تحلیل وضعیت اقتصاد آمریکا و جهان در دوره بایدن/ تجارت جهانی دوباره رونق می گیرد

به گزارش خبرنگار اقتصادیخبرگزاری تسنیم،مرتضی بکی حسکوئی، استادیار اقتصاد و مدیردفتر مدلسازی اقتصاد ایران، دانشگاه امام صادق(ع) است. وی بر این باور است که افزایش   افزایش تعاملات تجاری بین المللی آمریکا در دوره جدید بر نیروی کار و توزیع درآمد در آمریکا تأثیر منفی خواهد گذاشت.

این اقتصاددان معتقد است که نظم نوین بین المللی جدیدی را دوره بایدن می توان انتظار کشید که بر اقتصاد بین الملل نیز موثر خواهد بود. دیگر نظرات بکی حسکوئی را در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی تسنیم در ادامه می خوانید.

• نظم نوین بین المللی جدیدی را می توان انتظار کشید که بر اقتصاد بین الملل نیز موثر خواهد بود

پیروزی بایدن در انتخابات امریکا و تبعات و آثار آن بر اقتصاد بین الملل را چطور ارزیابی می کنید؟

می توان به این موضوع از چند منظر  نگاه کرد؛ اولین مسأله نوع نگاه متفاوت دموکراتها به روابط بین الملل است و در واقع آنچه که در دوره چهارساله ترامپ اتفاق افتاد در آینده شاهد چرخشی نسبت به آن خواهیم بود و از نقطه نظر روابط الملل و حضور آمریکا در روابط سیاسی بین کشورها و تنظیم و ایجاد نظم نوین بین المللی شاهد تحولاتی خواهیم بود که می تواند بر اقتصاد بین الملل نیز تاثیر بگذارد.

در دوره چهارساله ترامپ یکی از تبعات نگرش جمهوری خواهان به روابط بین الملل داشتند حضور کمرنگ ایالات متحده در اقتصادهای مختلف از حیث سیاسی بود. برخلاف دوره اوباما که آمریکا خود را نظم بخش روابط بین الملل دانسته و نظم بین الملل را وظیفه خود برمی شمرد و به این واسطه آمریکا حضور پررنگی در تمام عرصه ها و مناطق داشت؛ در دوره ترامپ و دوره جمهوری خواهان جهان شاهد خروج آمریکا از نهادهای بین المللی و نهادهایی  بود که ضامن نظم بین المللی بودند. من به جنبه ارزشی این موضوع کار ندارند آنچه مهم است بحث نگرش است.

آخرین موضوع بحث خروج از ناتو بود که پیامدهایی برای نظم نوین بین المللی داشت.

• جولان بیشتر کشورهایی مانند امارات، عربستان، قطر و... با خروج آمریکا از نهادهای بین المللی و ایجاد تنشهایی توسط آنها
• تضعیف ناتو و عدم کارآیی سازمان ملل در دوره ترامپ

این اتفاق چه پیامدهایی را به دنبال داشت؟

اولین پیامد آن این بود که دولتهایی مانند ترکیه، امارات، عربستان، قطر و... در حوزه های مختلف حضور پر رنگ داشتند و با منابع مالی که داشتند تحرکات و تنشها و چالشهای بزرگی برای اقتصاد بین الملل به وجود آورده بودند. با خروج آمریکا از ناتو عملاً ناتو تضعیف شد. خود سازمان ملل نیز تحت تأثیر جهت گیری ترامپ و چمهوری خواه قرار گرفت و کارآیی لازم را نداشت و بر اقتصاد بین الملل نیز تأثیر گذاشت.

• حاکمیت نوعی یکجانبه گرایی در تجارت بین الملل در دوره ترامپ

از بعد تجارت بین المللی عملکرد دوره ترامپ را چطور ارزیابی می کنید؟

تفکر و نگرش اقتصادی جمهوری خواهان در مساله تجارت بین الملل به ویژه در دوره ترامپ به این شکل قابل بحث و بررسی است. در این تفکر که در چهارسال گذشته حاکم بود بر روابط اقتصادی ایالات متحده با دنیای خارج، یک نوعی نئومرکانتیلیسم حاکم بود که اقتصاد آمریکا  نوعی یکجانبه گرایی را در تجارت بین الملل دنبال می کرد.  

منازعات و مشاجرات و مباحثی که بین ایالات متحده امریکا، اقتصاد چین و اتحادیه اروپا در خصوص تجارت بین الملل این یکجانبه گرایی را به خوبی نشان می داد.

محدودیتهایی که آمریکا بر تجارت بین الملل بر چین اعمال کرد برخاسته از تفکر مرکانتیلیستی بر اقتصاد است که تجارت یکجانبه را برای اقتصاد پیشنهاد می کند.

• افزایش روابط تجاری آمریکا با جهان در دوره بایدن

جمهوری خواهان با همین تفکر در انتخابات 2016 رأی آوردند...

بله اینکه چرا جمهوری خواهان توانستند در انتخابات 2016 با همین تفکر و با تفکر ملی گرایی، توجه به اقتصاد داخلی و محدود کردن تجارت خارجی رای بیاورند مساله ای است که در ادبیات اقتصاد بین المللی به آن اینگونه پرداخته می شود که در اقتصادهایی که وفور سرمایه در آنها وجود دارد تجارت بین الملل به نفع صاحبان سرمایه است و آزادی تجارت منافع صاحبان سرمایه را تأمین می کند. بنابراین محدودیت تجارت منجر به بهبود وضعیت نیروی کار می شود. بر همین اساس بود که جمهوریخواهان در سال 2016 به رهبری ترامپ توانستند انتخابات را برنده شوند و تجربه و عملکرد آنها در این حوزه طی چهارساله گذشته منافع نیروی کار تا حد زیادی بهبود یافته است.

در دوره جدید به احتمال زیاد این نگرش کنار گذاشته خواهد شد و اولین مسأله افزایش روابط تجاری آمریکا با دنیای خارج و حذف موانع و محدودیتهای موجود و تسهیل روابط با جهان خواهد بود که بر اقتصاد بین الملل و اقتصاد آمریکا نیز تأثیر خواهد گذاشت.

• بهبود وضعیت و رشد اقتصادی چین در دوره بایدن

از تأثیر افزایش تعاملات تجاری بین المللی آمریکا بر اقتصاد چین چه ارزیابی دارید؟

در بعد بین الملل اقتصاد چین بیشترین منافع را از تجارت با آمریکا خواهد برد و باعث تقویت و رشد روابط تجاری این دو کشور خواهد شد و مخاطره ای که برای اقتصاد چین در دوره ترامپ ایجاد شد و نگرانی هایی که برای آنها از روی کار آمدن مجدد ترامپ ایجاد شده بود، عملا برطرف می شود. چینها اطمینان می یابند که در دوره جدید روابط آنها مجدد به بهبود وضعیت اقتصاد چین و رشد منجر خواهد شد.

• تبعات منفی افزایش تعاملات تجاری بین المللی بر نیروی کار و توزیع درآمد در آمریکا

از بعد داخلی پیش بینی تان از اقتصاد آمریکا چیست؟

از بعد داخلی اقتصاد آمریکا با توجه به آن نظریه اقتصاد بین الملل بهبود این روابط تجاری و حجم مبادلات با اقتصاد بین المللی تبعات منفی بر نیروی کار و توزیع درآمد خواهد داشت.

در کنار آن شاهد ان خواهیم بود که اقتصاد آمریکا از حیث منابع مالی دچار چالشهای جدی خواهد شد و این مسأله می تواند بحرانهای مالی و اعتباری را در آمریکا تأثیر بگذارد.

تغییر در نظم بین الملل حضور پررنگ آمریکا در عرصه سیاست بین اللملی تغییراتی را برای کشورهای مختلف به وجود آورد و از جمله خود آمریکا به همراه خواهد داشت.

• کاهش جولان کشورهایی مانند عربستان، قطر، امارات و.. در دوره دموکراتها

در کشورهایی که حضور پررنگ کشورهایی مانند ترکیه، عربستان، قطر و امارات و...  را به ویژه در خاورمیانه و شمال افریقا، به تبع گرایشهای افراطی که توسط عربستان سعودی توسط دلارهای نفتی ترویج و تشویق می شود در دوره دموکراتها می تواند کمرنگتر شود. ثبات نسبی که در اقتصادها ایجاد شود و تنشهای داخلی که در این اقتصادها وجود دارد مانند لیبی کاهش می یابد. این ثبات و امنیت سرمایه گذاری باعث رشد سرمایه گذاری به ویژه از سوی کشورهای اروپایی در این کشورها خواهد شد. حضور پررنگتر کمپانی های امریکایی در این گونه کشورها را شاهد خواهیم بود.

کشورهایی مانند عربستان کمتر توان مانور در این کشورها را خواهند داشت و شاهد ثبات سیاسی و اقتصادی در این مناطق می شود.

• افزایش محدودیتهای کرونایی در دوره دموکراتها
• تبعات زیاد کرونا برای اقتصاد آمریکا به دلیل ساختار اقتصادی این کشور و الگوی مصرف حاکم در آن
• کاهش حجم اقتصاد از محل توسعه محدودیتها بر فعالیتها به ویژه در بخش خدمات

دموکراتها در دوره ترامپ انتقادهای بسیاری را به سبب عدم اعمال محدودیتهای لازم در بحث کرونا بر وی وارد می کردند در دوره بایدن سیاستهای آنها را چطور ارزیابی می کنید و چه نتایج اقتصادی را در این خصوص باید انتظار کشید؟

حل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا مسأله مهمی در دوره بایدن خواهد بود. اگر دموکراتها نتوانند راهکاری برای تبعات اقتصادی کرونا بیابند قطعاً دچار مشکل خواهند شد.

اقتصاد آمریکا تحت تأثیر ویروس کرونا وضعیت مناسبی نخواهد داشت و تبعات منفی زیادی را شاهد خواهد بود و یکی از مهمترین دلایل آن نیز ساختار اقتصادی آمریکا و الگوی مصرف در آن است.

در الگوی مصرف انبوه اقتصاد امریکا به تبع خدمات و کالاهایی از این حیث مثل تفریحات و سفرهای داخلی سهم بالایی در سبد مصرفی مصرف کننده دارد که به تبع محدودیتهایی  که دموکراتها برای کنترل شیوع ویروس کرونا اعمال خواهند کرد باعث افزایش این محدودیتها می شود. به خصوص آنکه خود منتقد ترامپ در عدم اعمال محدودیتهای لازم بودند. پیامد آن کاهش حجم اقتصاد از محل توسعه محدودیتها بر فعالیتها به ویژه در بخش خدمات خواهد بود.

گفت وگو از: مریم سلیمی

انتهای پیام/