به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برای انجام بسیاری کارها تا جمع و اجتماعی بپا نخیزند کار به سرانجام نمیرسد. کارهای فردی در بسیاری از مواقع اگر متصل به کارهای گروهی و در اجتماع منجر به ایجاد حرکت نشود، بیثمر و بینتیجه خواهد بود؛ اما اگر همین کار فردی تبدیل به کار گروهی و تشکیلاتی شود، اثر آن ضریب پیدا میکند و نتیجهای تصاعدی به همراه خواهد داشت. فرد فرد انسانها وقتی کنار هم قرار میگیرند، اثر کارشان بسیار وسیعتر از آن زمانی است که هر کدام جدا جدا این فعالیت را دنبال میکردند. پذیرش این واقعیت عقلانی که در عمل نیز بسیاری از ما آن را تجربه کردهایم، امری بسیار حیاتی است.
حرکتهای فردی در ابعاد ساخت درونیِ خودِ فرد، لازم و ضروری است اما اگر بخواهد همین حرکت فردی تبدیل به موجی فراگیر شود باید برای آن برنامهریزیهای کلانتری انجام داد و حرکت را در ابعاد اجتماعی دنبال کرد. خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم میفرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَ فُرَادَى؛[1] بگو: «شما را تنها به یک چیز اندرز میدهم، و آن اینکه: دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید.»
با توجه دقیق به این آیه شریفه مطلبی مهم به دست میآید و آن مطلب این است که «در این حرکت و قیام خدایی، حرکت انفرادی انسان منشأ تکامل وی نخواهد بود، بلکه این تکاپو هنگامی به برتری نفسانی وی منتهی میشود که با حفظ هویت فردی خویش، خود را با دیگران و هم فکر و دل سوز آنان بداند. از همین روی است که در ادامه میگوید: "مَثنی وَ فُرادی".»[2]
توجه به کار گروهی در مسیر حق، آثار و برکات فراوانی دارد که یکی از این آثار و برکات هلاک نشدن تک تک افراد جامعه است؛ چراکه انسانی که تکروی میکند حتی به ظاهر اگر در مسیر درست گام بردارد چون تنهاست در معرض هلاکت قرار میگیرد؛ حضرت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرماید: «خَیْرُ النَّاسِ فِیَّ حَالًا النَّمَطُ الْأَوْسَطُ، فَالْزَمُوهُ، وَ الْزَمُوا السَّوَادَ الْأَعْظَمَ، فَإِنَّ یَدَ اللَّهِ [عَلَى] مَعَ الْجَمَاعَةِ، وَ إِیَّاکُمْ وَ الْفُرْقَةَ، فَإِنَّ الشَّاذَّ مِنَ النَّاسِ لِلشَّیْطَانِ کَمَا أَنَّ الشَّاذَّ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ؛[3] بهترین مردم کسانى هستند که راه میانه را برگزیدند، پس همراه آنان باشید، همراه جماعت بزرگتر؛ زیرا دست خدا با جماعت است و از تفرقه حذر کنید، کسانى که از جماعت کناره مىگیرند طعمه شیطانند مانند گوسفندى که از گله جدا مىافتد و گرگ او را مىدرد.»
برای نجات خود و جامعه لازم است که با حرکات دستهجمعی و گروهی پا به عرصه خدمات اجتماعی گذاشت. زمانی خوب بودن تک تک ما میتواند خیر و برکاتی را به همراه داشته باشد که این خوب بودن تکثیر پیدا کند و تکثیر آن به جز با کار گروهی ممکن نیست.
توجه به فعالیتهای اجتماعی آنقدر پر اهمیت است و ثمرات عظیمی دارد که نمیتوان از آن دست کشید و اسلام در این زمینه دستورات بسیار مهمی دارد که نشاندهنده عظمتِ توجه به فعالیتهای اجتماعی است. اوج عظمت این مطلب را میتوان در این حدیث شریف مولا علی علیهالسلام مشاهده کرد؛ آنجا که میفرماید: «جَعَلَ اَللَّهُ سُبْحَانَهُ حُقُوقَ عِبَادِهِ مُقَدِّمَةً لِحُقُوقِهِ فَمَنْ قَامَ بِحُقُوقِ عِبَادِ اَللَّهِ کَانَ ذَلِکَ مُؤَدِّیاً إِلَى اَلْقِیَامِ بِحُقُوقِ اَللَّهِ؛[4] خداوند رعایت حقوق بندگانش را مقدمهای بر رعایت حقوق خود قرار داده است، پس هرکه به ادای حقوق بندگان خدا قیام کند، این امر سبب قیام به ادای حقوق خداوند خواهد شد.»
وقتی خداوند متعال توجه به حقوق بندگانش را مقدمه ادای حق خود قرار میدهد یعنی فعالیتهای اجتماعی و کار برای دیگر همنوعان، از اهمیت بالایی برخوردار است. این بیان نورانی امیر مؤمنان علی علیهالسلام به صراحت بر اجتماعی بودن دین مبین اسلام تأکید دارد و در سمت مقابل عزلتنشینی و انزوای از اجتماع را رد میکند.
اگر بخواهیم نمونهای عینی را در این ایام مثال بزنیم حق این است که از این رزمایشهای همدلی، مواسات و کمکهای مؤمنانه سخن به میان آوریم که به زیبایی هر چه تمامتر با پیشنهاد رهبر معظّم انقلاب حرکت خود را آغاز کرد و در این روزهای سخت بیماری کرونا به داد بسیاری از ضعفای ایران اسلامی رسید، آنهایی که یا شغلشان در این ایام تعطیل شده و آسیب دیده و آنهایی که به سبب گرانیهای اخیر توان پرداخت هزینه ضروریترین نیازهای خود را ندارند.
فعالیتهای گروهی در ابعاد وسیع اجتماعی آرمانی مهدوی است که ما را به آن جامعه نزدیک میکند. در بیانات رهبری معظّم انقلاب برای آغاز رزمایش همدلی این نکته بسیار مهم به چشم میخورد آنجا که بیان میفرماید: «چه خوب است که یک رزمایش گستردهای در کشور به وجود بیاید برای مواسات و همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان و فقرا که این اگر اتفاق بیفتد، خاطره خوشی را از امسال، در ذهنها خواهد گذاشت. ما برای اینکه ارادتمان به امام زمان ثابت بشود، بایستی صحنهها و جلوههایی از جامعه مهدوی را خود به وجود آوریم که عرض کردیم، جامعه مهدوی، جامعه قسط و عدل است و جامعه عزّت است، جامعه علم است، جامعه مواسات و برادری است؛ اینها را بایستی ما در زندگی خودمان تحقّق ببخشیم، به قدر امکان خودمان؛ این ما را نزدیک میکند.»[5]
* حجتالاسلام مصطفی راهی، استاد حوزه علمیه قم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. آیه 46 سوره سبأ.
2. مقاله: «یک آیه و چند نکته قیام برای خدا»، مجله بشارت، بهمن و اسفند 1378، شماره 15.
3. نهج البلاغه (صبحی صالح)، گردآورنده محمد بن حسین شریف الرضی، ص184(خطبه127)، انتشارات موسسه دار الهجره، قم، 1414هق.
4. غرر الحکم و درر الکلم، عبدالواحد بن محمد آمدی، ص340، انتشارات دار الکتاب الاسلامی، قم، 1410هق.
5. سخنرانی تلویزیونی به مناسبت ولادت حضرت امام زمان(عج)، 99/1/21.
انتهای پیام/