ثبت ملی "کلیسای سرکیس مقدس" با گنبد معلق در هوا

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ روز گذشته وزیر میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی مراتب ثبت ملی 9 اثر فرهنگی‌تاریخی را به استاندار تهران ابلاغ کرد.

این 9 بنا عبارتند از:

1- «خانه دولت آبادی- اثر معماری هوشنگ سیحون» واقع در شمیرانات، خیابان بازدار (کامرانیه)، نبش کوچه یاسمن، پلاک 36، کد شناسایی 39652024 به شماره 32957 مورخ 98/5/27،
2- «بنای تاریخی موسوم به مؤسسه آموزشی بانکداری ایران» واقع در منطقه 4، خیابان پاسداران، نبش خیابان شهید بهرام جعفر (نگارستان هفتم) به شماره 33046 مورخ 99/4/11،
3- «حمام بی‌نظیر» واقع در منطقه 12، خیابان شهید مصطفی خمینی، پلاک 415 به شماره 33047 مورخ 99/4/11،
4- «کلیسای سرکیس مقدس» واقع در منطقه 6، میدان ولیعصر، خیابان کریم‌خان زند، نبش خیابان استاد نجات‌الهی جنوبی (ویلای جنوبی)، پلاک 295 به شماره 33048 مورخ 99/4/11،
5- «ورزشگاه امجدیه» واقع در منطقه 7، میدان هفت‌تیر، خیابان دکتر مفتح، به شماره 33051 مورخ 99/2/10،
6- «خانه فولادوند» واقع در خیابان انقلاب، ابتدای خیابان شریعتی، نرسیده به خیابان حقوقی، بن‌بست فولادوند، پلاک 8 به شماره 33052 مورخ 99/7/22،
7- «بنای واقع در معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه» واقع در منطقه 11، خیابان حافظ، خیابان کسری، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه به شماره 33053 مورخ 99/4/24،
8- «ساختمان موسوم به رستوران سورن» واقع در میدان ولیعصر، خیابان کریم‌خان، خیابان حافظ، پلاک 529 به شماره 33054 مورخ 99/4/24.
و "کافه رستوران گل رضائیه" واقع در استان تهران، شهرستان تهران، بخش مرکزی، شهر تهران، منطقه 12، خیابان جمهوری، خیابان سی‌تیر، بین کوچه ایروان و بن‌بست مصری‌پور که پس از طی تشریفات قانونی لازم به شماره 32686 مورخ 97/12/20 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و ابلاغ شدند.

حال به بهانه ثبت ملی «کلیسای سرکیس مقدس» و آغاز سال نوی میلادی نگاهی داریم به این بنای تاریخی و فرهنگی در قلب تهران بزرگ، کلیسایی که به نام  یکی از قدیسان کلیسای ارمنی، یعنی «سرکیس مقدس» نام گذاری شد.

این بنا در 1349 با هزینه یک خیر از ارمنی‌های ایران به نام «مارکار سرکیسیان» و طرح مهندس اوژن آفتاندلیانس در خیابان کریمخان زند، ابتدای خیابان نجات الهی (ویلای سابق) در تهران ساخته شدو بعد از راه‌اندازی مقر خلیفه‌گری ارامنه تهران از کلیسای مریم مقدس به این محل جدید انتقال یافت.

این کلیسا با ابعاد 36 و نیم متر طول و 18 متر عرض بزرگ‌ترین کلیسای تهران است و طراحی داخلی آن به یک صلیب شباهت دارد. وقتی از بیرون به بنا نگاه می‌کنیم سفیدی سنگ مرمرها با نورپردازی‌های شبانه کلیسا وجهه زیبایی پیدا می‌کند و دیوارهای داخلی و سقف کلیسا با گچ تزیین شده‌اند.

گنبد طراحی شده در کلیسای سرکیس مقدس از معماری قرون وسطی وام گرفته و در اهر بدون تکیه‌گاه و در هوا معلق است. با این سبک معماری در دسته کلیساهای تک ناوی قرار میگیرد. به صورت کلی، کلیساها به لحاظ معماری به سه گروه تک ناوی بدون ستون، تک ناوی ستون دار و سه ناوی تقسیم می شوند. تفاوت معماری کلیسای سرکیس مقدس با دیگر کلیساهای تک ناوی در این است که اینگونه کلیساها چون نمی‌توانند سقف گنبدی را تحمل کنند عرض باریکی دارند و سقف بنا بر روی دیوارهای نزدیک به هم بنا می‌شود. اما طراح کلیسای سرکیس مقدس معماری کلیساهای تک ناوی را با معماری تالارهای گنبد دار آمیخته و همین توانسته گنبد این کلیسا را بزرگتر از نمونه‌های مشابه تک ناوی ایجاد کند.

معماری سایر نقاط کلیسا مانند کلیساهای تک ناوی دیگر است و محراب آن به صورت نیم‌دایره در شرق بنا و سطح زیرین آن بالاتر از صحن کلیسا است. در دیوارهای بالای محراب نقاشی‌های دیواری به چشم می‌خورند که محتویات کتاب مقدس را ترسیم می‌کنند. همچنین کاشی‌های به کار رفته در کلیسای «سرکیس مقدس» دارای رنگ سبز سیر هستند و طرح‌هایی از گیاهان و حیوانات همچون نخل‌ها، میمون، ببر و فیل بر روی آنها نقش بسته است.

از دیگر ارکان معماری این کلیسا، امانت‌خانه‌ها و گنبد ‏‏شانزده ضلعی کلیسا  است که بر روی تیرکهای واقع شده بر روی چهارضلعی طاق قرار گرفته‌ است؛ گنبد این کلیسه با توضیحاتی که ذکر شد یک نمونه منحصر به فرد است. سردر ورودی کلیسا با سبک معماری کلیساهای قرن چهارم و پنجم میلادی است و بالکن کلیسا برای اجرای سرودهای روحانی گروه کر در نظر گرفته شده‌اند. دو ناقوسخانه در دو طرف راهروی ورودی ضلع غربی آن ‏و در بالای دو ورودی بنا، به صورت برجی با پلان چهار گوش ساخته شده است و در انتهای آنها گنبدهایی شبیه به گنبد اصلی کلیسا با ساقهای هشت ضلعی ساخته شده است.

این کلیسا در چند نوبت مرمت و احیا شده است؛ در زمان جنگ با اصابت یک موشک در نزدیکی آن همراه بود و بعد آن هم به دلیل فقدان تحمل وزرن سقف، نفوذ آب باران از سقف و ایجاد ترک دوباره مرمت شد.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

انتهای پیام/