گزارش|حمله ترکیه به نشست فرماندهان عراقی با پ ک ک؛ دستاورد بزرگ یا گاف عملیاتی؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، حملات ترکیه به مواضع پ.ک.ک در عراق همچنان ادامه دارد و حالا دیگر، هم ورود زمینی و بدون مجوز ارتش ترکیه به عراق و هم تداوم حملات هوایی ترکیه به مناطق گسترده‌ای از عراق و اقلیم کردستان، ماهیت خبری و تازه بودن را از دست داده و به یک رویداد عادی و روزمره تبدیل شده است.

اما ظاهراً این بار، ماجرا اندکی متفاوت است. چرا که پیش‌تر فقط نیروهای شاخه نظامی پ.ک.ک و برخی روستاییان و غیرنظامیان در این حملات کشته می‌شدند. اما این بار  هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه، حمله‌ای انجام دادند که جان 2 افسر رده بالای عراقی را گرفت.

کشته شدن 2 افسر رده بالای هنگ مرزبانی عراق در حمله هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه، اتفاق مهمی بود که منجر به موضع‌گیری وزارت امور خارجه عراق و لغو سفر ژنرال خلوصی آنکار به بغداد و اربیل شد.

ماجراجویی و دردسرسازی  پ.ک.ک در عراق

پیش‌تر، پ.ک.ک عمدتاً نیروهای خود را در کوهستان قندیل و در مرز ایران و عراق، جای داده بود اما در چند سال اخیر، حملات داعش، زمینه‌ای فراهم آورد که پ.ک.ک به بهانه مبارزه با ترور، بخش کثیری از نیروهایش را در کرکوک، سنجار، مخمور، سیدکان، حفتانین و مناطق دیگر پخش کرده و مدعی شود که در مسیر مبارزه با ترور، با دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان، همراهی و همکاری می‌کند.

اما واقعیت این است که اصلی‌ترین هدف پ.ک.ک از این اقدام، خروج از انزوا و به دست آوردن مشروعیت منطقه‌ای، خودشیرینی در برابر آمریکا و ائتلاف غربی ضد داعش و تلاش برای جلب توجه مردم کُرد و استقرار نیرو در مناطق شهری بود.

یکی از اقدامات پ.ک.ک، تسلیح روستاییان کُرد ایزدی و ایجاد یک نیروی نظامی جدید بود که دردسرهای جدیدی برای بغداد و اربیل به وجود آورده است.

در مناطق دیگر نیز، پ.ک.ک به شکل ماجراجویانه وارد میدان شده و با سوءاستفاده از اختلافات دو حزب عمده اقلیم کردستان یعنی اتحادیه میهنی (طالبانی) و پارتی (بارزانی)، توانسته کنترل برخی مناطق را به شکل دفاکتو در اختیار بگیرد.  

یک تیراندازی به ظاهر ساده و یک حمله بزرگ

نیروهای پ.ک.ک در منطقه سیدکان، دقیقاً در جایی قرار دارند که حد فاصل نیروهای مرزی اقلیم کردستان عراق و دولت عراق را مشخص می‌کند و تیراندازی پ.ک.ک به سوی عراقی‌ها و مجروح شدن یک چوپان، موجب آن شد که روز سه شنبه، مشکلاتی به وجود بیاید و نیروهای عراقی به منظور مذاکره و میانجی‌گری، وارد منطقه شوند.

سرتیپ محمد رشید سلمان فرمانده تیپ 2 هنگ مرزی عراق و سرهنگ تمام زبیر حالی تاج الدین فرمانده گردان تیپ 3 مرزبانی، دو افسر پایه بلند کُرد عراقی بودند که برای حل مشکل به سوی نیروهای پ.ک.ک حرکت کرده و با آنها نشستی برگزار کردند.

غافل از آن که نشست آنان زیر چتر اطلاعاتی و رصد هوایی ترکیه است و در نتیجه، شلیک هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه، جان این دو مقام نظامی عراقی و 1 راننده و 3 سرباز آنان را گرفت و گفته می‌شود که جمعاً 16 نفر در این رویداد کشته شده‌اند که غالباً از اعضای پ.ک.ک هستند و یکی از آنان، فرمانده رده بالایی با کد سازمانی عگید بوده است.

دو همزمانی معنی دار

حمله هواپیمای بدون سرنشین ترکیه، با دو همزمانی سیاسی مهم و معنی‌دار توام شد. اول: حزب اتحادیه میهنی به عنوان حزب قدیمی تحت اختیار خانواده جلال طالبانی و حزب پارتی یا دموکرات کردستان که با اقتدار خانواده بارزانی اداره می‌شود، مدت‌هاست بر سر بسیاری از مسائل سیاسی، اجرایی و منافع اقتصادی، اختلاف دارند.

اما سرانجام، میانجی گری‌های دوستان و اطرافیان نتیجه داد و این دو حزب، دیروز در حوالی سلیمانیه و در مکانی به نام دوکان، با هم دیدار کردند.

هوشیار زیباری وزیر امور خارجه اسبق عراق و دایی مسعود بارزانی رئیس هیات پارتی بود و اتحادیه میهنی هم در هیات خود، بافل طالبانی یکی از دو رئیس مشترک حزب را به میدان آورده بود تا با هم مذاکره کنند.

همه چیز به خوبی پیش رفت و دو حزب اعلام کردند که نشست تکمیلی بعدی را در اربیل و در دفتر نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان برگزار خواهند کرد.

اما همزمان با این نشست، دو افسر بلند پایه عراقی و هیاتی از پ.ک.ک نیز در حال گفتگو بودند که حمله هواپیمای بدون سرنشین ترکیه، این نشست را هدف قرار داد.

با این حال، رسانه‌های اقلیم کردستان، در اقدامی زیرکانه، خبر توافق پارتی و اتحادیه را برجسته کردند تا خبر حمله هوایی ترکیه، بر مساله مهمی به نام توافق اربیل و سلیمانیه، سایه نیندازد.

اما دومین همزمانی مهم حمله هواپیمای بدون سرنشین ترکیه به نشست سیدکان، این بود که بر اساس توافقات صورت گرفته، قرار بود ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع کابینه اردوغان، فردا پنجشنبه، اول مهمان بغداد شود و با مقامات دولت مصطفی الکاظمی دیدار کند.

قرار بود آکار، پس از بغداد به اربیل برود و در دیدار با مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق، در مورد برخی مسائل دفاعی و امنیتی بین ترکیه و اقلیم، صحبت کند. اما وزارت امور خارجه عراق با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این سفر از سوی بغداد لغو شده و دیداری در کار نخواهد بود.

اهمیت واکنش معنی‌دار بغداد و اربیل

نهاد ریاست جمهوری عراق با انتشار بیانیه‌ای، حمله پهپاد ترکیه به افسران عراقی را محکوم کرد. هشام داود مشاور نخست وزیر عراق نیز اعلام کرد که بغداد، در برابر آنکارا موضع می‌گیرد. حکومت اقلیم کردستان عراق نیز با انتشار بیانیه‌ای از پ.ک.ک و ترکیه خواست، درگیری‌های خود را از خاک اقلیم بیرون ببرند.

حسن الکعبی نایب رئیس پارلمان و از چهره‌های سیاسی نزدیک به مقتدی صدر نیز خواهان بررسی موضوع از سوی شورای امنیت سازمان ملل شد.

چرا ترکیه حمله کرد؟

یکی از سوالات مهم مرتبط با این حمله، این است که چرا ترکیه در شرایطی که قرار بود وزیر دفاع خود را به بغداد و اربیل بفرستد، چنین حمله ای انجام داد؟

آیا احتمال نمی‌داد که چنین اقدامی می‌تواند موجب خشم و واکنش تند بغداد شود؟ پاسخ مثبت است. قطعاً آنکارا می دانست که این حمله می‌تواند سفر را به هم بزند. اما باز هم کوتاه نیامد. چرا؟ شاید باید پاسخ را از طیار گرفت.

شامل طیار از نمایندگان اسبق حزب عدالت و توسعه که از سابقه کار و فعالیت در حوزه‌های امنیتی و رسانه‌ای برخوردار است، اعلام کرده که نیروهای امنیتی ترکیه، خبردار شده‌اند که در نشست سیدکان، ریاست هیات پ.ک.ک، با خود جمیل بایک خواهد بود.

از آن جایی که جمیل بایک، مرد شماره 2 پ.ک.ک است و پس از اوجالان، مهم‌ترین فرد این گروه به حساب می‌آید، در نتیجه ترکیه حاضر بود، هر هزینه‌ای را برای چنین حمله ای پرداخت کند و انواع و اقسام ریسک‌ها و مخاطرات را بپذیرد. اما کاشف به عمل آمد که اطلاعات واصله غلط بوده و اساساً قرار نبوده بایک به چنین جلسه‌ای برود.

در هر صورت، ماجراجویی‌ها و رفتارهای ضدامنیتی و غیرقابل قبول پ.ک.ک از یک سو و حملات تند و بدون مجوز ترکیه از دیگر سو، شرایط را برای مردم عراق و اقلیم کردستان دشوار کرده و چنین به نظر می‌رسد که این مشکل دست کم در یک بستر زمانی میان‌مدت، قابل حل نیست.

انتهای پیام/