رونمایی از کتاب تازه رضا اسماعیلی/ شعرهایی که چراغ راه شعر آیینی شد
مراسم رونمایی از کتاب جدید رضا اسماعیلی با حضور فارسیزبانان از کشورهای مختلف برگزار شد. شاعران در این مراسم از تأثیر کارهای اسماعیلی بر شعر آیینی گفتند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از تازهترین کتاب رضا اسماعیلی، شاعر و پژوهشگر ادبی، با عنوان «زنده بادا عشق» با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب از کشورهای مختلف به صورت مجازی برگزار شد.
محمدجواد غفورزاده(شفق)، از شاعران پیشکسوت، در این مراسم ضمن مبارک شمردن برگزاری چنین مراسمهایی برای اهالی فرهنگ، گفت: چند سالی است که این رسم فرخنده در محافل هنری و ادبی برقرار شده است، یعنی نکوداشت گرفتن و تجلیل از هنرمندان فرهیخته ای که عمری را در راه اعتلای هنر و ادب سپری کردهاند. مراسم بزرگداشت برای این بزرگواران در هر زمینه ای که باشد پیش از آن که تقدیر و سپاسگزاری از یک هنرمند یا شاعر و ادیب باشد، ارج نهادن به هنر و ادبیات میهن اسلامی است.
وی ادامه داد: امروز بناست همین رسم پسندیده به افتخار شاعر پیشکسوت و سراینده صاحب سبک و پدیدآورنده آثار ادبی متعدد، استاد رضا اسماعیلی برگزار شود، کسی که در پرتو عنایت الهی و در سایه سعی و تلاش مداوم خود و با هدایت استاد مشفق کاشانی توفیق آفرینش آثار ارزنده و ماندگاری در زمینه ادبیات آئینی و انقلابی پیدا کرده است. مجموعه ها ی متعدد تالیفی و پژوهشی منتشر شده ایشان ، گواه صدق این مدعاست از(نی نامه )تا (ملکوت کلمات ) و از (سلام مقاومت) تا (رستاخیز حماسه).
به گفته غفورزاده؛ در بزرگواری ایشان همین بس که با وجود تحصیلات دانشگاهی و کسب درجه هنری، با فروتنی تمام و بدون ادعا، سالیان متمادی در کوچه باغ های معطر کلمات، سیر و سلوک دارد و اینک با توجه به برپایی این مراسم در ایام فاطمیه و سالگرد شهادت سردار دل ها سلیمانی عزیز، با ابیاتی از غزل خود ایشان عرایضم را به پایان میبرم:
دو سطر خون جگر دارم از کجا بنویسم؟
شکایتی به لب آرم، ولی دعا بنویسم
چه بهتر آن که بیایم بر آستان شهیدان
که شرح داغ دلم را به لالهها بنویسم
بر آن سرم که بخوانم نماز شام غریبان
برای روح شهیدان ز کربلا بنویسم
پیوند اندیشه و احساس
حسین اسرافیلی، از شاعران پیشکسوت، نیز در یادداشتی به کارنامه و کارهای ادبی رضا اسماعیلی پرداخت و نوشت: شعر و ادب فارسی، همواره منادی انسانیت و مکارم اخلاقی و ملهم از ارزشهای دینی و ملی بوده و همواره مخاطبان خود را از کژیها و ناراستیها پرهیز داده و زیباترین مفاهیم را در قالب ابیان دلنشین بیان داشته است.
حکمتهای موجود در ادب فارسی، به قدری زیبا و مؤثر در تربیت مخاطب است که تبدیل به ضربالمثل شده و اساتید و علما در پایان درس و بحث، چکیده سخنان خودرا با دوبیت شعر به کام مخاطب میریزند و ماندگارش میکنند، به همین جهت است که شاعران را در این سرزمین باعنوان «حکیم» میشناسند:
در حیات تن، سفر کردن ز تن میخواستم
نیست عالم جای پروازی که من میخواستم
*
زلیخا مُرد ازاین حسرت که یوسف گشت زندانی
چراعاقل کند کاری که پیش آرد پشیمانی؟
ساحت شعرفارسی، آنچنان پاک و منزه است که حتی بزرگان دین وارد این حوزه شده اند و شعر را محمل مناسبی برای افکار و اندیشه های خود برگزیده اند، ائمه ی معصومین (علیهم السلام) و صالحان و آیات عظام از فیض کاشانی و فیاض لاهیجی و میرزاحبیب خراسانی و کمپانی و علامه طباطبایی و امام خمینی و رهبرمعظم انقلاب، درلحظات خلوت و تنهایی، به شعر روی میآورند. شاعران بزرگ مانند خواجو، شعر را الهامی از سوی باری تعالی میدانند:
آن که هم اول است و هم آخر
آن که هم باطن است و هم ظاهر
برقع ازصورت سخن بگشاد
شمع معنی به دست خواجو داد ...
اسرافیلی در بخش دیگری از این یادداشت با تأکید بر اینکه اصالت شعر و ارزشهای آن تزلزل نخواهد یافت، اضافه کرد: خوشبختانه، این چشمههای معرفت و اندیشگی، هنوز می جوشند و جریان دارند ، یکی از نمونههای این جوشش، وجودعزیز ارجمند، استاد رضا اسماعیلی است و مجموعه «زنده بادا عشق»، که پیوند اندیشه و احساس خود را با گنجینه ارزشمند ادب این سرزمین کهن، به رخ مخاطب میکشد و پاسداری ازاصالتهای شعروادب گذشته را، نشان میدهد، ساحتی منزه، زبانی سالم، اندیشهای پاک، با احساسی پیوند خورده با ریشههای ارزشمند ادب فارسی، این میراث بزرگ نیاکان مان، در مجموعه غزلهای این شاعرمحجوب و مهربان، پنجرهای باطراوت و زیبا، به دنیای شاعرانگیهای امروز و دیروز میگشاید و مخاطب را مهمان تنفس پاک و پاکیزه خود میکند. این کتاب، پنجرهای است که مشام جانمان را با عطر نسیمی که از کوچههای شعر حافظ و سعدی و نظامی و صائب و... میگذرد، نوازش میدهد.
سخنپردازی دردمند
مهدی امینفروغی، پژوهشگر و مترجم ادبیات عرب، نیز در این مراسم با اشاره به ویژگی کارهای اسماعیلی گفت: بر کسی پوشیده نیست که از میان خیل سخنپردازان، گروهی تنها احوالات درونی خویش را واگویه کردهاند و شعر ایشان آینهای است که تنها شاعر را در آن میتوان دید. اما برخی از شاعران زبان گویای جامعه خود بوده اند و شعر ایشان آیینه ای به وسعت جهان پیرامونی ایشان است و میتوان در آن شکوه انسانیت را به تماشا نشست.
وی اضافه کرد: این گروه چونان طبیبی دردآشنا در میان مردم می گردند و با چشمی بینا و دلی آگاه بیماریهای جامعه را شناسایی کرده و در شعر خود مینمایانند و مشفقانه در درمان دردها میکوشند. اینان زبان گویای مردم خویشاند و حقی عظیم بر گردن انسانها دارند. امروزه از میان پارسی سرایان اگر بخواهیم چند تن از این قبیله را نام ببریم، بی تردید استاد ارجمند جناب رضا اسماعیلی یکی از ایشان است. شاعری اندیشمند و سخنپردازی دردمند که انسانیت و حق و حقیقت را پاس می دارد و در پی آرمان شهری است که موطن انسان کامل است. دغدغههای اسماعیلی که به روشنی در شعر او دیده می شود، مُهر و نشان «خدامحوری»، حقطلبی، عقلانیت، صلح و عشق و دوستی را با خود دارد و از جهان دل پر فروغ او خبر میدهد. شاعری که از چهرههای تأثیرگذار شعر معاصر است و آثار گرانقدر او بر غنای فرهنگ شکوهمند این سرزمین افزوده است.
تکاپو برای «اسوه نگاری»
سودابه امینی، شاعر، نیز در یادداشتی درباره آثار اسماعیلی اینطور نوشت: رضا اسماعیلی شاعری ذاتاً متعهد است. او نه تنها یک شاعر متعهد به مذهب، بلکه فردی با خلق و خوی نیک و از جهت دیگر یک انقلابی است.
اسماعیلی زندگی و شعرش را به شعر آیینی گره زده است. مجموعههای او سرشار از مضامین نو در موضوعات مذهبی و یا اولیای دین است. توجه او به دین و اولیای دینی، شعرش را به ملکات اخلاقی و عرفانی بدل کرده است. شعر او شعری پاکیزه است. برای رضا اسماعیلی معرفت دینی مقدمه سرایش شعری از این دست است. او مهرورزی به ائمه اطهار(ع) را با معرفت و شعر درآمیخته و متاعی ناب به مخاطب شعرش هدیه میدهد. او در عین حال که به ستایش ائمه میپردازد، به غنای تصویری و شاعرانگی شعر توجه دارد. همچنین شعر او شعری اندیشه محور است. به همان اندازه که از مدیحهسرایی صرف دوری میکند، از خطابه دینی نیز پرهیز دارد.
این شاعر مؤمن با قلب خود به سراغ سرودن میرود و در نهایت شعری مؤمنانه وحکیمانه به دست مخاطب میدهد. سلامت زبان، تصاویر شاعرانه، جزئینگری، زیباشناسی دینی و پاکیزهنویسی از ویژگیهای اشعار آیینی رضا اسماعیلی است. نکته مهم در اشعار آیینی رضا اسماعیلی «اسوه نگاری» است، وی درپی آن است که از ائمه اطهار(ع) درس زندگی بگیرد و دریافتهای خود را به دیگران انتقال دهد و این ویژگی شعر آیینی این شاعر ارجمند را متمایز میکند.
«زنده بادا عشق»، آخرین مجموعه شعری است که تازگی به علاقه مندان شعر دینی عرضه شده است، در این غزلیات عطر ناب اذکار مذهبی جاری است. رضا اسماعیلی شاعری بی حاشیه، آرام و متین است و بیش از سه دهه عمر خود را صرف سرودن در باره مضامین نو، مذهبی و متعهدانه کرده است. خواندن «زنده بادا عشق»، را به عموم علاقه مندان ادب فارسی توصیه میکنم.
چراغ راه شعر آیینی
نغمه مستشار نظامی، شاعر، نیز در این مراسم با اشاره به برخی از ویژگیهای شعر اسماعیلی نوشت: «زنده بادا عشق» مجموعه شعر شاعری است که جهان را خوب میفهمد، معنی عشق، ایمان، عقیده و رسالت را. رسالت او پاسداشت قلم است، قلمی که در دست متعهد استاد رضا اسماعیلی بیش از 40 سال جز نام دوست را بر صفحه دفتر رقم نزده است.
وی ادامه داد: شاگرد این استاد بودن افتخاری است که همواره به آن بالیدهام و رونمایی از کتاب «زنده بادا عشق» مجالی ست برای سپاسگزاری از ایشان. سپاس اول را بابت نگاه روشن به زندگی و آینده به ایشان بدهکاریم. سپاس از واژههایی سراسر عشق که رخوت و سکون و نا امیدی را بر نمیتابد و هرآینه مخاطب را به تماشای زیبایی
های جهان هستی فرا میخواند:
بیا و زمزمه ی آب را تماشا کن
خروش چشمه ی بی تاب را تماشا کن
چرا که میداند:
بهار بوی معاد است و خواب بیداری
تو چشم واکن و این خواب را تماشا کن
سپاس دوم من بابت پاسداشت ادبیات انقلاب اسلامی است و دقت نظر استاد در جلوگیری از کجروی قلم ما جوانترها، داشتن چراغ راه، رهنوردی را آسان میکند، رضا اسماعیلی در کنار یاران همسنگرشان علیرضا قزوه، سعیدی راد و دیگر چراغهای روشن مسیر شعر انقلاب، با کلام و قلم شان مسیر حرکت را برای ما روشن کرده و میکنند و چه بسا در صورت نبود این چراغهای روشن، قلم شاعران جوان به واسطه احساسات در سرایش شعر آیینی دچار اشتباه میشد.
سپاس سوم ما بابت گردآوری مجموعههایی با موضوعات ارزشمند آیینی و حمایت از محافل ادبی اصیل و انقلابی و جشنوارههایی چون جشنواره شعر بسیج و شعر دفاع مقدس است که موجب رشد و شکوفایی استعدادهای جوان و شناساندن ارزشها به قلمهای جوان بوده و خواهد بود.
و در نهایت بابت اشعار آیینی ارزشمندشان از ایشان بسیار سپاسگزارم، اشعاری که خود به منزله دانشگاهی از معارف اهل بیت(ع) هستند و به ما گوشزد میکنند سرودن از پاکان و خوبان تنها در مرثیهسرایی و مدیحهگویی خلاصه نمیشود و بیان سیره و منش و هدف بزرگان دین در قالب شعر رسالتی است که بر دوش همه اهالی قلم گذاشته شده است. زنده بادا عشق و زنده بادا قلم بیدار استادمان، استاد رضااسماعیلی که فرمود:
زندگی چیزی به جز تکرار حرف عشق نیست
زندگی شیرینی این قصه تکراری است
انتهای پیام/