گزارش| چرا پسته‌کاری جایگزین هندوانه زنجان نمی‌شود؟ / وقتی جهاد کشاورزی هیچ قدمی برنمی‌دارد
گروه استانها ـ با این‌که پسته می‌تواند به عنوان جایگزین محصول پر آبی همچون هندوانه در استان زنجان کشت شود اما ضعف در اطلاع‌رسانی موجب عدم استقبال کشاورزان از این ظرفیت موجود در بخش کشاورزی شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، جایگزینی کشت محصولات با نیاز آبی پایین با محصولات پرآب‌بر از سیاست‌ها و برنامه‌های مهمی است که در راستای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی باید پیگیری شود در این راستا، پسته از جمله محصولاتی است که علاوه بر مقاومت بالا در برابر خشکی، به لحاظ اقتصادی نیز برای بهره‌برداران بسیار سودآور است بنابراین این محصول در جایگزینی کشت با محصولات پرآب در استان باید مورد توجه قرار گیرد.
با این‌که استان زنجان ظرفیت کشت پسته را دارد اما این محصول آن‌طور که باید مورد استقبال کشاورزان قرار نگرفته است زیرا در شهرستانی همچون ماهنشان با داشتن شرایط آب و هوایی مسائد، تنها 300 هکتار از اراضی مختص پرورش این محصول ارزشمند است از سویی دیگر دشت رجئین زنجان با این‌که می‌تواند یکی از مهم‌ترین نقاط پرورش پسته در استان باشد با این وجود مهم‌ترین محصولی که در این منطقه کشت می‌شود هندوانه است، محصولی که چندین برابر پسته، آب مصرف می‌کند و کارایی اقتصادی لازم را نیز ندارد.
موضوعی که باید بررسی شود این است، چرا پسته هنوز نتوانسته جایگزین محصول پر آب‌بری همچون هندوانه در استان زنجان شود؟ آیا تمام نقاط استان زنجان مناسب کشت پسته در سطح تجاری هستند؟ جهاد کشاورزی استان چه برنامه‌ای برای توسعه سطح زیر کشت این محصول دارد؟ آیا پسته می‌تواند به عنوان محصول شاخص در زنجان مطرح شود؟
جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به این‌که سطح کل زیر کشت پسته در استان زنجان 338 هکتار می‌باشد اظهار داشت: بیشترین سطح زیر کشت مربوط به شهرستان ماهنشان با 268 هکتار است و شهرستان زنجان با 48 هکتار، شهرستان خدابنده 10 هکتار و شهرستانهای دیگر در مجموع حدود 12 هکتار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
وی افزود: بر اساس توصیه مرکز تحقیقات استان مناسب‌ترین پایه برای باغات پسته استان رقم قزوینی و بهترین ارقام از نظر سازگاری و کیفیت محصول رقم‌های احمد آقایی و اکبری است، باغات کشت شده در سطح استان نیز با استفاده از همین پایه و ارقام می‌باشند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با بیان این‌که بیشترین عملکرد محصول در شهرستان ماهنشان در حدود یک هزار و 800 کیلوگرم در هکتار بوده است عنوان کرد: عملکرد در شهرستان زنجان و شهرستانهای دیگر حدود یک هزار و 460 کیلوگرم در هکتار می‌باشد، بنابراین با توجه به سطح بارور 46 هکتاری در کل استان میزان برداشت در سال 98 حدود 67 تن بود بر این اساس در شهرستان ماهنشان با سطح بارور 25 هکتار حدود 45 تن و در شهرستان زنجان با سطح بارور 11 هکتار حدود 12 تن و بقیه شهرستانها حدود 10 تن برداشت پسته صورت گرفته است.
این مسئول تصریح کرد: محصول پسته تولیدی علاوه بر مصرف داخل شهرستان و استان به استان‌های دیگر از جمله تهران جهت توزیع در سایر مناطق کشور ارسال می‌گردد.
تاراسی خاطر نشان کرد: با توجه به خشکسالی‌ها و کم آبی‌های سال‌های اخیر و از طرفی کم‌آب‌خواه بودن و مقاوم بودن نسبی درختان پسته در مقایسه با سایر باغات و در راستای اهداف وزارتی و سازمان جهاد کشاورزی استان در رابطه با بحران آب، توسعه باغات پسته در شهرستان ماهنشان و بخش محدودی از شهرستان زنجان در منطقه رجئین در برنامه سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد اما در شهرستانهای دیگر با توجه به تامین نبودن شرایط اقلیمی و آب‌و‌هوایی توصیه کشت این محصول توصیه نمی‌گردد.
به گفته وی، سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در اجرای دستورالعمل‌های موجود، از سنوات قبل حمایت‌های مشاوره‌ای و فنی و یارانه‌ای در خصوص تولید و توزیع نهال پایه سالم و استاندارد و نیز احداث باغات پسته و برنامه پیوند و سر‌شاخه‌کاری با ارقام مناسب استان داشته و این حمایت‌ها بخصوص در بخش سر‌شاخه‌کاری در قالب یارانه اجرایی می‌گردد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان تاکید کرد: با توجه به نیاز اقلیمی خاص پسته شامل نیاز دمایی بالای 27 درجه سانتی‌گراد پیوسته در زمان گلدهی و تکامل مغز و نیز رطوبت کمتر از 50 درصد هوا در طول دوره رشد، که این خصوصیات فقط بصورت عمده در منطقه ماهنشان و حومه روستای رجئین مهیا بوده و کشت و توسعه باغات پسته در سایر مناطق بصورت عمده و باغات تجاری اصلا توصیه نمی‌گردد در این راستا کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی در استان و شهرستانها و مراکز خدمات کشاورزی آماده ارائه مشاوره فنی در تمام موارد می‌باشند.
با تمام آن‌چه که گفته شد محصول پسته هنوز نتوانسته جایگاه خود را در بین محصولات کشاورزی استان زنجان ثابت کند، زیرا با وجود شرایط مناسب جهت کشت این محصول، هنوز هندوانه در سطح وسیعی از مزارع استان کشت می‌شود و منابع آبی را به تاراج می‌برد، علاوه بر این کشاورزان نیز به دلیل بازدهی دیر هنگام پسته علاقه چندانی برای کشت آن ندارند و هنوز در تصورات خود کشت صیفی‌جات که سالانه با مشکلات متعدد کاهش شدید قیمت، عدم صادرات مواجه می‌شود را به این محصول با ارزش ترجیح می‌دهند.
اما ذکر این نکته نیز ضروری که جهت تشویق کشاورزان به کشت پسته بهتر است سازمان جهاد کشاورزی استان تسهیلات حمایتی برای کشاورزان در نظر گیرد تا علاوه بر حفظ منابع آبی استان، بتواند با جایگزینی کشت محصولی همچون پسته برای آینده استان صادرات غیر نفتی را رقم زده و ارز‌آوری داشته باشد.
انتهای پیام/ش
