به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، در تاریخ 25 آبان (15 نوامبر) سال جاری، 15 کشور آسیا و اقیانوسیه با امضای توافقنامهای، بزرگترین گروه تجارت آزاد را ایجاد کردند. کاهش تعرفهها طی سالهای آینده هدف این گروه اعلام شده است. در همین زمینه اندیشکده "روسیه در سیاست جهانی" مقالهای را به نوشته الکساندر کرولیوف، کارشناس سیاست و اقتصاد جهانی، منتشر کرده است.
وی مینویسد: به تعویق انداختنهای مکرر در امضای توافقنامه تجارت آزاد، موسوم به مشارکت اقتصادی جامع منطقهای (RCEP)، نارضایتی عمومی از شرایط، اختلاف نظر بین شرکتکنندگان، خروج هند از معامله و کشیده شدن چین به یک جنگ اقتصادی با ایالات متحده آمریکا، همه این موارد وضعیتی را به وجود آورد که حتی افراد خوشبین نسبت به تنظیم دقیق متن توافقنامه تردید داشته باشند.
کارشناس روس، بیان میکند: به صورت نمادین، این توافق 30% از تولید ناخالص داخلی و بیش از 2 میلیارد نفر از مردم جهان را شامل میشود، همچنین در فضای بحران شدید ویروس کرونا و توجه بیشتر کشورها به اقتصاد ملی خود امضا شده است. افزون بر آن امضای این توافقنامه با پایان کار سیاسی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا همراه بود که خود پروژه جاه طلبانه مشارکت اقیانوس آرام (Trans-pacific partnership) را با فرمان خروج از آن سرنگون کرد. پیشبینی میشد که این پروژه میتواند به نقطه اصلی ادغام در منطقه آسیا و اقیانوسیه تبدیل شود.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
وی میافزاید: ایدههای مشارکت ترانس-پاسفیک متعاقباً در توافقنامه جامع و مترقی مشارکت اقیانوس آرام (CPTPP) متشکل از 11 کشور (بدون حضور آمریکا) تجسم یافت. با این حال این پروژه همچنان انتظارات را برآورده نکرد.
کرولیوف مینویسد: 15 کشور در مشارکت اقتصادی جامع منطقهای حاضر هستند که تاکنون 28 قرارداد درباره منطقه تجارت آزاد امضا کردهاند، بنابراین از نظر تجاری با توسعه مقررات اضافی، به عنوان متحدکننده این توافقنامه عمل میکند. در این میان موارد مربوط به تنظیم تجارت الکترونیکی، سیاست رقابت، حمایت از مالکیت معنوی و سایر مسائل وجود دارد که قبلاً در توافقنامهها اشاره نشده بود. با وجود اینکه مشارکت اقتصادی جامع منطقهای بلندپروازانه است، اما از نظر عمق و وسعت مفاد در سطح پایینتری نسبت به توافقنامه جامع مشارکت اقیانوس آرام قرار میگیرد.
وی ادامه میدهد: در این توافقنامه قواعد یکسانی برای تعیین کشور مبدأ کالا در نظر گرفته شده است، همچنین قوانین صدور مجوز، انطباق با استانداردها و مواردی از این قبیل پیشبینی شده که به معنای کاهش هزینههای تجارت برای صادرات و در نتیجه افزایش تجارت بین کشورها است. کالاهایی که تولید آنها بین کشورهای عضو توافقنامه توزیع میشود، تحت برنامه ترجیحی قرار میگیرند. به بیان دیگر تولید در حوزه کشورهای عضو برای شرکتها سودآور خواهد بود که همین موضوع موجب افزایش تجارت کالاهای واسطهای میشود.
کارشناس روس درباره برخی کاستیهای موجود در این توافقنامه، معتقد است: مسئله امکان عدم انجام تعهدات در برخی شرایط استثنائی و امنیتی تحت عنوان شرایط اضطراری ملی خود عبارت جدید و مبهمی است که میتواند بهانهای برای تعلیق انجام تعهدات خود در وضعیتهای نامطلوب جهانی از جمله شیوع بیماریهای همه گیر باشد. بنابراین مشارکت اقتصادی جامع منطقهای با هدف هماهنگی و نه تغییر قوانین بازی موجود در تجارت تنظیم شده است. اما به هر ترتیب، واقعیتِ امضای یک معامله بزرگ که پیش از آن آمریکا چنین وضعیتی را دنبال میکرد، با حضور قابل توجه چین میتواند دور دیگری از تقابل قدرت بزرگ باشد.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
کرولیوف تأکید میکند: دونالد ترامپ با فرمان خود برای خروج از مشارکت ترانس-پاسیفیک، به تلاشهای رئیس جمهور قبل از خود، یعنی باراک اوباما، برای ایجاد قوانین بازی تجارت در آسیا پایان داد و به چین فرصت داد تا چارچوبهای همکاری خود را گسترش دهد. چین میتوانست به ابتکار یک کمربند-یک جاده که طی سالهای اخیر مورد انتقاد گرفته بود، اکتفا کند، اما در حال حاضر این کشور ابزار چندجانبه دیگری برای تاثیرگذاری و نفوذ خود در اختیار دارد.
در این شرایط واکنش آمریکا نیز قابل توجه است، جو بایدن قبلاً اشاره کرده بود که قصد دارد ایالات متحده را به ابتکارهای چندجانبه باز گرداند. ممکن است بایدن بخواهد به توافقنامه جامع مشارکت اقیانوس آرام برگردد، در واقع ممکن است این پروژه را احیا کرده و "مسابقه ادغام" را با چین آغاز کند.
به اعتقاد کارشناس روس، تصویب اولیه توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع منطقهای به طور کامل با منافع اقتصادی و راهبردی پکن مطابقت دارد. برای آسهآن نیز توافقنامههای منطقه آزاد تجاری و گسترش تعهدات در این زمینه، انگیزه جدید برای افزایش تجارت خواهد بود. امضای توافقنامه تجارت فرامنطقهای توسط کشورهای جنوب شرقی آسیا به عنوان یک دستاورد بزرگ دیپلماسیِ آسهآن شناخته میشود.
انتهای پیام/