یادداشت| حرفِ دلِ مردم با آگهی‌های بازرگانی
یکی از آسیب‌های جدّی تبلیغات بازرگانی تلویزیون این است که فرهنگ و سبک زندگی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مخاطب احساسِ عقب‌ماندگی پیدا می‌کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همایش رسانه ملّی و تبلیغات بازرگانی در حال برگزاری است؛ مثل خیلی از همایش‌ها، افراد در نشست‌ها و میزگردهای مختلفی شرکت می‌کنند همه هدف‌شان رسیدن به سیاست‌های درست و اصولی در عرصه آگهی‌های بازرگانی تلویزیون است اما برای برون‌رفت از این معضلات و مشکلات که هر روز هم جدّی‌تر می‌شود چندین مانع وجود دارد.
شاید مانع اصلی، روشن شدن تکلیفِ بودجه رسانه ملّی باشد و در کنار آن باید به مقوله‌هایی همچون چابک‌سازی کارکنان و نظارت جدّی رویِ صاحبان کالا و خدمات و اسپانسرهایی که خصوصاً پشتیبان مالیِ برنامه‌های پربیننده و در سال‌های اخیر پای‌شان به ساخت سریال‌‌سازیهم باز شده، توجه جدّی داشت.
مردم وقتی تلویزیون را روشن می‌کنند و در کنار نقد محتوایی به برخی از برنامه‌ها و سریال‌ها، آگهی‌های بازرگانی مشاهده می‌شود که نه تنها به تعبیر برخی رنگ‌آمیزی و تنوع روی آنتن ایجاد نمی‌کند بلکه مردم را خسته و آزرده کرده و در اکثر اوقات تصمیم می‌گیرند آن برنامه و سریال مورد علاقه‌شان را هم به خاطر تعددِ پخش آگهی‌های بازرگانی، نبینند.
در این همایش، رئیس دانشگاه صداوسیما به تغییر در سیاستگذاری پخش آگهی‌های بازرگانی اشاره دارد و البته او هم مثل خیلی‌های دیگر مشکل تعدد و گسترده شدن تبلیغات در رادیو و تلویزیون را سهم پایین رسانه ملّی از بودجه عمومی کشور عنوان کرد. البته پیش از این هم در گزارشی به آن اشاره کردیم خروجی آنتن را هم باید بررسی کرد چقدر با بودجه‌های تخصیص داده شده، همخوانی دارند.
این همایش دو روزه امروز با چند مدیر شبکه و البته معاون سابق صداوسیما دنبال شد. وقتی اردشیر زابلی‌زاده مدیر شبکه ایران‌کالا که خودش همیشه نسبت به معضلات و مشکلاتِ آگهی‌های بازرگانی تلویزیون دغدغه داشته و همواره تأکید کرده باید برای بنگاه‌های کوچکِ اقتصادی، تبلیغ رایگان داشته باشیم. زابلی‌زاده به بحث تلاش برای توسعه نشان‌های تجاری ایرانی و حمایت از تولید ملی با ظرفیتِ تبلیغات تلویزیون را هم اشاره کرد.
اما شاید مطلعِ صحبت‌های او به این سؤال و پاسخش برمی‌گردد که: دولت بخشی از بودجه سازمان صداوسیما را منوط به تبلیغات کرده، حال باید این سؤال را پاسخ داد که از تولید داخل با تبلیغات رایگان حمایت کنیم یا اینکه نگاه اقتصادی به تبلیغات داشته باشیم؟ برای نمونه، در شبکه ایران کالا بعضاً با بنگاه‌هایی روبه‌رو می‌شوم که بسیاری از آنان اکنون در وضعیت ورشکستگی قرار دارند و به من می‌گویند: «اگر پول داشته باشیم به کارگران خود می‌دهیم».
بحثِ توجه کمِّی و کیفی به آگهی‌های بازرگانی یکی از بخش‌های صحبتِ محمد احسانی مدیر شبکه نسیم بود. کسی که خودش به واسطه پخش برخی از برنامه‌های پربیننده، گاهی بیشترین آگهی‌های بازرگانی در لابه‌لای همان برنامه‌اش پخش می‌شود و یا حتی بارها گفته شده برنامه‌ای مثل "دورهمی" و یا حتی "خندوانه" با مشارکت و ورود بازرگانی صداوسیما ساخته می‌شوند. او راه برون‌رفت از این آسیب‌ها را در افزایش برنامه‌های پربیننده می‌داند؛ که این خودش هم معضل است.
زیرا تجربه نشان داده تلویزیون به سمتِ ساخت برنامه‌های پربیننده و یا سریال‌های مورد استقبال رفته، پایِ بازرگانی صداوسیما و اسپانسرهای رنگارنگ باز شده و محتوای برنامه و سریال را به سمتی برده‌اند که بیشتر اعتبار رسانه ملّی را زیر سؤال برده‌اند؛ همان اتفاقی که برای برخی از سریال‌ها و برنامه‌ها افتاده و مردم بیشتر از هدف و قصدِ فرهنگی، نام بیزینس و تجارت و رفتار بازارگونه را می‌آورند.
شاید زمانی این بحث جدّی‌تر و به واقعیت نزدیک‌تر پیش می‌رود که حسن خجسته از معاونان سابق سازمان صداوسیما پشت تریبون قرار می‌گیرد و او ترجیح می‌دهد حرف دلِ مردم را درباره تبلیغات بازرگانی تلویزیون نقل کند. نکته‌ای که اگر حواسِ‌مان را به مخاطب بدهیم کاملاً متوجهش می‌شویم که واقعاً از تعدد پخشِ آگهی بازرگانی مخصوصاً برخی از تبلیغات اصطلاحاً روی اعصابِ بیننده، ناراحتند و می‌گویند "حق ندارید وقت مخاطب را با تبلیغات بگیرید، بلکه باید برنامه با محتوا به مخاطب نشان دهید."
نکته دیگری که "حسن خجسته" در میان حرف‌ها و بازتاب‌های مردمی به آن اشاره کرد همان حسرتی است که مخاطب با دیدنِ تبلیغی در تلویزیون برایش بوجود می‌آید وقتی پول کافی برای تأمین آن کالا و یا لوازم تبلیغ شده را ندارد. این به واقع حرف دل خانواده‌ها است که تبلیغات باعث شده تا فرزندان‌شان بگویند این را می‌خواهیم، آن را می‌خواهیم و در این شرایط سختِ اقتصادی، خانواده را در تنگنا قرار می‌دهد. به عبارتی، مردم می‌گویند با این تبلیغات فقر نسبی بالا می‌رود و احساس عقب‌ماندگی به آن‌ها دست می‌دهد.
تلویزیون باید جای امنی برای خانواده‌ها باشد؛ برنامه‌ها و سریال‌هایش را درست پیش ببرد و از همه مهمتر ناظرین و کارشناسان اندیشه‌ورزی داشته باشد که نگذارند رسانه ملّی به جای دانشگاه شدن به سمت بازار شدن پیش برود.
انتهای پیام/
