حال گردشگری خوب نیست؛ از بدعهدی ایرلاین‌های خارجی تا راه پر پیچ و خم تسهیلات کرونایی
گروه استانها- صنعت گردشگری در استان فارس از ابتدای سال ۹۸ تاکنون روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و امروز حال گردشگری خوب نیست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، همه چیز از فروردین 98 شروع شد. سالی که از بهارش پیدا بود نکو نخواهد بود. سیلیِ مهیبِ طبیعت به گوش مدهوشِ زمین و سیلِ نوروز98 در کنار بی‌تدبیری و سهل‌انگاری برخی، سیمای شهرمان را دگرگون کرده و شهر شُهره به میهمان‌نوازی و شعر و ادب را به عزای میهمانانش نشاند.
هر چند اندکی بعد حماسه‌سازی مردم جنت طرازِ شیراز و پذیرایی از میهمانان در خانه‌هایی با درهای باز، آغازی شد بر پایان این تراژدی اما انگار زمین و زمانه دست‌بردار نبود. زمین چرخید و گردش زمین ما را به خش خش برگ‌ها رساند.
ماه‌های همیشه مهربانِ مهر و آبان نامهربانی‌ها را آغاز کردند و حوادث ناگوار از پی یکدیگر پیش آمد و قطعی 10 روزه اینترنت و سپس نوسانات دلار همه و همه سفره گردشگری را کوچک و کوچک‌تر کرد.
دی ماه ناگوار 98 و شهادت قهرمان و سردارمان به دست نامردان روزگار و سایه گستره شدن جنگ بر آسمان میهنمان، به این تلخکامی‌ها افزود و انباشتِ بهمنی از حوادث در سال 98 کم بود که به ناگه اسفندماه هنوز زمستان به دود کردن اسفند ننشسته بود که زمزمه‌های حضور کرونا به ایران دل‌ها را پر آشوب کرد.
سال 98 در آخرین ماه‌هایش زهر خودش را به کامِ سال جدید هم ریخت. کرونا این میهمان ناخوانده در حالی میزبان استان فارس و دیگر استان‌های کشور شد که با وجود نزدیک کردن دل‌ها به هم، دست‌ها را تا دور دست از هم دور کرده و برای نخستین بار در تاریخ، فرصت بودن در کنار هم را از آدم‌ها دریغ کرد.
نقابی از ترس و استرس بر روی صورت‌ها نشست و کام‌ها را از کلام منع کرد و بر روابط آدم‌ها سایه انداخت اما این میهمان بدشگون و ویروس بی‌علاج، بیش از همه نسخه گردشگری را در هم پیچید. به بهانه آغاز هفته گردشگری پای صحبت مدیران و فعالان گردشگری استان فارس نشسته‌ایم تا بیشتر به عمق این جراحتی که بر پیکر گردشگری نشسته پی ببریم.
12 هزار میلیارد خسارت بر گردشگری کشور فقط تا مردادماه
این رقم تکان‌دهنده‌ای بود که مونسان وزیر میراث فرهنگی کشور اخیرا از آن پرده برداشت. کشوری که با وجود سیل‌های ویرانگر سال 98 و حوادث پاییز و زمستان 98 اما با ثبت 8 میلیون گردشگر، سال گذشته دومین سرعت رشد گردشگری دنیا را تجربه کرد حال امسال بنا به گفته فعالان گردشگری به سبب حضور کووید 19 فاجعه‌بارترین ماه‌های آخرین سالِ قرن را تجربه کرد.
آژانس‌های مسافرتی بیشترین آسیب را از کرونا دیدند
در ابتدای این گزارش معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس در گفت‌وگو با تسنیم ضمن برشمردن خسارت‌های فراوان به این استان از ابتدای ورود کرونا بیان کرد: از آغاز شیوع این ویروس مجموعه میراث فرهنگی تلاش کرد با اعطای تسهیلات به واحدهای آسیب‌دیده مطابق ضوابط ابلاغی، مهلت‌دهی به تسهیلات معوق، استمهال پرداخت هزینه مالیات و قبوض حامل‌های انرژی در حد توان خود کمی از آلام و دردهای فعالان این حوزه بکاهد.
وی گفت: همچنین سعی کردیم با تاکید بر توسعه گردشگری داخلی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تبلیغ سفر مسئولانه و تنوع گردشگری موجود به‌ویژه پیشنهاد اضافه شدن یک روز به تعطیلات پایان هفته (پنج شنبه‌ها در استان فارس) اندکی از شدت تبعات این ویروس کم کنیم.
موید محسن‌نژاد ضمن اذعان به این نکته که دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی به عنوان تهیه‌کننده اصلی بسته‌های سفر بیشترین آسیب را از این بحران دیده‌اند، افزود: از دست رفتن فرصت برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای که می‌توانست در نیمه اول سال اجرا شود از جمله نمایشگاه‌های مختلف گردشگری و صنایع دستی و همچنین از دست دادن ایام پیک سفر فروردین و اردیبهشت‌ماه از جمله تبعات جبران‌ناپذیر کووید 19 بود.
اگر بودجه کافی باشد می‌توانیم تحولات اساسی ایجاد کنیم
وی افزود: با توجه به موقعیت ویژه و ممتاز استان فارس در نقشه گردشگری کشور، اگر بودجه و امکانات فراهم شود می‌توانیم با تبلیغات و فعالیت بازاریابی گردشگری با هدف ایجاد بازار با ثبات در بازارهای هدف داخلی و خارجی در انواع زیرشاخه‌های گردشگری استان از جمله گردشگری مذهبی و زیارتی، فرهنگی-تاریخی، روستایی-عشایری و گردشگری سلامت و طبیعت‌گردی تحولات اساسی ایجاد کنیم.
نمی‌شود که سفر متوقف شود
در ادامه مسئول دبیرخانه ستاد اجرایی خدمات سفر استان فارس نیز بخشی از آسیب‌پذیری شدید گردشگری را ناشی از صحیح نبودن الگوی سفر در اذهان و فراهم نبودن زیرساخت‌های فرهنگی و به‌ویژه ضعف اطلاع‌رسانی دانست و بیان کرد: در کشورهای پیشرفته سفر جزو نیازهای اولیه افراد است اما در ایران سفر امری غیرضروری قلمداد شده و نگرش مردم نیز به امر سفر این گونه است که پس از رفع نیازهای روزمره و مشغله‌ها و دغدغه‌ها که هیچ گاه هم تمامی ندارند باید به سفر به عنوان امری فوق برنامه و فراغت بار پرداخت در حالی که صحیح این است که باید سفر را به عنوان امری ضروری در برنامه هفتگی و ماهانه گنجاند.
روح الله روانشاد ناظر طرح گردشگری الکترونیک اداره میراث فرهنگی فارس در ادامه خاطرنشان کرد: هر چند رشد نرخ ارز (یا کاهش ارزش ریال و ارزانی سفر به ایران) و تنوع جاذبه‌های گردشگری ایران در کنار میهمان‌نوازی مردم ایران، کشورمان را به مقصدی جذاب برای گردشگران خارجی بدل می‌کند اما آمارها همه به ما می‌گوید آمار گردشگری کشور به‌ویژه گردشگری تاریخی فرهنگی و مذهبی ما، بر اساس پارامترهای فوق و به‌ویژه بر اساس آمار مبادی ورودی ما امسال تحت تاثیر کرونا چیزی نزدیک به صفر شده است و معدود مسافر وارد شده به کشور هم توریست‌هایی است که از کشورهای اطراف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، جهت درمان یا تمدید درمان آن هم به دلیل نوبت قبلی وارد کشور شده‌اند.
وی گره کار را در دستان دولت دانسته و راه حل برون رفت از وضعیت فعلی را عمل به توصیه‌های کمیته بحران گردشگری سازمان جهانی گردشگری از جمله ارائه محرک‌هایی مانند سیاست‌های مالیاتی مطلوب، ارائه تخفیفات، تسهیلات و کمک‌های بلاعوض (و نه وام‌های با سود بالا با بروکراسی پیچیده) به فعالان این بخش صنعتی برشمرد.
روانشاد گفت: با برداشته شدن محدودیت‌های سفر بعد از پایان وضعیت اضطراری بهداشتی، ارتقای تسهیل ویزا، تقویت بازاریابی و اطمینان‌بخشی به مصرف‌کنندگان، می‌توان گردشگری را احیا کرد.
وی افزود: توصیه‌های مطرح شده از سوی کمیته بین‌المللی بحران گردشگری با هدف حفظ مشاغل و حمایت از کسب و کارها و شرکت‌های در معرض خطر، کاهش اثرپذیری اشتغال و نقدینگی بخش گردشگری از کووید19، مراقبت از آسیب‌پذیرترین افراد این صنعت‌ها و آمادگی برای بهبود و رشد پایدار دوباره بازار گردشگری در جهان پس از پایان این اپیدمی است.
این فعال حوزه گردشگری ضمن برشمردن آسیب‌های جدی که این صنعت نسبت به دیگر حوزه‌ها دیده گفت: با وجود از سر گرفته شدن نسبی سایر مشاغل، همچنان شاهد این شوک به بدنه گردشگری هستیم و کاش همه دستگاه‌ها به‌ویژه دولت با جدیت و نگاهی ویژه و با برنامه‌ای جامع و کاربردی به مدیریت این بحران بپردازد.
وی افزود: همزمان به آگاه‌سازی مردم نیز باید اقدام کرد که با آرامش خاطر بتوانند سفرهای خود را هوشمندانه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر بگیرند چرا که سفر در اقتصاد مردم و اقتصاد در میزان سفر مردم تاثیر می‌گذارد و نمی‌شود گفت تمام زندگی در جریان باشد اما سفر تعطیل شود.
ادامه این روند مساوی با توقف کامل دفاتر خدمات مسافرتی
مریم رستمی فعال حوزه گردشگری نیز به خبرنگار تسنیم گفت: اگر فاکتورهایی چون طول اقامت گردشگران، خرید بلیت، آمار هتل‌ها و اقامتگاه‌ها و بلیت‌‌های فروش رفته در اماکن گردشگری و موزه‌ها را ملاک و شاخص ارزیابی میزان رشد گردشگری بدانیم متوجه عمق فاجعه‌ای که بر گردشگری کشور و به‌ویژه استان فارس وارد شده خواهیم شد.
وی که مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری فعال و با سابقه شیراز است افزود: زمانی که ما با شعار "آرمانی سفر کنید" پکیج‌های خود را برای سال 99 ارائه دادیم هرگز فکرش را هم نمی‌کردیم که علاوه بر کرونا عده‌ای هم با موج‌سواری از آب گل آلود ماهی بگیرند و مدیریت این بحران به سمتی پیش برود که اغلب ایرلاین‌های خارجی قیمت بلیت‌‌ها را چند برابر کنند.
رستمی افزود: مشکل دیگری که از ابتدای این بحران با آن روبه‌رو شدیم بلوکه شدن پول‌های مسافرین توسط ایرلاین‌های خارجی بود که پرواز آنها از قبل رزرو شده و هزینه‌هایشان پرداخت شده بود اما با شیوع کرونا پروازها کنسل شد ولی بعضا هنوز هزینه‌ها توسط ایرلاین‌ها به مسافران برگشت داده نشد و مسافران نیز این امر را از چشم آژانس‌های مسافرتی دیدند. همچنین در پی این بحران و بسته بودن سفارت‌ها و پروازهای خارجی بسیاری از آژانس‌های مسافرتی تعطیل شده و بسیاری نیز تقاضای خودتعلیقی به سازمان دادند.
حال گردشگری خوب نیست
وی در جواب این پرسش تسنیم که آیا از حمایتهای ادعایی دولت برای جبران خسارت کرونا بهره بردید؟ گفت: استان فارس نماد گردشگری ایران و استان تاثیرگذار در تمام حوزه‌های گردشگری به‌ویژه تاریخی فرهنگی، اکوتوریسم، مدیکال توریسم و گردشگری مذهبی است و باید حمایت ویژه شود و متاسفانه دولت بخشنامه‌ای کلی داد که مبتنی بر آن به مشاغل آسیب دیده وام و تسهیلات ارائه خواهد شد اما وقتی برای دریافت این تسهیلات به بانک مراجعه کردیم با شرایط سخت روبه‌رو شدیم به نحوی که متقاضی ترجیح می‌دهد عطای این تسهیلات را به لقایش ببخشد.
این مدیر آژانس مسافرتی برگزاری تورهای غیرمجاز توسط افراد غیرمرتبط و همچنین موازی‌کاری برخی ادارات در برگزاری تورهای ورزشی را از دیگر معضلات این صنف در شرایط فعلی برشمرد و گفت: همه این مسائل دست به دست هم داده که با وجود اشتغال‌زایی برای بیش از ده‌ها خانوار در حدود 15 سال فعالیت در این حوزه اما اکنون ناگزیر به تعدیل نیروهایی شویم که بعضا هزینه‌های زیادی نیز صرف آمورزش آنها شده است.
گزارش از سروش سلیمی
انتهای پیام/424/ح
