به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برنامه «ارغنون» با حضور منوچهر صهبایی(پژوهشگر موسیقی و رهبر ارکستر) با موضوع «آسیبشناسی ارکستر سمفونیک تهران» روی آنتن رادیو گفتوگو رفت.
در ابتدا، صهبایی درباره اهمیت نظم و ترتیب در ارکستر سمفونیک گفت: کار دسته جمعی به نظم و ترتیب در مرحله اول نیاز دارد و علاوه براین، ارکستر سمفونیک یک کار علمی و هنری را همزمان انجام میدهد و در خیلی از مراحل باید سختگیریهایی برای بهتر شدن کار صورت بگیرد و توجه نکردن یا سهلانگاری موجب برهم خوردن نظم کار میشود و نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
وی با بیان اینکه ارکستر سمفونیک تهران موقعیت و حالات خاصی دارد و هیچ کشوری مثل ایران ارکستر سمفونیک ندارد. ، افزود: نوع تشکیل ارکستر سمفونیک ما با یک ارکستر حرفهای و اروپایی کاملاً متفاوت است.
این پژوهشگر موسیقی ادامه داد: گاهی ارکسترها سالها با پیشینه 100 یا 200 سال فعالاند و کار میکنند و زمانی که نوازندهای از ارکستر به هر دلیلی برود، این موضوع را در مجلات تخصصی آگهی میکنند و نوازندهها باید مشخصات و شرح حال خود را با نامه بنویسند و تقاضای شرکت در آزمون ورود به ارکستر را داشته باشند که بعضی اوقات 100 نامزد خوب در سطوح بالا برای این کار تقاضا میدهند و بعد از هماهنگی زیاد آزمون برگزار میشود و بین این میزان افراد یک نفر را انتخاب میکنند.
صهبایی افزود: وقتی این موزیسین انتخاب شد، سال اول به طور آزمایشی در ارکستر حضور دارد تا بررسی کنند این نوازنده با وجود خوب بودن میتواند خود را با ارکستر تطبیق دهد یا خیر و اگر آن سال موفق شد، با او تا زمان بازنشستگی قرارداد مادام العمر میبندند.
وی با اشاره به ارکستر سمفونیک تهران عنوان کرد: ما چنین موضوعی در ارکستر سمفونیک تهران نداریم و کسانی هستند که در هنرستان یا خارج از آن ساز یاد گرفتند و نمیتوانیم از این ارکستر توقع یک ارکستر اروپایی داشته باشیم.
این رهبر ارکستر ادامه داد: کسانی که میگویند ارکستر ما قابل مقایسه با ارکسترهای بزرگ دنیاست، عوام فریبی میکنند، چون من در برنامه شما هم بدون اینکه موسیقی را معرفی کنید با شنیدن آکورد اول متوجه شدم مربوط به ارکستر سفمونیک تهران است، چون صدای آن در حد آماتور و متوسط است و امروز با ضبطهای دیجیتال میتوانند نت به نت و آکورد به آکورد آن را تصحیح کنند، اما ماهیت و اصلیت آن از بین نمیرود؛ وقتی صدا و ریتمها درست نیست، مشخص است چه ارکستری میشود.
صهبایی با اشاره به اینکه ارکستر ما خاص است و بدون داشتن امکانات، تمام نوازندگان ما ایرانی هستند و این میتواند خیلی بد باشد، تشریح کرد: این میتواند خیلی بد باشد، چون در اروپا وقتی نوازندهای را میخواهید انتخاب کنید، بینالمللی مینویسید؛ به همین دلیل ارکسترهای اروپا بینالمللی هستند و این شامل ارکسترهای محلی نمیشود.
وی درباره ویژگیهای یک رهبر ارکستر توضیح داد: یک رهبر ارکستر به اضافه اینکه باید هنرمندی بزرگ و استاد موسیقی خوب باشد، باید سیاستمدار باشد. شما نمیتوانید با بیسیاستی دل نوازندهها را بشکنید و به خاطر یک مشکل کوچک آنها را بیرون کنید، بنابراین آدم باید متوجه مشکلات اجتماعی که در آن کار میکند، باشد و اگر نوازندهای مشکل دارد، سعی بر حل مشکلش داشته باشد. نوازندگی 100 درصد کافی نیست و گاهی باید دیگران را فهمید، به شرطی که قابل فهم باشند.
این پژوهشگر موسیقی درباره سابقه ارکستر سمفونیک یادآوری کرد: دومین دکترای دانشگاهی من مربوط به موسیقی سمفونیک ایرانی است. قبل از ارکستر سمفونیک تهران ارکسترهایی در سراسر ایران داشتیم که ارتشی بودند و بعد از آن درویشخان و بلدیه بود، اما اولین بار در سال 1322 نام ارکستر سمفونیک به نام تهران به وسیله پرویز محمود نامگذاری شد.
وی افزود: پرویز محمود موزیسین با سواد و تحصیلکرده در زمینه موسیقی علمی جهانی و دستیار او روبین گرگوریان بود و در کنار آن علینقی وزیری و روح الله خالقی داشتیم و آنها فقط میخواستند موسیقی ایران در کنسرواتور تدریس شود.
صهبایی ادامه داد: این دو نفر میگفتند در تمام دنیا فقط موسیقی علمی جهانی تدریس میشود و باهم توافق نداشتند و به خاطر همین اختلاف نظر پرویز محمود قهر میکند و این ارکستر را با کمک شاگردان در منزل پدرش تشکیل میدهد و از سال 1322 تا حالا 72 سال میشود، اما متأسفانه ارکستر سمفونیک تهران بازیچه دست عدهای بود که توانایی زیادی برای رهبری ارکستر نداشتند.
وی یادآوری کرد: خیلیها فکر میکنند وقتی رهبر موسیقی میشوند، یک ابرقدرتاند، اما این طور نیست و آنها تنها یک مجری موسیقی بودند و ارکستر به نوازنده و رهبر احتیاج دارد که هرکدام شغل مستقل خود را دارند.
این رهبر ارکستر درباره سالهای طلایی ارکستر سمفونیک تهران گفت: سالهای طلایی ارکستر سمفونیک تهران از 1351 تا 1357؛ یعنی زمانی بود که فرهاد مشکات رهبر ارکستر بود. فرهاد مشکات موقع ورود به ایران یک آزمون گذاشت و در آن زمان توجه خاصی به ارکستر میشد و بودجه در اختیار آنها قرار داده میشد و به همین دلیل نوازنده خارجی گذاشت، چون معتقد بود مرزی برای اجرای موسیقی جهانی نداریم و برای اجرای بهترین موسیقی باید بهترینها را به کار بگیریم.
انتهای پیام/