به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، صحیفۀ سجادیه مجموعهای از 54 دعا و مناجات است که از سوی امام سجاد علیهالسلام صادر شده است. موضوعاتی مثل خداشناسی، جهانشناسی، انسانشناسی و مباحث عالم غیب، فرشتگان، رسالت انبیاء، جایگاه پیامبر و اهل بیت(ع)، امامت، فضایل و رذایل اخلاقی، گرامیداشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی، اشارات تاریخی، نعمتهای مختلف خداوند، آداب دعا، تلاوت، ذکر، نماز و عبادت از موضوعات این دعا است. صحیفه سجادیه از نظر سندی، در حد تواتر است. آقا بزرگ تهرانی در این باره میگوید: «صحیفه از متواترات و [قطعیات] نزد اصحاب است؛ چرا که از ویژگی آن، این است [که تمام اصحاب از اساتید خود] اجازه نقل آن را در تمام طبقات [رجالی] و در تمام عصرها گرفتهاند.»
این ادعیه همچون سایر دعاهای امامان معصوم (ع) ضمن فصاحت و بلاغت سرشار از حسّ محبت و عشقورزی نسبت به خداوند متعال و نیز دارای مفاهیم عمیق هستی است. تمام فرازهای دعای صحیفه سجادیه به گونهای است که انسانها در تمام زمانها خود را از آن بینیاز نمیبینند؛ چه در مسائل فردی، چه در مسائل اجتماعی و یا چه در مسائل سیاسی، اقتصادی. انسان مؤمن با خواندن این مناجاتها، مضامین آن را سازگار با فطرت خود مییابد؛ آنگاه که در دعای نهم خطاب به خداوند میگوید «بارالها بر محمد و آلش درود فرست و ما را به سرمنزل توبه که محبوب توست برسان و از پافشاری بر گناه که نمیپسندی دور کن.» و یا در فراز دیگر میخواند «[خدایا] چون قصد دو کار کنیم که یکی از آنها تو را از ما خشنود میکند و آن دیگری تو را بر ما خشمگین میکند؛ پس به آنچه در معرض رضای توست ما را متمایل کن و از قدرتمان بر امری که سبب خشم توست بکاه.»
از جمله دعاهای دیگر صحیفه سجادیه، دعای هجدهم است. این دعا در سه فراز تنظیم شده و موضوع اصلی آن دعا در هنگامی است که خطری از انسان دفع میشود. در این فرازها میخوانیم:
اللَّهُمَّ لَک الْحَمْدُ عَلَی حُسْنِ قَضَائِک وَ بِمَا صَرَفْتَ عَنِّی مِنْ بَلَائِک، فَلَا تَجْعَلْ حَظِّی مِنْ رَحْمَتِک مَا عَجَّلْتَ لِی مِنْ عَافِیتِک فَأَکونَ قَدْ شَقِیتُ بِمَا أَحْبَبْتُ وَ سَعِدَ غَیرِی بِمَا کرِهْتُ.
بارخدایا، تو را سپاس بر خوبی سرنوشتی که مقدّر فرمودهای و بر بلایی که از من گرداندی، پس نصیبم را از رحمتت در این عافیت دنیایی که به من ارزانی داشتی منحصر نکن که به سبب آنچه دوست دارم بدبخت شوم و دیگری به خاطر آنچه ناپسند من است خوشبخت شود.
وَ إِنْ یکنْ مَا ظَلِلْتُ فِیهِ أَوْ بِتُّ فِیهِ مِنْ هَذِهِ الْعَافِیةِ بَینَ یدَی بَلَاءٍ لَا ینْقَطِعُ وَ وِزْرٍ لَا یرْتَفِعُ فَقَدِّمْ لِی مَا أَخَّرْتَ وَ أَخِّرْ عَنِّی مَا قَدَّمْتَ.
و اگر آن عافیت که روز را در آن به شب رسانده، یا شب را در آن به روز آوردهام مقدمه بلایی همیشگی و وبالی دائم باشد. پس آنچه را برایم به تأخیر انداختهای پیش انداز و آنچه را که پیش انداختهای به تأخیر افکن
فَغَیرُ کثِیرٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْفَنَاءُ وَ غَیرُ قَلِیلٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْبَقَاءُ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
زیرا چیزی که پایانش نیستی است، بسیار نیست و آنچه عاقبتش همیشگی و جاودانی است، اندک نباشد و بر محمد و آلش درود فرست.
در این قسمت بلاگردان خداوند است که مؤمن بیدار اینگونه بلا را با جان و دل مىخرد و بر حسن قضایش سپاس مىگوید و بر بلا گردانیاش و ارائه عافیت از جانب حضرتش شکرگزارى مىکند و به درگاهش عرضه مىدارد: این عافیتى که به این سرعت به من دادى، باعث کم شدن عافیتم در آخرت نباشد که در این صورت بدبخت مىشوم. اى محبوب من، اى معشوق من، این بندهات به این خوش است که اگر بلایى در آینده دارد، آن را به امروز انداز، و اگر عافیت امروز بهجاى سلامت فرداست، این عافیت و سلامت امروز را به فردا انداز، زیرا خوشیهاى امروز که پایان پذیر است هر چند زیاد و فراوان باشد اندک و چیزى که پایان ندارد هر چند کم باشد بسیار زیاد است. (شرح حجتالاسلام انصاریان)
انتهایپیام/