مصاحبه |هیچ تقابل نظامی بین مصر و ترکیه رخ نمی‌دهد/ جنگ لیبی پیروز قطعی ندارد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ژنرال عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر به تازگی لیبی را تهدید به دخالت نظامی کرده و گفته است مناطق سرت و الجفره این کشور جزء امنیت ملی مصر محسوب می‌شود . در طرف مقابل دولت وفاق ملی که از حمایت ترکیه برخوردار است،  در صدد است سرت و الجفره را از اشغال نیروهای وابسته به ژنرال خلیفه حفتر آزاد کند.حفتر تحت حمایت مصر، امارات و عربستان  قرار دارد  و این کشورها از سخنان اخیر عبدالفتاح السیسی حمایت کرده‌اند. درباره تهدید السیسی مبنی بر دخالت نظامی در لیبی و احتمال تقابل این کشور با ترکیه گفت‌وگویی با " حسین اکبری " سفیر سابق ایران در طرابلس انجام دادیم  که متن آن به شرح ذیل است.

تسنیم: شما می‌دانید  ژنرال حفتر فرمانده نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی از حمایت مصر، عربستان ، امارات و روسیه  ... برخوردار است و ترکیه نیز به شدت از دولت وفاق ملی حمایت می‌کند.  با توجه به سخنان اخیر رئیس جمهور مصر مبنی به دخالت نظامی این کشور در لیبی، شما بحث رویارویی نظامی بین قاهره - آنکارا در لیبی را چقدر جدی می‌دانید؟

اکبری:  پیش از اینکه به سوال شما پاسخ دهم، باید بگویم، صف آرایی که در لیبی مشاهده می‌شود،  از سال‌های قبل شروع شده و به نوعی وضعیت فعلی را به وجود آورده‌ است و مشخصا دو دولت در شرق و غرب این کشور در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند و به نوعی کشورهای منطقه‌ایی و فرامنطقه‌ایی از دولت‌های شرق و غرب با این تقسیم بندی حمایت می‌کنند . قطر، ترکیه ، آمریکا حامی دولت غرب لیبی هستند و عربستان، مصر، امارات ، فرانسه و روسیه از دولت شرق لیبی حمایت می‌‌کنند . طبیعتا هر کشوری با نگاه به منافع خودش به بحران لیبی نگاه می‌کند.

به تازگی ترکیه با یک توان بیشتری وارد تحولات لیبی شده‌ است  چون ژنرال حفتر یا دولت شرق آمده بود تا طرابلس را اشغال کند حتی حومه این شهر را اشغال کرد. از آنجایی که نیروهای وابسته به حفتر قصد داشتند  پایتخت لیبی را تصرف می کردند، حامیان دولت طرابلس توان بیشتری گذاشتند و ترکیه بیشتر وارد میدان شد و نیروهایی را از جاهای مختلف به لیبی اعزام کرد  و توانست معادله جنگ را تغییر دهد.

گویا بهانه حمله به طرابلس این بود که دولت وفاق ملی طرفدار اخوان‌المسلمین است. به همین دلیل،  ترکیه و قطر از آن دفاع می‌کنند و دولت شرق هم مخالف اخوان‌المسلمین است.  در اینجا باید بگویم اصولا نه دولت شرق مخالف اخوان است و نه دولت غرب موافق اخوان است. منتها این یک صف بندی است که قدرت‌های بزرگ انجام داده‌اند تا بهانه‌ای باشد برای اینکه امارات و ضد اخوانی‌ها در یک طرف قرار بگیرند و ترکیه و طرفداران اخوان‌المسلمین هم در مقابل آنها بایستند. اخوانی‌های لیبی هم این ادعا را ندارد که در یک طرف این صف بندی قرار دارند. به هرحال، یک صف آرایی بدین صورت در لیبی شکل گرفته‌ است و پشت صحنه آن قدرت‌های بزرگ قرار دارند و روی صحنه هم مصر و ترکیه هستند.

 مصر نگران است، اگر این جریان ( نیروهای وابسته به طرابلس ) بیآید و قدرت را در لیبی به دست بگیرد،  نفوذ قاهره در این کشور از دست می‌رود. مصر به شدت به لیبی به عنوان یک همسایه نیاز دارد و می‌خواهد با این کشور یک ائتلاف خوبی داشته باشد. به همین دلیل،  از ابتدای بحران لیبی از دولت شرق و حفتر دفاع کرد و اکنون احساس می‌کند حفتر و دولت شرق در معرض تهدید و خطر قرار گرفته‌ و علتش هم این است که منطقه سرت و الجفره بسیار مهم هستند.  تمام نفت لیبی از خلیج سرت به خارج صادر می‌شود. اگر این منطقه  به تصرف نیروهای وابسته به طرابلس در بیآید عملا دولت شرق  در یک تنگنای شدیدتری قرار می‌گیرد لذا سرت یک نقطه تعیین کننده برای دو طرف ( دولت‌های شرق و غرب ) محسوب می‌شود.

هنگامی که مصر ملاحظه می‌کند که ترکیه با این شدت و سرعت  در تحولات لیبی درحال پیشرفت است، طبیعتا برای دفاع از جریانی که از آن حمایت می‌کند، موضع گیری خواهد کرد. به همین دلیل عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر گفته سرت و الجفره خط قرمز قاهره است و به نوعی دولت وفاق را مورد تهدید قرار داده‌ است.

متاسفانه تنها چیزی که در بحران لیبی غایب است و هیچ منفعتی نمی‌‌برد خود مردم لیبی هستند . شما ملاحظه کنید، در این دعوا و رجزخوانی که بین مصر و ترکیه وجود دارد،  معلوم نیست که منفعت لیبی کجاست؟ به هرحال،  لیبی باید سرنوشت خود را تعیین کند.  این کشور در شرایط بحرانی قرار دارد و بیش از 8 سال است که درگیر یک جنگ داخلی شده و بحران‌های اقتصادی، اجتماعی امنیتی .. . لیبی را تار و مار کرده‌ است و از آنجایی که این کشور از یک قدرت ذاتی برخوردار نیست،  قدرت‌های محلی و منطقه‌ای با اتکاء به قدرت های بیرونی نقش آفرینی می‌کنند و متاسفانه منافع مردم لیبی در این میان گمشده‌ است.

به نظر من هیچ جنگی بین مصر و ترکیه رخ نخواهد داد چرا که دو طرف، طرف‌های درگیر نیستند. در حقیقت، توان اینها آنچیزی است که در لیبی  وجود دارد. یعنی مصر به اعتبار جریان حفتر دارد حرف می‌زند و ترکیه هم  به اعتبار نیروهای وابسته به دولت وفاق ملی حرف می‌زند البته مصر و ترکیه  یک کمک‌هایی به متحدان خود در لیبی می‌کنند ولی آن منطقه ( سرت ) از لحاظ ژئوپلیتکی منطقه فوق العاده حساسی است زیرا تمام نفت لیبی از آنجا صادر می‌شود. این منطقه یک برگ برنده و شاخص قدرت برای کسی است که می‌خواهد در لیبی حکومت کند. به همین دلیل،  این موضع گیری‌ها بیشتر برای آن است که بتوانند آن موقعیت حساس را داشته باشند که به عنوان برگ برنده از آن استفاده بکنند.

تسنیم : شما فرمودید  درگیری میان مصر و ترکیه در لیبی به وجود نخواهد آمد چرا فکر می‌کنید که این جنگ لفظی به درگیری نظامی نمی‌انجامد؟

اکبری: مصر در شرایط و موقعیتی نیست که بخواهد در لیبی دخالت نظامی کند. قاهره از لحاظ اقتصادی در وضعیت خوبی نیست و تحت فشارهای خارجی قرار دارد البته درست است که ترکیه تعدادی نیروی خارجی  به  لیبی اعزام کرده ولی ارتش و قدرت نظامی ترکیه عملا وارد لیبی نشده‌ است تا ارتش و قدرت نظامی مصر بخواهد در مقابل آن قرار بگیرد. ترکیه از طرفدارانش در لیبی حمایت می‌کند و مصر نیز همین کار را می‌کند . این حمایت‌ها از قبل وجود داشته و همچنان ادامه خواهد داشت، منتها شدت آن کم و زیاد می‌شود ولی به جنگ بین مصر و ترکیه در لیبی منجر نخواهد شد چراکه عمر تحولات لیبی آنقدر نیست که آنکارا و قاهره  بخواهند با یکدیگر وارد نبرد شوند و سرت ارزش یک جنگ گسترده و طولانی را ندارد ولی با این وجود تلاش می‌شود تا سهم خواهی بیشتری صورت بگیرد.

تسنیم: شما چشم انداز افزایش این تنش را چگونه می بینید؟

اکبری: مصر از حفتر و دولت شرق لیبی حمایت می‌کند و به نفع قاهره نیست که اینها ضعیف بشوند به همین دلیل، از حفتر و متحدانش در لیبی حمایت می‌کند تا قدرت آنها حفظ شود. اینها همانقدر قدرت دارند که مصر بتواند ادعا کند که در لیبی نفوذ دارد. همین ماجرا درباره ترکیه و دولت وفاق صدق می‌کند لذا این یک نوع قدرت نمایی است و به نوعی می‌توان گفت که افزایش کارت امتیاز در مذاکرات دو طرف است. قطعا،  نه این طرف پیروز قطعی می‌شود تا حاکم شود و نه آن طرف پیروز قطعی و حاکم خواهد شد . جنگ لیبی ادامه خواهد داشت تا اینکه بیگانگان احساس کنند که منافع‌شان تامین شده‌ است. بنده معتقدم تنها راه حل پایان دادن به بحران لیبی مذاکره لیبی- لیبی بدون دخالت بیگانگان است.

تسنیم: پیش بینی شما از تحولات آینده لیبی چیست؟

اکبری: این جنگ از سال 2018 در لیبی شروع شده‌ است البته اوج جنگ داخلی در این کشور در سال 2014 بوده اما این جنگ با فراز و نشیب‌هایی همچنان ادامه دارد. گاهی نیروهای یک طرف حمله  و مواضع طرف مقابل را تصرف می‌کنند و گاهی طرف دیگر.

تسنیم: به عنوان آخرین سئوال، دولت وفاق ملی از آمادگی نیروهایش برای تصرف سرت و منطقه الجفره خبر داده‌ است. اگر این مناطق به تصرف نیروهای دولت طرابلس در بیآید چه اتقاقی خواهد افتاد؟

اکبری: همانطوری که عرض شد سرت یک منطقه مهم و راهبردی است. در این مدتی که سرت تحت تصرف طرف‌های متخاصم بود،  نفتش صادر و پول آن به حساب بانک مرکزی لیبی واریز می‌شد تا بین لیبیایی‌ها توزیع شود. حال،  هریک از دو طرف درگیری در لیبی این منطقه را به تصرف خود دربیآورند،  باید نفت این کشور را صادر کنند و پول  آن  به حساب بانک مرکزی واریز شود. لذا تصرف سرت اتفاق خاصی محسوب نمی‌شود،  چه مصر با حمایت از حفتر و چه ترکیه  با حمایت از نیروهای وابسته به دولت طرابلس، سرت را به  تصرف خود در بیآورند،  تغییری در معادلات جنگ لیبی به وجود نخواهد آمد.

انتهای پیام/