به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، روستای «قوژد» در 10 کیلومتری شمال شهرستان گناباد واقع شده؛ بافت قدیمی این روستا که مجموعهای کامل از بناهای تاریخی با معماری بسیار زیبا را در خود جای داده یکی از بافتهای باقی مانده در شهرستان گناباد است که هم اکنون روی طرح مطالعاتی آن اقداماتی صورت گرفته است.
این بافت که یکی از طرحهای مهم گردشگری استان خراسان رضوی محسوب میشود؛ هم اکنون دارای سکنه است و به عنوان یکی از روستای هدف گردشگری انتخاب شده که مرمت برخی منازل و بناهای شاخص مانند مساجد انجام گرفته است.
مشخصات و ویژگیهای زمین و عوارض طبیعی بستر روستا که در شکلگیری سیمای کالبدی روستا نقش عمدهای ایفا میکند در زمره این ویژگیها شکل پستیها، جنس زمین، موقعیت آن نسبت به عوارض طبیعی مثل رودخانه تاثیرات بارزتری دارند.
ثبت ملی خانههای تاریخی روستا
علیرضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد در گفتگو با خبرنگار تسنیم در گناباد اظهار داشت: طی چند ماه گذشته با هماهنگیها و برنامهریزیهای صورت گرفته تعدادی از خانههای تاریخی روستای قوژد گناباد ثبت ملی شده است.
وی ادامه داد: منزل رمضانی واقع در بافت تاریخی روستای قوژد است که تاریخ ساخت آن به گفته محققان و کارشناسان به اوایل دوره قاجار میرسد. از معمار بنا اطلاعات دقیقی در دست نیست اما به گفته افراد سالخورده روستا تمامی منازل بافت تاریخی روستای قوژد معماری از یزد بوده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد عنوان داشت: معماران دیگری که از آنها یاد میشود استاد ابوالقاسم یزدی،استاد اسدی کاخکی و حسن عالی هستند که در طول سالهای مختلف در بنا تغییراتی ایجاد کردهاند.
شناسایی خاطرنشان کرد: منزل رمضانی با فاصله کمی از مسجد جامع روستا قرار دارد که با ورود به اولین کوچه از سمت راست دسترسی به آن ممکن میشود. باغ منزل رمضانی با طول 53,17 متر و عرض حداکثری 44,82 متر و به وسعت 2000 متر مربع، از لحاظ طرح و نقشه در زمره منازل با حیاط مرکزی قرار دارد.
وی افزود: نمای بیرونی منزل اندود کاهگل است که دیوارههای خارجی را ساده و بدون تزئین خاصی قرار داده؛ سر در ورودی در ضلع شرقی بنا با طاق گهوارهای پوشیده شده؛ درب چوبی دو لته با کوبههای جداگانه همچنان بر سردر خانه خودنمایی میکند. سر در به وسیله دالانی با دو زاویه 90 درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل میشود؛ در دالان، راه پلههای دسترسی بام و درب ورودی به اتاق بادگیر قرار داشته که اکنون مسدود شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گناباد تصریح کرد: حیاط مرکزی مستطیل شکل است که در ضلع جنوبی حیاط ایوان قرار گرفته و کف حیاط آجر فرش است.
شناسایی با اشاره به برخی ظرفیتهای گردشگری و تاریخی روستای قوژد بیان داشت: منزل فرشادنیا یکی دیگر از منازل ثبت شده واقع در بافت تاریخی روستای قوژد است که تاریخ ساخت آن به گفته محققان و کارشناسان به اوایل دوره قاجار میرسد.
وی ادامه داد: نمای بیرونی منزل اندود کاهگل است که دیوارههای خارجی را ساده و بدون تزئین خاصی قرار داده؛ سر در ورودی در ضلع شمالی بنا با طاق گهوارهای پوشیده شده که در دو طرف آن سکوها یا به اصطلاح پیرنشین قرار دارد. سردر به وسیله دالانی با دو زاویه 90 درجه و پوشش ضربی به حیاط مرکزی وصل میشود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد اذعان کرد: دسترسی به راه بوم در گذشته از ضلع شمال بنا بوده که توسط یک دالان کوچک از فضای حیاط جدا شده که اکنون این فضا تخریب شده است. فضای داخلی اتاقها دارای پوشش فیلپوش و طاق عدسی است. این بنا دارای پنج اتاق و یک مطبخ در دالان شمالی است. فضای دسترسی به اتاقهایی که پنجرهای به حیاط ندارند به وسیله دالانهای ایجاد شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد درباره دیگر منازل این روستا اظهار داشت: منزل سلیمانی واقع در بافت تاریخی روستای قوژد است که تاریخ ساخت آن به گفته محققان و کارشناسان به اوایل دوره قاجار میرسد.
شناسایی عنوان داشت: منزل سلیمانی با فاصله کمی از اولین میدان روستا قرار دارد که با ورود به اولین کوچه از سمت راست دسترسی به آن را ممکن میکند؛ منزل سلیمانی با طول 24.80 متر و عرض حداکثری 20.18 متر و به وسعت 436.76 متر مربع ، از لحاظ طرح و نقشه در زمره منازل با حیاط مرکزی قرار دارد.
وی افزود: زیر زمین بنا در زیر اتاق ضلع غربی ایوان بادگیر قرار دارد که دسترسی به آن از ضلع جنوبی حیاط و چسبیده به ایوان صورت میگیرد که توسط 5 پله و به ارتفاع 1.37 متر از سطح معبر در زیر زمین قرار دارد.
انتهای پیام/282/ ع