طرح توسعه ۵۰۰ هکتاری کشت گیاهان دارویی ماهنشان در مسیر توقف / خبری از حمایت وزرات جهاد کشاورزی نیست

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، شهرستان ماهنشان با دارا بودن 130 هزار هکتار اراضی حفاظت شده و بکر ظرفیت مناسبی در زمینه توسعه کشت ارقام متنوع گیاهان دارویی را دارد، چرا که کارشناسان معتقدند بیش از 100 گونه گیاه دارویی در سطح این شهرستان امکان رویش دارد که برخی از آن‌ها قابلیت تجاری‌سازی داشته و می‌تواند کلکسیون غنی از گیاهان دارویی را فراهم کند. در همین راستا و برای استفاده هرچه بیشتر از این ظرفیت‌ها در شهرستان ماهنشان با حضور حسین زینعلی، مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در فروردین ماه 97 اجرای طرح کشت گیاهان دارویی در 500 هکتار از اراضی شهرستان ماهنشان استارت خورد. زینعلی گفته بود، "طرح توسعه کشت گیاهان دارویی در استان زنجان به ویژه از نظر مالی مورد حمایت قرار می‌گیرد" و اگر گیاهانی همچون گل‌محمدی، زیره و شیرین‌بیان کشت شود مشکلی از لحاظ بازار فروش نخواهد داشت.

با این حال طرح کشت گیاهان دارویی قریب به سه سال زراعی است که آغاز شده و با اینکه طرح برای افق پنج ساله برنامه‌ریزی شده و باید در مدت مذکور به اتمام برسد اما نمی‌توان امیدی به تحقق یافتن آن داشت چراکه بعد از گذشت قریب به سه سال تنها در کمتر از 150 هکتار از اراضی، هدف‌گذاری میسر شده و کشت انجام گرفته است و ادامه روند طرح به مشکل مواجه شده و انگار افسار کار از دست مسئولان ذیربط نیز خارج شده است.

در این بین کشاورزانی که در شرایط اقتصادی نامناسب به این طرح چشم امید داشتند و در تصورات خود می‌توانستند درآمدی برای خود با کشت گیاهان دارویی داشته باشند اما این امیدها بر باد رفته است. زیرا این طرح بنا به دلایلی در مسیر متوقف شدن قرار گرفته است، کشاورزانی که ذی‌نفع در این طرح بودند به دلیل عدم داشتن زمین سند‌دار و نبود پروانه آبیاری، در نهایت با عدم بهره‌مندی از تسهیلات بانک کشاورزی در دستیابی به اهداف اقتصادی دچار شکست شده‌اند، این قشر عدم بهره‌مندی از دریافت تسهیلات را مهمترین مانع ادامه طرح و بهره‌مندی از آن می‌دانند.

سهم ناچیز کشت ارگانیک در کشور / ایران رتبه قابل قبولی در کشت ارگانیک در سطح جهان ندارد

معاون وزیر جهاد کشاورزی: مشکل ترخیص نهاده‌های دامی رسوبی در گمرک حل شد

معجزه آبخیزداری در عرصه منابع طبیعی/ رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس: از پژوهشکده آبخیزداری صیانت می‌کنیم

از سوی دیگر بانک کشاورزی به کشاورزانی که سند زمین به نام خود نداشته و مجوز بهره‌برداری از آب و پروانه آب نداشته باشند تسهیلات پرداخت نمی‌کند. با این حال انگار بحث کشت به صورت دیم نیز در این بین کلا به حاشیه رفته و به این مسئله توجهی نشده است، اما اگر به کشت دیم در این طرح پرداخته می‌شد کشاورزان حداقل می‌توانستند یه پله رو‌به جلو حرکت کنند بلکه شاید تسهیل‌گری در پرداخت تسهیلات انجام می‌گرفت و طرح نیز با گذشت بیش از نیمی از عمر برنامه‌ریزی شده، پیشرفت مناسبی داشت.

با این حال سوال از مسئولان ذیربط این است که علت متوقف شدن و عدم اجرای طرح کشت گیاهان دارویی در 500 هکتار از اراضی شهرستان  ماهنشان چیست؟ آیا راهکاری برای حل مسائل و پیشروی طرح وجود خواهد داشت؟

پرویز مرادی، رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: طرح توسعه کشت گیاهان دارویی در استان از سال 1390 مورد بررسی قرار گرفته و تحقیقات لازم در این زمینه انجام شده بود، با این حال طرح توسعه کشت گیاهان دارویی در 500 هکتار از اراضی شهرستان ماهنشان در سال 1397 استارت خورد و برنامه‌ریزی‌ها بر این بود تا با افق حداکثر پنج ساله طرح به بهره برداری برسد. 

وی افزود: این طرح فعلا با برنامه‌ریزی‌ها فاصله دارد چرا‌که قریب به سه سال است استارت خورده و در حال حاضر پیشرفتی که باید را نداشته است. با این وجود در طول سه سال زراعی تنها 140 هکتار از اراضی زیر کشت رفته است. با این حال اگر مسائل حل شود انتظار بر این است تا دو سال دیگر طرح کامل شود و به بهره‌برداری برسد.

وی با اشاره به اینکه هیچ مشکل فنی در این طرح وجود ندارد گفت: گیاهان دارویی جهت کشت، مشخص شده و دستورالعمل نیز کاملاً تعیین شده است. با این حال بزرگترین مشکل، اخذ تسهیلات از بانک کشاورزی است. چراکه خرید نهال و بذر گیاهان دارویی خود نیازمند هزینه اولیه است و از سوی دیگر گیاهان دارویی در همان سال اول عملکرد ندارد بنابراین باید برای تسهیلات دریافت شده توسط بانک دوره تنفس در نظر گرفته شود و کشاورز فرصتی برای بازپرداخت داشته باشد. از سویی دیگر تسهیلات در اختیار برخی کشاورزان متقاضی نیز قرار نمی‌گیرد. بنابراین با عدم همکاری بانک در راستای ارائه تسهیلات به تبع آن اجرای طرح با مشکل مواجه شده و کشاورزان همچنان بی‌بهره از دریافت تسهیلات مانده‌اند.

رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان عنوان کرد: برای حل مشکل اخذ تسهیلات کشاورزان، با بانک کشاورزی و واحد سرمایه‌گذاری استان رایزنی انجام گرفته است اما علی‌رغم قول‌هایی که از سال گذشته داده شده متاسفانه منجر به نتیجه مسائل نگشته است تا روند کار بهبود یافته و تسریع شود.

وی با اشاره به این‌که کشاورز متقاضی برای ورود به طرح وجود دارند اما به دلیل نداشتن سرمایه اولیه نمی‌توانند اقدامی انجام دهند گفت: با این حال مطمئن هستیم اگر توسعه کشت گیاهان دارویی در این منطقه انجام گیرد ارزش اقتصادی به مراتب بسیار بالاتری نسبت به زراعت سایر گیاهان وجود خواهد داشت و از لحاظ میزان مصرف پایین آب و اشتغالزایی نیز در استان بسیار موثر خواهد شد.

با این حال جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: مشکل اخذ تسهیلات در طرح توسعه کشت گیاهان دارویی تنها مختص به بانک کشاورزی نیست بلکه این مسئله به دستورالعملی که برای تامین اعتبار وجود دارد، ارتباط دارد و همه بانک‌ها این مشکل را دارند. اما چون پروژه کشت گیاهان دارویی و اخذ تسهیلات به بانک کشاورزی سپرده شده است تنها نام این بانک بزرگ‌نمایی شده است.

وی افزود: باید اصلاحاتی در دستورالعمل انجام گیرد. در همین راستا این اشکالات احصا و به وزارتخانه ارسال شده و مجری طرح گیاهان دارویی پیگیر موضوع است تا تبصره 18 مورد بررسی قرار گرفته و اصلاحات لازم انجام شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: متاسفانه تا حال حاضر این دستورالعمل اصلاح نشده اما با تعاملاتی که با صندوق کارآفرینی امید در استان انجام گرفته است طرحی به نام "یک محصول یک روستا" در حال اجرا است تا اگر 10 نفر از روستاییان اقدام به کشت یک محصول مشخص داشته باشند به آن‌ها تسهیلات پرداخت شود که این امر می‌تواند یک تسهیل‌گری برای کشاورزانی که کشت گیاه دارویی در منطقه ماهنشان را انجام می‌دهند، باشد و مقداری از اصولی که در تبصره 18 وجود دارد را اصلاح نماید.

وی با بیان این‌که شیوه پرداخت تسهیلات در تبصره 18 این است، کشاورزانی که مشکل آب نداشته باشد و سند زمین داشته باشند بدون مشکل تسهیلات دریافت می‌کنند، عنوان کرد: اما افرادی که دارای مجوز رسمی برای استفاده از آب نداشته و سند زمین نیز نداشته باشند نمی‌توانند تسهیلات لازم را دریافت کنند. با این حال پیگیر هستیم تا از طریق اصلاح تبصره 18 این مسئله حل شود و بتوان تسهیلات لازم را در اختیار کشاورزان قرار داد.

تاراسی خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین آمار که مربوط به مرداد ماه سال جاری است، 95 هکتار از اراضی توسعه کشت گیاهان دارویی برای دریافت تسهیلات به بانک عامل معرفی شده است. اما متاسفانه تنها مدارک 35 هکتار کامل شده و مورد بررسی بانک قرار گرفته است. با این وجود هنوز برای 35 هکتار نیز هیچ مبلغی از تسهیلات پرداخت نشده است.

اما آن‌چه که نمود کامل دارد این است که، مهمترین مانع پیش روی طرح توسعه کشت گیاهان دارویی ماهنشان تنها عدم وجود حمایت مالی است و بالعکس آن‌چه که مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در استان اعلام کرده بود" طرح به ویژه از نظر مالی مورد حمایت قرار می‌گیرد"، به نظر می‌رسد حمایت مالی انجام نمی‌گیرد و عدم تسهیلگری و همراهی بانک عامل نیز همانند سدی محکم در مقابل اراده فولادین کشاورزان منطقه ماهنشان قرار گرفته و آنان را از ادامه کشت در طرح، محروم کرده است. با این حال انتظار کشاورزان منطقه این است که مسئولان ذیربط با اراده‌ای راسخ قدم در مسیر حل مشکلات آن‌ها برداشته تا بتوانند نسبت به کشت گیاهان دارویی در سال زراعی پیش‌رو اقدام نمایند. بنابراین امید می‌رود مسئولان مشکل طرح مذکور را که بیش از نیمی از عمر آن گذشته و زیر 30 درصد پیشرفت دارد، در سطوح بالاتر مطرح نمایند بلکه شاید گره این مشکل حل شده و طرح در دو سال باقی مانده از عمر خود و طبق افق پنج ساله مشخص شده به بهره‌برداری برسد، که نهایتا این امر موثر در استان و خصوصاً معیشت کشاورزان منطقه خواهد شد.

انتهای پیام/ش