است سوال را فوراً به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط برای بررسی ارجاع دهد، کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز جلسه‌ای با حضور نماینده سوال کننده و وزیر تشکیل دهند و با استماع نظرات هر دو طرف به موضوع رسیدگی کند.
اگر نماینده سوال کننده در این مرحله از توضیحات وزیر قانع شود روند سوال به پایان می‌رسد که این مسئله اولین گلوگاه ایجاد مشکل در فرآیند سوال است، چرا که نماینده هیچ پاسخگویی نسبت به دلیل رضایت خود و انصراف از ادامه‌ی سوال، ندارد، بنابراین سوال می تواند به عنوان ابزاری برای امتیازگیری نمایندگان از دولت و کشاندن دولتی‌ها به مجلس به کار رود که لازم است مورد توجه قرار گیرد و به نحو مقتضی این روند اصلاح شود.
در صورتی که نماینده در جلسه کمیسیون با حضور وزیر از جواب وزیر قانع نشود، کمیسیون با تعیین قلمرو ملی یا محلی سوالات، سوال ملی را به هیئت رئیسه ارسال می‌کند تا در اولین جلسه علنی اعلام وصول شود.
در مورد سوالات منطقه‌ای کمیسیون موظف است ظرف مدت 10 روز به ارائه راه‌حل و ارسال گزارش به هیئت رئیسه مجلس و رئیس جمهور از طریق هیئت رئیسه اقدام کند.
چنانچه با گذشت 15 روز از ارجاع نامه کمیسیون در مورد سوال منطقه‌ای، نماینده سوال کننده همچنان موضوع را حل و فصل شده نداند از هیئت رئیسه درخواست طرح سوال منطقه‌ای در صحن علنی را می‌کند. هیئت رئیسه موظف است سوال را در اولین جلسه عمومی اعلام وصول کند و فوراً به وزیر ابلاغ و به کمیسیون ذی‌ربط برای بررسی ارسال کند.
فرصت 15 روزه برای راضی کردن نماینده سوال کننده در سوال منطقه‌ای فرصتی دوباره است که در کنار برخی آثار مثبت، آثار منفی زیادی دارد، چرا که نمایندگان دولت ممکن است برای راضی کردن نمایندگان مجلس به امتیاز دهی به آنها در این مدت روی آورند.
پس از اعلام وصول سوال و ابلاغ به وزیر، وزیر موظف است حداکثر ظرف مدت 10 روز در صحن علنی مجلس حاضر شود و به سوال مذکور پاسخ دهد. این زمان حداکثر برای 10 روز دیگر با عذر موجه قابل تمدید است.
در صحن علنی پس از گزارش کمیسیون، توضیحات وزیر و نماینده سوال کننده ارائه میشود. در صورت قانع‌شدن نماینده از توضیحات وزیر رئیس جلسه نظر مجلس را در این مورد اخذ می‌کند و در صورتی که اکثر نمایندگان از توضیحات وزیر قانع نشوند سوال وارد محسوب میشود و توسط رئیس مجلس برای رئیس جمهور جهت رسیدگی ارسال می شود. مشروط کردن کسب نظر مجلس در مورد توضیحات وزیر، به قانع نشدن نماینده سوال کننده نیز، از مواردی است که سوال برانگیز است.
با توجه به اینکه در فرآیند سوال، نماینده سوال‌کننده با وزیر و نمایندگان دولت قبل از رسیدن سوال به صحن علنی بارها گفتگو می‌کند و استدلالات و نظرات آنها را استماع می‌کند، چه اتفاقی می‌افتد که این استدلالات تا قبل از رسیدن سوال به صحن علنی نماینده را اقناع نمی‌کند اما شنیدن آنها از زبان وزیر در صحن علنی منجر به قانع‌شدن نماینده میشود؟! همه این مسائل شائبه بده بستان‌هایی را در فرآیند سوال از وزرا ایجاد می‌کند.
در این گزارش به بررسی سوالات بهارستان نشینان دهم از وزرا و رئیس‌جمهور در طول این 4 سال می‌پردازیم.
*اجلاسیه اول
در اجلاسیه اول مجلس دهم در مجموع 780 تقاضای «سوال» از وزرا به هیئت رئیسه تقدیم شده است. از مجموع سؤالات ارجاعی به کمیسیونها در بازه زمانی مورد گزارش، از 152 سؤال مطروحه، 113 مورد انصراف، 19 مورد اقناع، 18 سوال منتفی به دلایل تغییر وزرای مربوطه، یک مورد به علت تکراری بودن و یک سوال هم به دلیل ابهام و غیرقابل بررسی بودن در کمیسیون داشتن در مراحل اولیه خاتمه یافته است.
همچنین 7 سؤال با درخواست نماینده سوال کننده به حالت تعلیق در آمده و از تعداد 621 سؤال باقیمانده در کمیسیونهای تخصصی 50 مورد، منجر به عدم اقناع از پاسخ های وزیر در کمیسیون شده که از این تعداد 28 مورد آن در صحن علنی مطرح و در نهایت منجر به 3 مورد عدم اقناع در صحن علنی و ارائه کارت زرد به وزیر مربوط شده است و 25 مورد دیگر موجب اقناع نمایندگان در صحن علنی مجلس شده است و 571 فقره از سؤالات (73%) همچنان در مرحله رسیدگی در کمیسیون های تخصصی باقی مانده و در انتظار تعیین تکلیف است.
مقایسه تعداد سؤالات مطروحه در صحن علنی با مدت مشابه در مجلس نهم که 22 سؤال در صحن علنی بررسی شده، نشان می دهد که سؤالات مطروحه در صحن 27% افزایش یافته است.
در این اجلاسیه 263 تن از نمایندگان مجلس از وزیران دولت یازدهم سوال داشته اند.
از تعداد کل سوالات نمایندگان وزیر راه و شهرسازی با 95 سوال مخاطب بیشترین و وزیر اطلاعات با 6 مورد سوال مخاطب کمترین میزان سوال نمایندگان مجلس بوده اند و کمیسیون کشاورزی با 124 سوال بیشترین و کمیسیون برنامه و بودجه با 6 سوال کمترین سوالات ارجاعی را داشته اند.
همچنین بیشترین تعداد سوالات مطروحه در صحن علنی از وزیر امور اقتصاد و دارایی با فراوانی 6 سوال است که در چهار فقره سوال نمایندگان سوال کننده از پاسخ های وزیر قانع شده و در 2 فقره به دلیل عدم اقناع نمایندگان سوال کننده از پاسخ وزیر در خصوص وارد بودن سوال رای گیری به عمل آمد که نمایندگان سوال را وارد ندانستند.
تحلیل و پیشنهاد:
معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی در گزارش خود از عملکرد سال اول مجلس دهم با مروری بر روند سؤالات مطروحه از آغاز تا فرجام، نتایج ذیل را عنوان کرده است:
1 - از 780 سؤال مطروحه، فقط 50 مورد در کمیسیون منجر به عدم اقناع شده که از این تعداد فقط 28 فقره آن در صحن مطرح و در نهایت منجر به 3 مورد عدم اقناع و صدور کارت زرد برای وزیر مربوطه شده است و 571 فقره سؤال همچنان در مرحله رسیدگی در کمیسیون باقی مانده است.
2 - مقایسه تعداد و موضوعات سؤالات مطروحه، بیانگر ارتباط معنادار بین سؤال و تذکر نمایندگان به وزیران است؛ به این نحو که موضوع سؤال‌های نمایندگان از وزیران همان موضوعاتی است که در خصوص آنها تذکر نیز دریافت کرده‌اند.
3 - مقایسه تعداد و فراوانی موضوعات مربوط به استفاده نمایندگان از سه ابزار نظارتی (تذکر شفاهی- کتبی و سؤال) و همخوانی و همسنخی اینها با هم بیانگر وجود مشکلات جدی در برخی از حوزه‌ها و در عملکرد وزیر مربوطه است که مناسب است هم کمیسیونهای تخصصی و هم دولت در رفع این مشکلات، برنامه‌ریزی و چاره‌اندیشی کنند.
4 - همچنان بین مسئولان دستگاه‌های اجرایی و نمایندگان مجلس در مورد اینکه آیا سؤالها و تذکرهای مطرح شده توسط نمایندگان در حوزه وظایف مسئولان اجرایی است یا در حوزه اختیارات آنان، اختلاف نظر جدی وجود دارد؛ بدین جهت برخی از مسئولان دستگاه‌های اجرایی خود را ملزم به پاسخ به سؤالها و تذکرهایی که در حوزه اختیارات آنها است، نمیدانند و لازم است در این مورد نیز شفافسازی شود.
* اجلاسیه دوم
در اجلاسیه دوم مجلس دهم در مجموع 834 تقاضای سؤال از وزرا به هیئت رئیسه تقدیم شده است. از مجموع سؤالات ارجاعی به کمیسیونها در این بازه زمانی، 90 سؤال در مراحل اولیه خاتمه یافته است بدین نحو که 76 مورد انصراف و 14 مورد با اقناع نماینده سؤال کننده همراه بوده است. 8 سؤال دیگر با تغییر وزرای مربوطه و اعمال تبصره 6 ماد 210 آییننامه داخلی مختومه شدهاند. 7 سؤال با درخواست نماینده سؤال کننده به حالت تعویق درآمده است. بقیه سؤالات در مراحل رسیدگی در کمیسیونهای تخصصی هستند.
لازم به ذکر است، تعداد سؤالات نمایندگان در اجلاسیه دوم مجلس دهم نسبت به اجلاسیه دوم مجلس نهم %23 و نسبت به اجلاسیه نخست دور دهم %72 افزایش داشته است. از این تعداد سؤال، در میان وزیران، وزیر را و شهرسازی با 103 سؤال مخاطبِ بیشترین و وزیر دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح با 10 سؤال مخاطبِ کمترین سؤال نمایندگان بودهاند و در میان کمیسیونهای مجلس، کمیسیون کشاورزی با 120 سؤال بیشترین و کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات با یک سؤال کمترین سؤالات ارجاعی را داشته اند.
با توجه به آمار سؤالات ارجاعی به کمیسیونها، 675 فقر از آنها در مرحله رسیدگی در کمیسیون باقی مانده است، یعنی حدود 81 % سؤالات هنوز در انتظار تعیین تکلیف است.
در اجلاسیه دوم تعداد 39 فقره سؤال در صحن علنی مجلس مطرح شده است و مجلس در 34 مورد از پاسخ وزیران قانع شده و در 5 مورد دیگر (معادل 13 % تعداد کل سؤالات مطرح شده در صحن علنی مجلس) از پاسخ وزیران قانع نشده است. بدین ترتیب یک فقره از سؤالات وزرای کشور، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نفت و دو فقره از سؤالات وزیر امور اقتصادی و دارایی وارد تشخیص داده شده است.
بیشترین تعداد سؤالات مطروحه در صحن علنی مجلس از وزیر «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» با فراوانی 6 سؤال است که نمایندگان مجلس، یک مورد از سؤالات را وارد دانستند و پاسخ وزیر به 5 سؤال توانست نماینده سؤال کننده را در صحن علنی مجلس قانع کند. مقایسه تعداد سؤالات مطرح شده از وزرا در صحن علنی مجلس با اجلاسیه نخست که 28 سؤال در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار گرفت، حکایت از افزایش39 %درصدی طرح سؤالات در صحن علنی مجلس را دارد.
همچنین مقایسه تعداد و موضوعات مورد تذکر و سؤال، ارتباط معنادار بین این دو ابزار نظارتی را نشان میدهد؛ به طوری که وزیران «راه و شهرسازی»، «جهاد کشاورزی» و «نیرو» مخاطب بیشترین سؤال و تذکر نمایندگان بوده اند و وزیر «اطلاعات» و «دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح» با کمترین سؤال و تذکر مواجه بوده اند.
تحلیل و پیشنهاد:
معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی با ارائه گزارش خود عنوان کرده که: مقایسه تعداد و فراوانی موضوعات مربوط به استفاد نمایندگان از سه ابزار نظارتی تذکر شفاهی، کتبی و سؤال و همخوانی و همسنخی اینها با هم بیانگر وجود مشکلات جدی در برخی از حوزه ها و در عملکرد وزیر مربوطه است که مناسب است کمیسیونهای تخصصی و دولت در رفع این مشکلات، برنامه ریزی و چاره اندیشی کنند.
مضافاً اینکه همچنان بین مسئولان دستگاه های اجرایی و نمایندگان مجلس در مورد اینکه آیا سؤالها و تذکرهای مطرح شده توسط نمایندگان در حوزه وظایف مسئولان اجرایی است یا علاوه بر حوزه وظایف، در حوزه اختیارات آنها نیز است، اختلاف نظر جدی وجود دارد؛ بدین جهت برخی از مسئولان دستگاه های اجرایی خود را ملزم به پاسخ به سؤالها و تذکرهایی که در حوزه اختیارات آنان است، نمیدانند و لازم است، در این مورد نیز شفافسازی شود.
* اجلاسیه سوم
در این اجلاسیه در مجموع 865 تقاضای سؤال از وزرا به هیئت رئیسه تقدیم شده‌است که این تعداد نسبت به اجلاسیه دوم 3.7% افزایش دارد. حدود 37% از این سؤالات در کمیسیونهای تخصصی بررسی و 70 سؤال با عدم اقناع متقاضیان از پاسخ وزیر در کمیسیونها، برای رسیدگی در صحن علنی به هیئت رئیسه ارسال شده که از این تعداد، 59 سؤال قلمروی ملی و 11 سؤال، منطقه‌ای بوده‌است.
کمیسیونهای آموزش و تحقیقات، صنایع و معادن و انرژی عملکرد بیشتری در رسیدگی به سؤالات داشته‌اند. فراوانی موضوعات سؤال نیز حاکی است که نمایندگان مجلس مشکلات دو حوزه «جادههای شهری و روستایی» و «تأمین و انتقال آب» را بیشتر پیگیری کرده‌اند.
وزیر نیرو با 109 سؤال، بیشترین و وزیر دفاع با 7 سؤال کمترین مخاطبِ سؤالِ نمایندگان بودهاند و کمیسیون کشاورزی با 124 سؤال بیشترین و کمیسیون برنامه و بودجه با 5 سؤال کمترین سؤال ارجاعی را داشته‌اند.
در این اجلاسیه، تعداد 56 فقره سؤال در صحن علنی مجلس طرح شده که 43% نسبت به اجلاسیه دوم افزایش یافته است. از این تعداد، در 10 مورد مجلس پاسخ وزیران را قانع‌کننده ندانسته‌است. بیشترین تعداد سؤالات مطروحه در صحن علنی از وزرای «نفت» و «امور خارجه» هرکدام با 10 سؤال است که نمایندگان از پاسخ به این سؤالات قانع شدهاند و وزرای علوم و تحقیقات و فرهنگ و ارشاد اسلامی هریک با سه فقره بیشترین سوال وارد را داشته‌اند.
سؤال از رئیس جمهور:
در اجلاسیه سوم 5 سؤال از رئیس جمهور نیز به رئیس مجلس تقدیم شده که این سؤالات در جلسه علنی ششم شهریور 97 مطرح و نمایندگان در یک فقره از سؤالات با موضوع «استمرار تحریم‌های بانکی» از پاسخ رئیس جمهور قانع شده و در چهار فقره سؤال دیگر با موضوعات «عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز»، «عدم اقدام شایسته دولت در خصوص کاهش نرخ بیکاری»، «افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی» و «رکود اقتصادی شدید چندین ساله» قانع نشده‌اند.
* اجلاسیه چهارم
در اجلاسیه چهارم مجلس دهم (از 7 خرداد 98 تا 15 اردیبهشت 99) در مجموع 689 تقاضای سؤال از وزرا به هیئت رئیسه تقدیم و به کمیسیونها ارجاع شده که 99 فقره سؤال در مراحل اولیه بررسی خاتمه یافته است بدین نحو که 88 مورد انصراف و 11 مورد با اقناع نماینده سؤال کننده همراه بوده است. 31 سؤال نیز با عدم اقناع نمایندگان از پاسخ وزیر در کمیسیون و 2 سؤال که با عدم حضور وزیر در جلسه رسیدگی در کمیسیون وارد تشخیص داده شده اند، برای رسیدگی در صحن علنی به هیئت رئیسه ارسال شده که 29 سؤال دارای قلمروی ملی و 4 سؤال، قلمروی منطقه ای داشته است.
لازم به ذکر است، تعداد سؤالات نمایندگان در اجلاسیه چهارم مجلس دهم نسبت به اجلاسیه چهارم مجلس نهم 12 %افزایش و نسبت به اجلاسیه سوم دوره دهم 20 %کاهش داشته است. از این تعداد سؤال، در میان وزیران، وزیر راه و شهرسازی با 89 سؤال 2 مخاطبِ بیشترین و وزیر دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح و اطلاعات با 7 سؤال مخاطبِ کمترین سؤال نمایندگان بوده اند و در میان کمیسیونهای مجلس، کمیسیون عمران با 110 سؤال بیشترین و کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات با 11 سؤال کمترین سؤالات ارجاعی را داشته اند.
در اجلاسیه چهارم تعداد 42 فقره سؤال در صحن علنی مجلس مطرح شده است که از این تعداد، در 32 مورد، نمایندگان سؤال کننده از پاسخ وزیر در صحن علنی قانع شدند.
همچنین مجلس در 3 مورد سؤال از وزیر را وارد ندانسته و در 7 مورد دیگر (معادل 6.16 %تعداد کل سؤالات مطرح شده در صحن علنی مجلس) پاسخ وزیر را قانع کننده نبوده و مجلس به وارد بودن سؤال رای داده است. توضیح اینکه دو فقره از سؤالات هریک از وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و امور اقتصادی و دارایی و یک فقره از سؤالات هریک از وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، دادگستری و جهاد کشاورزی وارد تشخیص داده شده است.
بیشترین تعداد سؤالات مطروحه در صحن علنی مجلس از وزیر «امور خارجه» با فراوانی 10 سؤال است که نمایندگان مجلس از پاسخ وزیر به تمامی سؤالات قانع شدند. مقایسه تعداد سؤالات مطرح شده از وزرا در صحن علنی مجلس با اجلاسیه سوم دوره دهم که 56 سؤال در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار گرفت، حکایت از کاهش 25 درصدی طرح سؤالات در صحن علنی مجلس دارد.
از سوی دیگر، بررسی عملکرد کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی در بازه زمانی این گزارش نشان میدهد از مجموع سوالات ارجاع شده به کمیسیون ها، در مجموع 378 فقره سؤال مورد بررسی قرار گرفته است که 192 فقره از آنها خاتمه یافته و 67 سؤالات ارجاع شده به کمیسیونها فقره نیز با عدم اقناع نماینده برای بررسی در صحن علنی مجلس به هیئت رئیسه ارجاع شده است.
از این میان، 57 سؤال ملی و 10 سؤال نیز منطقه ای بوده است. بررسی مابقی سؤالات به درخواست متقاضیان به تعویق افتاده است. در این اقدام، به ترتیب کمیسیونهای اقتصادی، آموزش، تحقیقات و فناوری و عمران عملکرد بیشتری در رسیدگی به سؤالات داشته اند.
تحلیل و پیشنهاد:
معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی در این گزارش خود عنوان کرده است: مقایسه تعداد و موضوعات مورد تذکر و سؤال، ارتباط معنادار بین این دو ابزار نظارتی را نشان میدهد؛ به طوری که وزیران «نیرو» و«راه و شهرسازی» که مخاطب بیشترین سؤال بوده اند، تذکرات کتبی بیشتری نیز از نمایندگان در این خصوص دریافت کرده اند. متقابلاً وزرای «اطلاعات» و «دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح» با کمترین سؤال و تذکر مواجه بوده اند.
اهم موضوعات سؤالات از هریک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش و پرورش: مسائل مدیریتی و اداری وزارت آموزش و پرورش، استخدام در آموزش و پرورش، امور آموزشی مقاطع تحصیلی و تأمین عدالت آموزشی
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: فناوری اطلاعات و اینترنت، استخدام، حقوق و مسائل رفاهی ابواب جمعی وزارتخانه/ وزیر اطلاعات: تأمین امنیت کشور و برخورد قانونی با متخلفین
وزیر امور اقتصادی و دارایی: سیاستهای مالی و ارزی و مسائل مرتبط با بانکها، صندوقها، مؤسسات مالی و اعتباری و تعاونیهای اعتبار
وزیر امور خارجه: دیپلماسی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و امور مربوط به سفیران، دیپلمات ها، ایرانیان خارج از کشور و اتباع خارجی
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: داروها و مواد مصرفی پزشکی، موضوعات سلامت عمومی جامعه، خدمات پزشکی و تکمیل طرحهای ساخت مراکز درمانی و تجهیز آنها
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: عملکرد سازمان تأمین اجتماعی و شرکتهای وابسته، استخدام و اشتغال و حمایت از اقشار آسیبپذیر
وزیر جهاد کشاورزی: امور مرتبط با کشت و تولید محصولات کشاورزی، تنظیم بازار، صادرات و واردات محصولات کشاورزی و اراضی ملی و منابع طبیعی
وزیر دادگستری: عملکرد سازمان تعزیرات حکومتی در برخورد با گرانفروشی و احتکار، امور مرتبط با دادرسی و رسیدگی به پرونده های قضایی و امور زندانها
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: عملکرد صنایع وابسته به این وزارتخانه و مسائل رفاهی نیروهای مسلح
وزیر راه و شهرسازی: وضعیت جاده های کشور، عمران شهری و روستایی و حمل و نقل هوایی
وزیر صنعت، معدن و تجارت: صادرات و واردات، تأمین، توزیع و تنظیم بازار و امور مربوط به صنایع معدنی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مدیریت مراکز آموزش عالی و امور آموزشی و دانشجویی این مراکز
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: امور مرتبط با تبلیغ و ترویج فرهنگ، رسانه ها و مطبوعات و امور زیارتی، اوقاف و امور خیریه
وزیر کشور: تأمین امنیت اجتماعی، عملکرد فرمانداری ها و استانداریها و تقسیمات کشوری
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی: آثار باستانی و موزه ها و صنعت گردشگری
وزیر نفت: پالایش و پخش فرآورده های نفتی و مسئولیت اجتماعی وزارت نفت
وزیر نیرو: مدیریت منابع آب و تأمین آب شرب و آب کشاورزی در مناطق مختلف کشور، طرح های سدسازی و شبکه فاضلاب
وزیر ورزش و جوانان: رسیدگی به امور باشگاه ها، هیئت ها و فدراسیون های ورزشی، ورزش همگانی، تأمین ساختمانها و تجهیزات ورزشی در سراسر کشور
همچنین، مقایسه تعداد و فراوانی موضوعات در ابزارهای نظارتی تذکر (کتبی و شفاهی) و سؤال، حاکی است که نمایندگان مجلس در پیگیری مشکلات دو حوزه «جادههای شهری و روستایی» و «تأمین و انتقال آب» بیشترین استفاده را از این ابزارهای نظارتی داشته اند.
همچنین، مقایسه تعداد و فراوانی موضوعات مطروحه در ابزارهای نظارتی تذکر (کتبی و شفاهی) و سؤال که در اجلاسیه های قبل نیز دارای بیشترین فراوانی بوده اند، مشکلات جدی در این حوزه ها و عملکرد وزرا را نشان میدهد که مناسب است کمیسیونهای تخصصی و دولت برای رفع این مشکلات، برنامه ریزی و چاره اندیشی کند. همچنین، از آنجایی که موضوعات مورد اشاره نشاندهنده مشکلات جاری در اداره کشور هستند، میتوانند به عنوان اهم موضوعات نظارتی مورد توجه و پیگیری نمایندگان در دوره های آتی قرار گیرند.
مضافاً اینکه با بررسی سؤالات نمایندگان، تعداد زیادی از سؤالات مطروحه مربوط به مصوباتی از مجلس به ویژه در بخش ایثارگران، بازنشستگان و مسائل استخدامی و رفاهی کارکنان وزارتخانه ها است که گویا دولت قادر به تأمین بودجه آنها نیست، لذا پیشنهاد میشود در تصویب قوانین رویکرد واقع گرایانه با توجه به درآمدهای واقعی دولت اتخاذ شود. از سوی دیگر، فقدان قانون شرح وظایف برای چندین وزارتخانه از جمله کشور، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی و ورزش و جوانان سبب عدم تعیین دقیق وظایف و تداخل حوزه وظایف وزراء در موضوعات مختلف شده است که این امر عدم رفع مشکلات مطروحه در سوالات نمایندگان را به دنبال دارد؛ لذا لازم است تمهیدات جدی برای تصویب قوانین مربوطه در مجلس شورای اسلامی با استفاده از ظرفیت کمیسیونهای تخصصی اتخاذ شود.
3هزار سوال از وزاری دولت
بنابر آنچه گفته شد مشخص است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در 4 سال فعالیت خود 3 هزار و 168 سوال از وزرای دولت را تقدیم هیئت رئیسه مجلس کرده اند. همچنین 5 سوال از رئیس جمهور مطرح شد که وکلای ملت از پاسخ های رئیس جمهور به 4 سوال قانع نشدند.
از آنجا که وکلای ملت از 7 خرداد 95 تا 15 اردیبهشت ماه 99، 424 جلسه علنی داشته اند و اگر هر جلسه علنی را حدود 4 ساعت در نظر بگیریم، در واقع بهارستان نشینان در هر یک ساعت از جلسه علنی نزدیک به دو سوال از رئیس جمهور و وزرای دولتش پرسیده اند.
همچنین در گزارش پیشین با عنوان «بیش از 15 هزار تذکر به دولت روحانی» گفتیم که در طی چهار سال دولت دهم 15 هزار و 453 تذکر کتبی و شفاهی به دولتی ها داده است که با در نظر گرفتن ساعات برگزاری جلسات علنی وکلای ملت مشخص می شود که نمایندگان مجلس در هر 60 دقیقه 9 تذکر به رئیس جمهور و وزرای دولت داده اند.
انتهای پیام/
