بودجه ۴۰ میلیون دلاری ایران برای پیشگیری از تولید پسماند

به گزارش حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم، احمدرضا لاهیجان‌زاده معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها در دومین همایش مجازی بین‌المللی اقیانوس‌شناسی غرب آسیا، اظهار کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران 40 میلیون دلار بودجه برای مدیریت پسماند شامل پیشگیری از تولید پسماند به عنوان گزینه ترجیحی و به دنبال آن استفاده مجدد بازیافت و بازیابی به عنوان آخرین گزینه و دفن ایمن با اولویت استان‌های ساحلی اختصاص شده است.

وی گفت: مفتخرم به عنوان نماینده سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران دیدگاه‌های خود را درباره برخی از آلاینده‌ها و تهدیدات مطرح محیط‌های دریایی و همچنین آخرین اقدامات صورت گرفته در کشور در رابطه با کنترل و رفع آلاینده‌ها تاحد ممکن به عرض‌تان برسانم.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها با اشاره به اینکه اکوسیستم‌های دریایی از طریق خدمات اکولوژیکی منافع بسیاری برای جامعه بشری فراهم می‌کنند، افزود:  بدون شک آلودگی‌های دریایی چالش‌برانگیز است و اثرات آن بر منابع و اکوسیستم‌های دریایی مخرب و ویران‌گر است و البته همه می‌دانیم عامل انسانی نقش عمده‌ای در آلودگی محیط زیست دریایی دارد.

وی با اشاره به موضوع زباله‌های دریایی، گفت: طبق گفته مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد زباله‌های دریایی چالشی بدون مرز است و مطمئناً تمام زباله‌های پلاستیکی ناشی از فعالیت‌های انسانی است که براساس اطلاعات برنامه محیط زیست سازمان ملل هرساله 300 میلیون تُن زباله پلاستیکی تولید می‌شود که از این مقدار 8 میلیون تُن وارد اقیانوس‌ها می‌شود.

لاهیجان‌زاده ادامه داد: در سال 2015 خسارت تخمین زده شده ناشی از زباله‌های دریایی به صنایع ماهیگیری و آبزی‌پروری، حمل ونقل دریایی، کشتی‌سازی و گردشگری دریایی در کشورهای عضو همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه 2.11 میلیارد دلار بوده است و در سال‌های اخیر پلاستیک‌های موجود در اقیانوس‌های آرام، اطلس و هند به صورت 5  جزیره  بزرگ زباله‌ای تجمع پیدا کرده‌اند.

وی اظهار کرد: 80 درصد پلاستیک‌های موجود از طریق خشکی وارد اقیانوس‌ها می‌شود، 15 درصد آن‌ها در سطح دریا شناور‌اند و 15 درصد پسماندها در زیر آب دریا با جریان‌های دریایی حرکت می‌کنند و 70 درصد آن‌ها نیز در دریا مدفون می‌شوند، بنابراین ما فقط می‌توانیم مقدار کمی از این زباله‌ها را ببینیم و این واقعه فاجعه است.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها در بخشی از سخنانش به اقدامات جهانی علیه زباله‌های دریایی اشاره کرد و گفت: با توجه به سرمایه‌گذاری حدود 180 میلیارد دلاری که در صنعت جهانی تولید پلاستیک در دهه گذشته انجام شده است و همچنین با افزایش مصرف محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا می‌بایست سخت‌تر و دقیق‌تر کار کنیم و منطقه ما از این امر مستثنی نیست.

لاهیجان‌زاده ادامه داد: دولت جمهوری اسلامی ایران 40 میلیون دلار بودجه برای مدیریت پسماند شامل پیشگیری از تولید پسماند به عنوان گزینه ترجیحی و به دنبال آن استفاده مجدد بازیافت و بازیابی به عنوان آخرین گزینه و دفن ایمن با اولویت استان‌های ساحلی اختصاص شده است.

وی با اشاره به اینکه آلودگی صنعتی بدون شک قدمتی به اندازه تمدن بشری دارد اما اطلاعات موجود در این رابطه مربوط به سال‌های اخیر است، گفت: ایران با قرار داشتن در مرکز ذخیره انرژی اصلی جهان و منطقه ژئوپولوتیکی خاورمیانه و خلیج فارس و داشتن منابع عظیم نفت، گاز و صنایع وابسته، منطقه فعالیت بسیاری از مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی است.

وی به نقش فاضلاب‌های خانگی، صنعتی و نشت فعالیت‌های نفتی و استخراج نفت از دریا که باعث آلودگی جدی آب‌های ساحلی ایران شده است، اشاره کرد و گفت: برخی اوقات ما با نشت نفت از چاه‌ها و سکوهای نفتی و یا تانکرهای نفتی در حال عبور در آب‌های سرزمینی خود روبه‌رو هستیم و در این رابطه استفاده از تکنولوژی سنجش از راه دور برای تشخیص لکه‌های نفتی و همچنین ایجاد مراکز مقابله با آلودگی‌های نفتی در بنادر ایران از جمله اقداماتی است که برای مقابله با این آلودگی‌های دریایی انجام داده‌ایم.

لاهیجان‌زاده به سایر اقدامات انجام شده برای کاهش و کنترل آلاینده‌های دریایی اشاره کرد و گفت: به منظور کنترل ورود آلاینده‌ها به دریا استانداردهای مختلفی برای کنترل کیفیت آب دریا تدوین کرده‌ایم که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: استاندارد محیط زیستی تسهیلات دریافت فضولات نفتی وفق قانون حفاظت از دریاها و رودخانه‌های قابل کشتیرانی ایران در مقابل آلودگی نفتی مصوب 1389. استاندارد آب‌های محیطی دریای خزر وفق ماده 5 آئین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب. استاندارد محیطی آب‌های خلیج فارس و دریای عمان وفق ماده 5 آئین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب. دستورالعمل برآورد خسارات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی نفتی.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها به خدمات اکوسیستمی دریاها و اقیانوس‌ها که نقش عمده‌ای در تأمین جهانی غذای انسان‌ها دارند اشاره کرد و گفت: براساس اطلاعات منتشر شده توسط فائو در سال 2018 شیلات و آبزی‌پروری تقریباً 50 درصد پروتئین حیوانی را دربرخی مناطق تأمین می‌کند و فعالیت‌های پایدار شیلاتی و آبزی‌پروری باعث بهبود امنیت غذایی و تغذیه‌ای، افزایش درآمد، بهبود معیشت، رشد اقتصادی و حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی می‌شود.

لاهیجان‌زاده در بخش دیگری از سخنانش به روش‌های مختلف صیادی مخرب دریایی اشاره کرد و افزود: صید ترال (کف‌روب) و انواع دیگر تجهیزات ماهیگیری غیرانتخابی از طریق صید ماهیان نابالغ، صدمه زدن به کف دریا و صید بی‌رویه موجب آسیب‌دیدگی ذخائر آبزیان و محیط زیست دریایی می‌شود. صید ترال به دلیل عدم انتخاب‌پذیری تور ترال و در نتیجه صید مقدار زیاد و انواع گونه‌های غیر هدف  و در معرض خطر مانند لاک پشت‌های دریایی و همچنین اثر مخرب در محیط زیست دریایی بسیار مورد بحث قرار گرفته است.

وی ادامه داد: صید ترال می‌تواند باعث تغییر بافت رسوب، اندازه دانه، ماهیت فرم بستر و فرآیندهای تبادل شیمایی شود و همچنین صید ترال می‌تواند تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر جمعیت و جوامع بی‌مهرگان کف‌زی دریا داشته باشد و در ایران این نوع ماهیگیری کاملاً محدود و تقریباً ممنوع کرده‌ایم.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها در ادامه سخنانش بر لزوم سرمایه‌گذار ی بیشتر در رابطه با تحقیقات و پایش به منظور تهیه اطلاعات جامعی از ویژگی‌های محیط زیست دریایی و ساحلی تأکید کرد و گفت: به عنوان مثال می‌توان به برنامه‌های تحقیقاتی در سیستم‌ها و فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اشاره کرد و این مجموعه داده‌ها مبنای مورد نیاز برای ارزیابی و همچنین حکمرانی دریایی را فراهم می‌کنند.

لاهیجان‌زاده تصریح کرد: حفظ تنوع زیستی در آب‌های ما نیازمند ضوابط و مقررات دریایی موثری است که بر پایه برنامه‌های منسجم تحقیقاتی و علمی تنظیم شده است و غنای تنوع زیستی دریایی ما می‌تواند ازطریق تنوع زیستگاهی، تعداد گونه‌ها و تنوع ژنتیکی آن‌ها مورد اندازه‌گیری قرار گیرد و در این رابطه به برنامه اولویت‌بندی شده برای نقشه‌برداری و مطالعه گونه‌های دریایی و زیستگاه‌ها نیاز داریم.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان محیط زیست در پایان خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست قراردادی با پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی و همچنین سازمان شیلات ایران برای پایش مستمر فیزیکی، شمیایی و بیولوژیکی محیط زیست خلیج فارس و دریاهای عمان و خزر منعقد کرده است و با این وجود تصمیم‌گیری با ما است که می‌توانیم نسبت به پیام‌هایی که طبیعت به ما مخابره کرده است بی‌تفاوت باشیم و فشار خود را بر دریاها و اقیانوس‌ها ادامه دهیم و در پایان به همراه این دریا سرنوشتی تلخ را تجربه کنیم و یا با همراه با حفظ محیط زیست دریایی و ساحلی از منافع گوناگون آن بهره‌مند شویم و فعالیت‌های اقتصادی در راستای رسیدن به توسعه پایدار را تقویت کنیم.

انتهای پیام/