تیغ دو لبه فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان؛ عدم نظارت کافی والدین بر محتوای فضای مجازی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، کودکی برای اغلب ما یعنی دنیایی از آرزوها و بازی‌های کودکانه. آرزوهایی که اغلب در آن زمان داشتیم و یک به یک خاطره شدند و اکنون همان خاطرات را آرزو می‌کنیم. رویاهایی که آنقدر دست یافتنی و مسالمت‌آمیز بودند که لابه‌لای دفتر نقاشی و میان خطوط دفتر انشایمان با همان حال و زلال کودکانه به یکایک آنها می‌رسیدیم و دغدغه فرداها را نداشتیم.

در آن دنیا خبری از بازی‌های خشن کامپیوتری و شلیک‌های هر چند تخیلی اما مرگبار در بازی‌های رایانه‌ای و دیجیتال نبود. کافی بود لابلای دفتر نقاشی‌هایمان با کشیدن یک خانه و خانواده گرم با دودکشی رو به آسمانی که آبیِ آبی بود و رودخانه‌ای که زلالِ آبِ خروشانش انگار پایان نداشت و فقط  خطوط و حاشیه‌های کنار صفحه دفتر نقاشی می‌توانست جلوی آن را بگیرد، دنیایمان را بسازیم.

بازی و سرگرمی‌های کودکی ما هم با وجود  تنوع و شلوغی‌شان بسیار ساده بودند. با چند تکه سنگ و یک توپ و حتی گاهی بدون هیچ وسیله‌ای می‌شد ساعت‌ها کودکی کرد اما امروزه فراهم کردن محیطی سالم برای بازی و سرگرمی کودکان به یک چالش اساسی برای خانواده‌ها تبدیل شده و کودک کنجکاو با چند کلیک و یا لمس چند لینک به راحتی وارد دنیای پرمخاطره مجازی شده و در معرض انواع و اقسام خطرات قرار می‌گیرد.

نبی فتاحی مولف و مترجم کتب روانشناسی در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: به علت رشد روزافزون تکنولوژی و پیشرفت‌های بسیار در زمینه‌های مختلف به ویژه شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای، گرایش به استفاده از این شبکه‌ها و فضای مجازی از جمله واتساپ، تلگرام و اینستاگرام و بازی‌های موبایلی با استقبال بسیاری روبه‌رو شده است که البته این شبکه‌ها تیغ دولبه هستند.

وی افزود: متاسفانه به دلیل عدم فرهنگ‌سازی صحیح، بیشتر از آن که خانواده‌ها از فضای مجازی در راستای اهداف آموزشی و تربیتی فرزندانشان استفاده کنند و یا نحوه استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی را به آنها آموزش دهند، بدون آموزش کافی، محیط و بستر استفاده از این امکانات را برای آنها فراهم می‌کنند و کودکان با دنیایی از ابهام و سردرگمی روبه‌رو می‌شود.

فتاحی بیان کرد: همین مسئله سبب می‌شود که کودکان به دلیل کنجکاوی و نیز حضور در محیط‌هایی که امکان تقلید در زمینه‌های نامناسب را فراهم می‌کند به سمت مسائل خشونت‌آمیز و دانلود و تماشای آنها گرایش پیدا کنند و از آنجا که کودکان در دوران ابتدایی و مدرسه باید در دنیای کودکانه خود سیر کنند و بعد از آن که نحوه ارتباط صحیح را با همجنس‌های خود یاد بگیرند و بعدها در زمان مناسب در پروسه نوجوانی و مسائل نوجوانی قرار بگیرند، به دلیل مشغولیت به فضای مجازی و محتواهای نامناسب فوق که به وفور و به سهولت در این شبکه‌ها که منبع آنها خارجی است یافت می‌شوند، افکار، نواحی مغزی و رفتار آنها تحریک می‌شود.

این استاد روانشناسی عنوان کرد: این رویه متاسفانه زمینه را برای بلوغ زودرس کودکان فراهم آورده و همین مسئله سبب می‌شود کودکانمان خیلی زودتر از آنچه که تصور کنیم به مرحله بلوغ برسند و در نتیجه دنیای کودکی آنها سِقط شود و می‌شود گفت ما با نوجوانانی روبه‌رو می‌شویم که از لحاظ جسمانی و ظاهری شبیه به نوجوان اما از لحاظ رفتاری و اخلاقی شبیه کودک هستند.

وی به خانواده‌ها هشدار داد و گفت: بلوغ زودرس زمینه‌ساز مشکلات بسیاری برای فرزندانمان است و اگر در زمینه بلوغ و مشکلات ناشی از آن آموزش‌های کافی به فرزندانمان داده نشود، ممکن است آنها مستعد حالت‌های افسردگی، وسواس، تنهایی، پرخاشگری، مشکلات خلقی و سپس هنگامی که بزرگتر شدند خشونت، بزهکاری و اعتیاد شوند.

 فتاحی گفت: چالش مومو یکی از نشانه‌های این عدم نظارت کافی والدین بر محتوای فضای مجازی و بی‌تفاوتی نسبت به  تاثیرات منفی  و مخرب استفاده نامناسب از بسترآنلاین و بازی‌های مخرب بود، پدیده‌ای که نخستین نمونه برای بی‌تفاوتی والدین نسبت به ارائه  کم و کیف محتواهای ارائه شده به کودکان نبوده و آخرین نمونه نیز نیست. 

انتهای پیام/424/ح