نوجوانان دفاع مقدس سوژه مستند «گزارش رمادی» شدند/ ماجرای "کمپ اسرای اطفال" و بهره‌برداری سیاسی ناکام صدام

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، علی‌محمد ذوالفقاری کارگردان مستند «گزارش رمادی» که در بخش فیلم‌های بلند چهاردهمین جشنواره «سینما حقیقت» حضور دارد، درباره مضمون این فیلم گفت: در سال‌های ابتدایی جنگ تحمیلی و کمی بعد از عملیات آزادسازی خرمشهر شاهد هجمه رسانه‌ای گسترده‌ای علیه ایران بودیم که تا چندین سال هم ادامه داشت. رژیم صدام با جمع کردن اسرای نوجوان ایرانی در کمپ رمادی و دعوت از خبرنگاران خارجی، جنگ روانی گسترده‌ای را متوجه ایران کرد. من به بهانه پرداختن به زندگی و روایت یکی از شاهدان خارجی ماجرا که خانم خبرنگاری از هند بود، سعی کردم علل وانگیزه‌های این اقدام را بازکاوی و روایت کنم.

وی اضافه کرد: گاهی در خلال تحقیق و پژوهشی که در حوزه جنگ و دفاع مقدس داشتم، با حجم فراوان گزارش، عکس و خبر درباره آن ماجرا و جمع حدوداً صد نفره نوجوانان اردوگاه رمادی 1 روبه‌رو می‌شدم، مدارک و منابعی که هنوز هم گه‌گاه در محصولات رسانه‌ای به‌خصوص غربی ظهور و بروز دارد. این موضوع به من انگیزه داد تا ما نیز روایت خودمان از این اتفاق را که امیدوارم درست‌تر و دقیق‌تر هم باشد، ارائه دهیم. 

او در ارزیابی حضور این فیلم در جشنواره عنوان کرد: «گزارش رمادی» مانند بسیاری از کارها خالی از ضعف نیست و ما در جریان تولید مشکلاتی داشتیم که رفع آن‌ها از توان شخصی من بیرون بود. با این حال از بضاعت موجود استفاده کردیم که حاصل آن مستندی 74 دقیقه‌ای است. البته این پایان کار ما نیست و من هر زمان که فرصت کنم نسبت به تدوین و تکمیل دوباره آن اقدام می‌کنم. این فیلم می‌تواند قضاوت تاریخی منصفانه‌تری نسبت به نسل ما ارائه دهد. اگر کیفیت کمی و کیفی فیلم‌های جشنواره امسال هم مانند 2-3 سال اخیر باشد، کار من با وجود نقص‌هایی که دارد نمی‌تواند توفیق چندانی داشته باشد. با این حال همین ‌که فیلم دیده می‌شود و می‌توانم بازتاب آن را در حرف و نظر تماشاگران و همکارانم ببینم، برایم مغتنم است.

ذوالفقاری در زمینه برگزاری برخط (آنلاین) توضیح داد: شاید کرونا کنار مشکلات و مصائبی که درست کرد، حسنی هم داشت و آن شناسایی و استفاده از برخی ظرفیت‌های تازه، مثل امکان برگزاری برخط جشنواره بود. ظرفیتی که شاید در اوضاع طبیعی تلاشی برای شناسایی و استفاده از آن نمی‌کردیم. جشنواره مستند «سینماحقیقت» هم مانند هر اتفاق مثبت دیگری، نباید تعطیل شود و برگزاری آنلاین آن در وضعیت کرونایی امروز، ممکن‌ترین و کم‌هزینه‌ترین شکل برای برگزاری است و از این امکان حتی در اوضاع بعد از کرونا هم می‌توان استفاده کرد.

او درباره اهمیت سینمای مستند گفت: در مقایسه بین سینمای مستند و داستانی، مستندسازی، رسانه ارزان‌تر و در دسترس‌تری است و با توجه به این ویژگی‌ها، ظرفیت‌های بیانی بهتر و به‌روزتری هم ایجاد می‌کند. سینمای مستند ظرفیت‌های شفاف و صریح‌تری برای اطلاع‌رسانی، آسیب‌شناسی، نقد و توسعه ایجاد می‌کند. پیشرفت سینمای مستند منجر به توسعه کشور می‌شود. اگر می‌خواهیم فرهنگ بهتر، زندگی‌ سزاوارتر و جامعه پیشرفته و به‌سامان‌تری داشته باشیم، ناگزیریم در حوزه آسیب‌شناسی و نقد که سینمای مستند یکی از بهترین محمل‌های آن است هزینه کنیم. به واقع سینمای مستند موضوعات جامعه را با تأمل بیشتر، عوارض کمتر و منصفانه‌تر و کارشناسانه‌تری بررسی و نقد می‌کند.

وی تأکید کرد: در مرحله اول باید قدرت و ظرفیت‌های این گونه را بشناسیم. خیلی وقت‌ها تأثیر فیلمی مستند که با هزینه کمی ساخته شده، به مراتب از فیلم‌ها یا سریال‌های پرهزینه سینمایی یا تلویزیونی بیشتر است. سینمای مستند در بسیاری از زمینه‌ها الهام‌بخش دیگر قالب‌ها یا گونه‌های ادبی و هنری دیگر بوده است.

او پیشنهاد کرد بخش شهید آوینی، نه به صورت بخش موضوعی خاص و منفک از «سینماحقیقت»، بلکه به عنوان بخش مکمل و همیشگی اما مبتنی بر منظر و نگاه فیلم‌سازی این هنرمند صاحب‌نظر برگزار شود.

ذوالفقاری در این زمینه گفت: کسانی که با اندیشه‌های این هنرمند بزرگ آشنایند می‌دانند که سبک فیلمسازی او واجد یک‌سری ویژگی‌های متمایز و اختصاصی است. هر چند تعدادی از این ویژگی‌ها را به صورت جداگانه در آثار بزرگانی چون آندره بازن یا تارکوفسکی هم می‌بینیم، اما شهید آوینی ترکیب تازه‌ای با ویژگی‌های بیشتر و متنوع‌تری ارائه می‌دهد که می‌تواند به تولید نوعی مستندسازی خلاقانه، خاص و تازه بیانجامد. سبکی که او آن را سینمای اشراقی می‌نامد. فرضاً می‌توان ترکیبی از ویژگی‌های این سینما مثل شاعرانه بودن روایت، اول‌شخص بودن روایت، محور بودن انسان، مشاهده‌گر بودن، سیال‌‌‌بودن دوربین و ساختار مونتاژی‌ را مبنای اعطای جایزه قرار داد. جایزه‌ای که دربرگیرنده همه آثار شرکت‌کننده، صرف نظر از موضوعات آنهاست.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را به دبیری محمد حمیدی مقدم، از 25 آذر تا دوم دی 1399 به‌صورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) برگزار خواهد کرد.

انتهای پیام/