سرنوشت مبهم کارخانه تاریخی ریسباف اصفهان با امضاهای نافرجام /کارخانه‌ای که در برابر وعده‌های مسئولان قامت خم نکرد‌ + فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، قرار بود موزه تاریخی شهر اصفهان باشد،‌ در چهارباغ بالا و درست مرکز موزه‌ شهری که نبود موزه در آن با اخبار تعطیلی موزه‌ها، برای برند جهانی‌اش بیش از هر چیز توی ذوق می‌زند. قرار بود خیلی زود، موزه مرکزی اصفهانی باشد که موزه‌وار اعتبار تاریخی ایران اسلامی را در جهان حفظ کرده است.

ماجرای کارخانه ریسباف و واگذاری آن چند سالی است که مهمان صفحه‌های رسانه‌ها شده، بعضی وقت‌ها پررنگ‌تر و بعضی وقت‌ها از کمرنگی دیده نمی‌شود و در حال خاک خوردن است، روزهایی در اوج صفحه‌های رسانه‌ها بود و روزهایی در اعماق فراموشی به سر می‌برد.

با نگاهی به گذشته نه چندان دور این کارخانه می‌توان گفت که این تبدیل کارخانه قدیمی به موزه و تغییر کاربری آن تاکنون نزدیک به 5 استاندار را به چشم دیده اما هنوز که هنوز است، اتفاقی در این زمینه صورت نگرفته است. نخستین ‌بار در دولت نهم استاندار وقت اصفهان اعلام کرد قصد خرید کارخانه و تبدیل آن به موزه بزرگ اصفهان را داشت اما به نظر می‌رسد در نهایت توافقی با یکی از بانک‌ها حاصل نشد تا این اتفاق عملیاتی شود. حتی شهردار وقت اصفهان در تاریخ 6 آذر 93 اعلام کرد که شهرداری برای احداث موزه صنایع دستی در کارخانه ریسباف در سال جاری بودجه‌ای تعیین کرده اما به دلیل پیشنهادی از سوی وزارت راه و شهرسازی در این ارتباط فعالیت خود را متوقف کرد.

رفت و آمد رسانه‌ای کارخانه ریسباف ادامه داشت و مدیران وقت اصفهان هر کدام، هر زمان فرصت می‌کردند، درباره این کارخانه اظهارنظر می‌کردند و جلسات مختلفی نیز تشکیل می‌دادند تا در نهایت در دی 95 قرارداد واگذاری کارخانه ریسباف اصفهان از سوی یکی از بانک‌ها به وزارت راه و شهرسازی با حضور آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی، زرگرپور، استاندار وقت اصفهان و مدیرعامل این بانک امضا شد تا واگذاری این کارخانه و اجرای عملیات تغییر کاربری و تبدیل آن به موزه در شکل رسمی به حرکت خود ادامه دهد. از این امضا 4 سال می‌گذرد و سرنوشت ریسباف هنوز در ابهام به سرمی‌برد.

از سرانجام بنای 88 ساله ریسباف فعلاً اطلاعات شفافی در دسترس نیست و مشخص نیست دلیل کندی روند این پرونده بعد از 4 سال چه چیزی است از آنجائی که ریسباف یک بنای ثبت ملی و تاریخی است و روزهای خوبی را تجربه نمی‌کند.

طبیعتاً باید نخستین مطلع آثار و بناهای تاریخی اصفهان، اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان باشد که به نظر می‌رسد این اداره‌کل خبری از وضعیت این کارخانه ندارد.

خبر جدیدی از وضعیت ندارم

اما ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی اداره‌‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان درباره این بنای تاریخی خبر جدیدی ندارد. با توجه به شرایط بنا و این که ملک در فهرست آثار ملی قرار دارد، شاید میراث فرهنگی بتواند به عنوان یک اهرم در سرعت پرونده نقشی داشته و یا از روند آن اطلاعات خوبی داشته باشد اما به نظر می‌رسد که این اداره‌کل نیز در جریان ماجرا نیست.

طاهری می‌گوید: راه و شهرسازی بنا را از بانک خریده اما تا جایی که اطلاع دارم اتفاق جدیدی برای ریسباف نیفتاده است. به هر حال باید ببینیم  تصمیم مالک چه بوده است. راه و شهرسازی بخشی از ملک را خریده و بخش دیگر از آن مانده بود که در اختیار بانک است و نمی‌دانم آخرش چه شد.

وی افزود: البته این اداره‌کل به صورت مستمر به اداره‌کل راه و شهرسازی به عنوان مالک مکاتبه می‌کند و درخواست ما آن است که بنا مرمت و حفاظت شود. وضعیت عمومی ریسباف خوب است زیرا اداره‌کل راه و شهرسازی هزینه‌هایی از نظر اینکه رفع خطر شود، انجام داده اما این کارخانه هنوز مرمت نشده است. در واقع مرمت اساسی و اصولی کارخانه باقی‌مانده و اقدامات صورت گرفته صرفاً و در حد ایمن‌سازی و استحکام بخشی بوده است. بنا از قبل خرابی‌هایی داشت اما اخیرا تخریب نشده است.

باید ببینیم چه اتفاقی افتاده است

معاون میراث فرهنگی اداره‌‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان پیرامون موضوع مهم تغییر کاربری این کارخانه مهم و قدیمی قلب شهر اصفهان تصریح کرد: در این باره چون راه و شهرسازی متولی و دبیر کمیسیون ماده 5 است، باید ببینیم چه اقداماتی صورت می‌گیرد. آن‌ها هنوز در مالکیت گیر هستند و اگر بحث مالکیت نداشتند تاکنون تکلیفش را مشخص می‌کردند و به نظر من هنوز مالکیت این موضوع قطعی نشده زیرا اگر مالکیت قطعی بود این ملک به ارزشمند در گوشه شهر رها نمی‌شد و فکری برایش می‌کردند.

صحبت‌های معاون میراث فرهنگی اصفهان نشان می‌دهد که گویا ریسباف آن چنان رها شده که حتی متولی میراث استان نیز چندان خبری از وضعیت آن ندارد و آن گونه که باید در جریان موضوع نیست.

تبدیل ریسباف به موزه تنها یک پیشنهاد است

از سال 95 زمانی که امضای قرارداد و واگذاری انجام شد، خبر تبدیل این بنای تاریخی به موزه هم مطرح شد تا جایی که تصور همه این است که ریسباف حتما تبدیل به موزه اصفهان می‌شود اما معاون اداره‌‌کل میراث فرهنگی استان این  مبحث را شفاف‌تر کرد؛ به گفته طاهری تبدیل بنا به موزه تنها یک پیشنهاد از سوی میراث فرهنگی بوده و هنوز موضوع در وضعیت عملیاتی قرار نگرفته است.

طاهری در مورد تبدیل ریسباف به موزه تصریح کرد: موزه شدن این کارخانه مورد نظر ما است زیرا اصفهان موزه در خور شأن خود ندارد و پیشنهاد ما این است که این بنا بهترین مکان برای موزه است. به هر حال این بنا ملک باارزش و بزرگی بوده که هم موقعیت خاص دارد و از نظر میراث بهترین کاربری که شان کارخانه را هم حفظ کند موزه است.

موضوع را از شرکت بازآفرینی بپرسید

پازل احیا و تبدیل کارخانه ریسباف به موزه هنوز تکمیل نشده و هیچ ‌کس به صورت شفاف درباره آن سخنی بر زبان نمی‌آورد. انگشت میراث فرهنگی استان اصفهان به سمت راه و شهرسازی رفته و به نظر می‌رسد اداره‌کل راه و شهرسازی باید اخبار جدیدی از آن داشته باشد اما مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان نیز از سرنوشت مبهم ریسباف خبر جدیدی ندارد و عنوان می‌کند که چیزی به این اداره‌کل تحویل نشده است. علیرضا قاری‌قرآن به تسنیم گفت: شرکت بازآفرینی و یکی از بانک‌ها محور موضوع مورد نظر در مورد کارخانه ریسباف است. البته این بنا هنوز تحویل این بانک است و هیچ چیزی تحویل راه و شهرسازی داده نشده است.

امضای قرارداد تحویل این کارخانه تاریخی به وزارت راه و شهرسازی چهارمین سال خود را طی می‌کند و در آستانه پنج ‌سالگی است اما تحویل ملک آن هنوز عملیاتی نشده است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان درباره دلیل عدم تحویل این کارخانه این گونه پاسخ می‌دهد: موانع در مورد مباحث حقوقی و قراردادی است، شرکت بازآفرینی خریدار اینجا بوده کاری به اداره‌کل هم ندارد اما گویا موضوع تحویل هنوز به انجام نرسیده است. فعلاً مالکیت کارخانه در اختیار یکی از بانک‌ها است و این بانک باید در مورد آن پاسخگو باشد. اگر چه یک سری معامله و تعهدات در این زمینه انجام شده اما قرارداد هنوز نهایی نشده است.

وی تصریح کرد: موضوع اصلی مباحث حقوقی بین طرفین است. بخشی از تعهدات انجام نشده و منجر به تحول و تغییر نشده است. تعهدات باید انجام شود و اگر شرکت اینجا را به صورت قطعی خریداری کند، قاعدتاً محوریت استان می‌شود و در اختیار اداره‌کل قرار می‌گیرد.  

مالک باید درباره مالکیت آن تصمیم بگیرد

قاری‌قرآن یک نکته جالب نیز گفت. او درباره تعریف کاربری و تبدیل کارخانه به موزه گفت: کاربری به مالک برمی‌گردد و او باید در این زمینه تصمیم بگیرد. البته هنوز تصمیمی انجام نشده چون مالکیت نداشته است. قبل از هر تصمیمی باید مالکیتش مشخص شود زیرا در حال حاضر مالک کارخانه ریسباف یکی از بانک‌ها است و این بانک می‌تواند هر تصمیمی بگیرد، بنابراین اگر مالک تغییر کرد، هر اتفاق با تصمیم مالک صورت می‌گیرد.

روزنه‌های امید ریسباف

صحبت‌های مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان، پازل وضعیت ریسباف را تکمیل‌تر می‌کند،‌ پیگیری‌ها ما را به شرکت بازآفرینی که متولی این پروسه بوده، می‌رساند و تصمیماتی که هنوز گرفته نشده است.

مهدی عبوری معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در مورد سرنوشت ریسباف با تسنیم به گفت‌وگو نشست. او در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان روزنه‌هایی از امید را در برابرمان قرار داد و گفت: به تازگی به اصفهان سفر کردم و از ریسباف بازدید داشتیم. پیشنهاداتی از سوی اداره‌کل راه و شهرسازی استان اصفهان مطرح شد و در آن بازدید نماینده بانک هم حضور داشت. قرار شد مواردی که مورد نظر دو طرف است در جلسه مشترکی در تهران بررسی شود و تصمیم نهایی گرفته شود.  

وی درباره دلیل روند کند پرونده ریسباف بیان کرد: این روند به دلیل موانع حقوقی بوده و مفاد قرار داد هنوز اجرایی نشده است اما بعد از این که اجرایی شود، تعیین تکلیف خواهد شد. باید موانع برطرف شود و بعد از جلسه بتوانیم نقاط را به هم نزدیک کنیم تا این مشکل چندین ساله برطرف شود.

خبر بدهی راه و شهرسازی به بانک مالک ریسباف صحت ندارد

پیش از این حرف‌هایی مطرح بود مبنی بر اینکه دلیل تحویل ندادن ملک ریسباف به شرکت بازآفرینی به دلیل بدهی این شرکت به یکی از بانک‌ها است اما عبوری  به صراحت این موضوع را تکذیب کرده و گفت: موانع حقوقی به خاطر بدهی به این بانک صحت ندارد.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در مورد کاربری این بنای تاریخی خاطرنشان کرد: بعد از این که تحویل داده شد، کاربری آن نیز باید انتخاب شود. کاربری‌های مورد نظر استان و مدیریت شهری، با توجه به اینکه ملک ثبت ملی شده، مد نظر قرار می‌گیرد و باید بر اساس آن طرح تهیه شده و اقدام لازم انجام شود، هر چند که هنوز صحبتی در مورد آن انجام نشده است.

وی تصریح کرد: اگر موانع حقوقی برطرف شود وضعیت ریسباف تا پایان سال مشخص می‌شود امیدواریم تلاش‌ها به سرانجام برسد و این موانع رفع شود. منتظریم جلسه نهایی برگزار شود و دو طرف را نزدیک و ملزم به اجرای تعهدات کنیم.

ریسباف 88 ساله هنوز قامت خم نکرده و در برابر وعده‌های هر روز مسئولان هنوز پابرجاست، انگار خودش هم می‌داند برای ماندگاری در این شهر باید محکم‌تر از مسئولانی باشی که از حفظ آثار تاریخی و احیای تاریخ قدیمی نصف جهان، تنها وعده‌اش را یاد گرفته‌اند و جلساتی که مشخص نیست کی برگزار خواهد شد. امضای قرارداد واگذاری کارخانه ریسباف اصفهان از سوی یکی از بانک‌ها به راه و شهرسازی، کمتر از یک ماه دیگر وارد پنج ‌سالگی‌اش می‌رسد و گیر و دارهای اداری و بروکراسی‌های بی‌پایان هنوز که هنوز است ادامه دارد.

ریسباف اما سرپا ایستاده در برابر ناملایماتی که فرجامش، هنوز به عاقبت‌به خیری او منتهی نشده است.

گزارش از نگین فروغی و علیرضا رستمی

انتهای پیام/163/ح