یادداشت| شبکه BBC و تطهیر دامن ملکه الیزابت از ننگ کودتای ۲۸ مرداد

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم ــ کانال 4 بی‌بی‌سی روز یکشنبه مستندی با نام "ملکه و کودتا" پخش کرد که در آن مدعی می‌شود ملکه الیزابت بدون این‌که اطلاع داشته باشد، در تلاش برای کودتا نقش داشته است!

در این مستند نشان داده می‌شود که اشتباه در انتقال یک پیام دیپلماتیک باعث شد سفیر آمریکا در تهران پیام نادرستی را به‌نقل از ملکه الیزابت به محمد رضا شاه منتقل کند.

شبکه سلطنتی BBC همواره در سالگرد کودتای 28 مرداد، روایت‌هایی منتشر می‌کند که یا با اسناد همخوانی ندارد و یا اینکه تکذیب آن پس از چندی منتشر می‌شود، برای مثال سال 97 این شبکه برگه‌ای دستنویس منتشر کرد که مدعی پول گرفتن آیت‌الله کاشانی برای کودتای 28 مرداد بود و ادعا می‌کرد این برگه متعلق به آرشیو شخصی اردشیر زاهدی است، با وجود اینْ اردشیر زاهدی چندماه بعد در مصاحبه‌ای تعلق این برگه را به خودش رد کرد.

درباره مستند اخیری که از شبکه سلطنتی انگلستان منتشر شده است، سید امیر مکی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و برادرزاده مرحوم سید حسین مکی از رهبران نهضت ملی شدن نفت ایران، در یادداشتی که برای خبرگزاری تسنیم ارسال کرده است، به دروغ بودن مستندات این فیلم اشاره کرده است.

متن زیر مشروح یادداشت آقای مکی است که در ادامه می‌خوانید:

مستند The Queen & the Coup in IRAN تبری جستن از جنایت بزرگ اجرای عملی کودتا در سال 1332 و سرنگونی دولت ملی دکتر مصدق است که حال در چنین موقعیت حساس فعلی به‌جهت ظهور ویروس منحوس کرونا و تبعات آن از یک‌طرف و همچنین اعتراضات مردمی جهان بر ضد نژادپرستی و تاریخ برده‌داری و نیز فئودالیته نهادینه‌شده از طرف دیگر، می‌تواند دلیلی بر ذکر و یاد مسائلی از این قبیل و حتی وارونه جلوه دادن حقایق تاریخی از جمله اتفاقات سال 1953 در ذهن عموم جامعه ایرانی و نیز منطقه غرب آسیا باشد که در نهایت در پی مبرّا دانستن ملکه جوان در هنگام وقوع کودتای 1332 هستند.

جالب‌تر آنکه پخش مستند مذکور در همزمانی با تاریخ رسمی تولد ملکه در 14 ژوئن 1926 (25 خرداد 1305 شمسی) خود از نکات جالب این سناریو می‌باشد.

سؤالی که مطرح می‌باشد این‌که آیا ذهن جست‌وجوگر و حقیقت‌یاب پژوهشگر و مورخ تاریخ معاصر، پذیرای این قسم از توجیهات و دغل‌بازی‌های سیاسی می‌باشد که عملاً منویات و مکتوبات ساختاری نظام استعماری دهه 1950 که خود را برنده بلامانع جنگ عالم‌گیر دوم جهانی می‌دانست به این صورت ساخته و پرداخته شده که تنها در حد یک تلگراف آن هم به‌اشتباهِ فرستنده اثر دخالت مستقیم ملکه الیزابت‌دوم در کودتای 28 مرداد را توجیه [کند] و نادیده انگارد و او را پاک و منزه نشان دهد،

هرچند که جایگاه سلطنت در بریتانیا بالاترین مقام و ملکه شخص اول مملکت است و در همه امور نیز واقف و مطلع.

ملکه انگلستان در حال بازدید از جواهرات سلطنتی در سفر سال 1339 به ایران

مسلماً با اندکی تحقیق و تفحص و رجوع به بیش از صدها کتاب طبع‌شده داخلی و خارجی جهت بررسی کودتای 1953 و نیز افشای مدارک محرمانه و فوق‌محرمانه و همچنین مراودات بین دول بزرگ آن زمان و نیز تعاملات و نوشتار بین دول درگیر کودتا با ایادی داخلی خود، گویای حل مسئله و مسلماً خنده‌دار دانستن طرح و تعریف موضوع اخیر است.

سرویسهای جاسوسی MI6 و نیز سیا نه‌تنها در داخل ایران بلکه در کشورهای همسایه و دور با ظرفیتی عظیم دست‌به‌کار شده بودند و تمام نیروی منطقه‌ای خود را صرف براندازی دولت ملی مصدق کردند که نوشتار اسناد موجود خود دلیلی بر حضور بی‌کم‌وکاست  انگلستان و ایالات متحده در عملی نمودن منویات اعلام‌شده است.

یکی از طرح‌های سری مطروحه در آن زمان که بسیار اثرگذار و عملی شد "طرح دزد دریایی" یا "Buccaneer" است که کمتر به آن پرداخته شده است (که ان‌شاءالله در مجالی دیگر به‌تفصیل در خصوص  طرح دزد دریایی می‌پردازیم که بسیار شنیدنی خواهد بود ــ برگرفته از کتاب مداخله در آبادان، اثر جیمز کیبل سفیر بریتانیا در فنلاند) که تمامی طرح‌های پیشنهادی دولت‌های مذکور از سال 1951 کلید خورد.

جالب آنکه پس از مرگ شاه بریتانیا ــ جرج ششم در 6 فوریه 1952 (16 بهمن 1330) الیزابت دوم به مقام ریاست دولت در پادشاهی متحده (کانادا، استرالیا، نیوزیلند، سیلان، پاکستان و آفریقای جنوبی) رسید و اقتدار سیاسی کشور را با حضور مشاوران خود در 26سالگی  از آن خود کرد و در تاریخ دوم ژوئن سال 1953 (12 خرداد 1332) و کمتر از سه ماه قبل از کودتای ننگین 28 مرداد، تاجگذاری او در کلیسای وست‌مینستر برگزار [شد] و با عقبه 14ماهه جهت آماده‌سازی  تشریفات مربوطه، مراسم  مذکور صورت پذیرفت.

و اما واقعاً در چنین شرایطی، هدف از ساخت مستندهایی از این قبیل دلیلی به‌غیر از فریب افکار عمومی را دارد؟ آیا با رجوع به صفحات تاریخ کودتای 28 مرداد، نمی‌توان حتی به‌صورت نسبی حقایق مکشوفه را حاصل کرد که خود به‌وضوح از دخالت تمام‌وکمال لایه‌های حکومتی دولت استعماری بریتانیا و ایالات متحده سخن به میان می‌آورد؟

لذا شایسته است در این بخش به گزیده‌ای از صحبتها و بیان خاطرات وزیر وقت امور خارجه بریتانیا، آقای آنتونی ایدن پرداخت که باعث شفاف‌سازی و دخالت مستقیم نظام سلطنت بریتانیا و در پی آن شخص ملکه می‌شود: "روزی که من عهده‌دار مقام وزارت خارجه شدم، درباره این چشم‌انداز تیره‌وتار به تفکر پرداختم؛ ما را از ایران بیرون کرده بودند، آبادان را از دست داده بودیم، قدرت و نفوذ ما در سراسر شرق میانه سخت متزلزل شده بود. انفجارهای مصر، خبر از انقلابات بزرگ آینده می‌داد. می‌بایستی دراین‌باره بیندیشم که با این اوضاع و احوال، چگونه باید روبه‌رو شد. مطمئن بودم که نخست باید به منشأ دردسر و ناراحتی اخیر خویش، به مسئله نفت بپردازیم."

و در ادامه خاطراتش می‌نویسد: "دولت ایران دستور داد که تمام کارمندان انگلیسی کمپانی، ایران را تا یک هفته دیگر ترک کنند. بریتانیا در برابر این کار، بدین گونه معامله متقابل کرد که موضوع منازعه را به شورای امنیت سازمان ملل احاله نمود... دولت اعلی‌حضرت پادشاه بریتانیا، قوای نظامی و یک رزم‌ناو به نزدیکی آبادان فرستاده بود، جایی که سرنوشت بزرگترین پالایشگاه نفت جهان به خطر افتاده بود. بی‌شک دولت انگلستان سخت مایل بود که در کارها دخالت کند و این دارایی دزدیده‌شده را پس بگیرد...".

آنتونی ایدن وزیر خارجه بریتانیا در مقطع کودتای 28 مرداد، در خاطراتش می‌نویسد: "دولت اعلی‌حضرت پادشاه بریتانیا، قوای نظامی و یک رزم‌ناو به نزدیکی آبادان فرستاده بود، جایی که سرنوشت بزرگترین پالایشگاه نفت جهان به خطر افتاده بود"

می‌بایست تکرار تاریخ را در اهداف استعمار پیر بارها و بارها بازخوانی و دوباره‌خوانی کنیم. آن‌چنان‌که پس از گذشت 67 سال از آن تاریخ، هدف از تعریف داستانهای غیرواقعی و نیز همراه کردن افکار عمومی جهان، دقیقاً مشابه با آنچه که در مستند "ملکه و کودتا" آورده شده است را در گفتاری دیگر از طرف آنتونی ایدن  آورد که:

"پس از آنکه دولت ایران پیشنهادهای بانک بین‌المللی را رد کرد، به تفکر پرداختم که ببینم کار دیگری وجود دارد که در آن پیشقدم شوم. ما، ناگزیر بودیم بکوشیم در چارچوب منافع خودمان به توافق برسیم و در عین حال افکار عمومی جهان را با خود همراه سازیم..."

و در آخر مجدداً تأکید بر دخالت مستقیم ملکه در امور جاری خارجی و حتی اجازه استعفای وزیر خارجه وقت به‌جهت آثار بازگشت و  ظهور بیماری از زبان آنتونی ایدن: "احساس کردم، شایسته نیست که حقایق این وضع را بدون هیچ‌گونه اطلاع قبلی به استحضار ملکه برسانم. تصمیم گرفتم از علیاحضرت بپرسم که «آیا مایلند من و زوجه‌ام را در ساندرینگهام بپذیرند؟»، در این کار هیچ چیز غیرمعمول وجود نداشت، زیرا سالهای پیش در این فصل غالباً به ساندرینگهام می‌رفتم و همین اواخر، دو سه هفته قبل از مرگ جورج ششم به‌عنوان وزیر امور خارجه در آنجا بودم. روز هشتم ژانویه به ساندرینگهام رفتیم، شامگاه آن روز پیش از صرف شام به حضور علیاحضرت بار یافتم. ملکه گفت در این صورت، عصر روز بعد به لندن خواهد رفت و موافقت شد که شامگاه فردا استعفای خود را در کاخ باکینگهام تقدیم کنم، به کاخ باکینگهام رفتم و استعفای خود را به علیاحضرت تقدیم نمودم و این‌چنین بود که ملکه را آگاه ساختم!"

این‌چنین بود که ملکه در جریان ساختار سیاست خارجی انگلستان بود و مسلماً مشارکت سیاسی و اجرایی ساختار حکومت بریتانیا در اجرای کودتای 28 مرداد سال 1332 پاک‌ناشدنی است و در کنه تاریخ ثبت، ضبط و ماندگار شده است.

انتهای پیام/+