کتاب «مسجد رهبر» رونمایی شد/ شیوه مبارزه متفاوت آیت‌الله خامنه‌ای علیه رژیم پهلوی که کارساز شد
عباس سلیمی‌نمین در مراسم رونمایی از کتاب «مسجد رهبر» در کتابشهر بهارستان، شیوه مبارزاتی گروه‌های مختلف علیه رژیم پهلوی را برشمرد و به نقش ویژه آیت‌الله خامنه‌ای در پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «مسجد رهبر» با حضور عباس سلیمی‌نمین و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در کتابشهر ایران برگزار شد. در این مراسم هم چنین جدیدترین فروشگاه کتابشهر ایران افتتاح شد.
در ابتدای این جلسه، علی‌محمد اسماعیلی، مدیر کتابشهر ایران صحبت کرد و گفت: کتابشهر ایران که بازوی تبلیغاتی توزیع کتاب در سازمان تبلیغات اسلامی است، از زمان مدیریت جدید در سازمان فعالیت خود را قوی‌تر کرده است. با ورود سیستم جدید و با بررسی‌هایی که انجام شد، 20 فروشگاه تحویل گرفتیم که در سراسر استان‌های کشورمان پراکنده است. کتابشهر در شرایطی فعالیت خود را شروع کرد که وضعیت کرونایی، اقتصادی و گرانی‌های اخیر را داشتیم و این موضوع موانعی را برایمان به همراه داشت. برهمین اساس تغییراتی در برنامه خود ایجاد کردیم.
وی اضافه کرد: کتابشهر به دلیل همین شرایط دشوار، موضع و مدل خود را تغییر داد تا از صنعت نشر در کشور حمایت کند. ما نقش خودمان را حمایت و پشتیبانی از چرخه کتاب دیده‌ایم یعنی از انتشارات تا کتابفروشی از کتاب حمایت می‌کنیم.
اسماعیلی با اشاره به اینکه فروشگاه کتابشهر خیابان بهارستان، فروشگاهی محله محور است، گفت: این کتابفروشی می‌تواند مدلی برای بقیه فروشگاه‌های کتاب باشد. کتابشهر در یکسالی که گذشت تلاش کرد تا این نمونه را با هزینه حداقلی راه‌اندازی کند؛ البته تغییرات مختصری را انجام دادیم. نکته بعدی که مدنظرمان قرار گرفت، توانمندسازی نیروی انسانی با استفاده از آموزش‌های مختلف است. از کسانی استفاده کرده‌ایم که خودشان دغدغه کتاب دارند.
مدیر کتابشهر ایران با اشاره به مدل زنجیره‌ای در این کتابفروشی‌ها گفت: یکی از سوال‌ها این است که چرا فروشگاه‌های یکپارچه اصناف مختلف چرا وارد فضای زنجیره‌ای شدند؟ باید گفت این مدل مزایای مختلفی دارد. یکی از این مزایا اعتمادی است که مخاطب به برند واحد پیدا می‌کند و مزیت بعدی باشگاه مشتریان است؛ این مزایا ما را به سمت فروشگاه‌های زنجیره‌ای ترغیب می‌کند.
در بخش دیگر این مراسم، عباس سلیمی نمین صحبت کرد. او با اشاره به کتاب «مسجد رهبر» گفت: در ابتدا می‌خواهم خشنودی خود را برای راه‌اندازی این کتابفروشی زیبا ابراز کنم و امیدوارم خداوند متعال توفیقات روزافزونی به کسانی که در عرصه گسترش کتاب گام برمی‌دارند، عنایت کند.
وی بیان داشت: یکی از موضوعاتی که در مورد این کتاب باید بدان پرداخت شرایط زمانی است. این کتاب باید تکمله‌ای ارائه می‌داد که چرا برخی‌ها صحنه مبارزه را ترک کردند و به صورت کلی در سال‌هایی که مقدمه رشد جریان امام فراهم می‌شد، شرایط چگونه بود. به نظرم کتاب باید نگاهی اجمالی به این موضوع می‌داشت تا بتواند فعالیت‌های آیت‌الله خامنه‌ای را در بستر زمان به خوبی ارائه دهد. در ابتدا دو مقدمه را بیان می‌کنم. اولین مقدمه برای مبارزه در دهه 1320 و در ادامه آن مبارزه در دهه 1330 و 1340 است. در دهه 1320 مبارزه هزینه زیادی نداشت؛ دیکتاتوری متمرکز رخت بربسته بود، کنترل انگلیسی‌ها بر کشور به مناقشه کشیده بود، شاه جوان بود و تمایلی به دیکتاتوری نداشت و بیشتر به دنبال خوشگذرانی بود، از سیاست گریز داشت و ... مجموعه این عوامل دست به دست هم داده بود تا فعالیت سیاسی در این دهه کم هزینه شود. به ویژه بعد از شکل‌گیری مطالبه ملی‌شدن صنعت نفت که از طریق پمپماژ اطلاعات به جامعه شکل گرفت، مبارزه کمی کم هزینه‌تر شد. اما بعد از سرکوب مطالبه ملت ایران در مورد نفت، صحنه سیاسی به شدت تغییر کرد. عده‌ای می‌پرسند که چرا حاج آقای عابدزاده قبلا سیاسی است و بعدا نیست، از جمله موضوعاتی است که کتاب باید آن را روشن می‌کرد و به نظرم کتاب در این زمینه نقص دارد. در دورانی که این کتاب سخن می‌گوید جابه‌جایی‌هایی صورت گرفته است. افرادی مثل آقای عابدزاده که در نهضت ملی شدن صنعت نفت در مشهد نقش مهمی داشتند، صحنه را ترک کرده و افراد دیگری وارد صحنه می‌شوند.
سلیمی‌نمین بیان داشت: دومین مقدمه‌ای که ضروری است، بحث مبارزه در دهه 1340 و 1350 است. در این دهه‌ها و بعد از شکل‌گیری مبارزه مسلحانه، مبارزه اشکال مختلفی پیدا کرد. بعضی‌ها در عرصه سازمانی مبارز حرفه‌ای شدند. این مبارزه حرفه‌ای معنایی دارد که شاید نتوانم در این فرصت کوتاه بدان بپردازم اما چیزی که می‌توان برای نسل جوان روشن کرد این است که سازمانی به نام سازمان مبارزات مسلحانه داشتیم. کسانی که رویکرد مبارزه مسلحانه داشتند، برای مبارزه سیاسی خود، نه به این معنا که دست به سلاح ببرند بلکه نوع متفاوتی داشتند نسبت به کسانی که به صورت سازمان‌یافته مبارزه فرهنگی می‌کردند. بیان این موضوع چرا ضروری است؟ از این جهت که مخاطب می‌بیند آیت‌الله خامنه‌ای دستگیر می‌شود و سه ماه در زندان است اما یک جوان بسیار بسیار سطحی حکم ابد دریافت می‌کند. چه می‌شود که آنان با اینکه نمی‌توانستند تاثیرات اساسی در ضربه‌زدن به رژیم پهلوی داشته باشند، چنین مجازات‌هایی می‌گرفتند اما آیت‌الله خامنه‌ای که شخصیتی بود که تاثیرات بنیادین را در کل کشور دنبال می‌کرد، محکومیت‌های کمی دریافت می‌کرد؟ این ضعف در کتاب «شرح اسم» هم وجود دارد. برای کسانی که از نظر سازمانی مبارزه مسلحانه می‌کردند، وقتی رژیم پهلوی به ماهیت ارتباطات تشکیلاتی‌شان پی می‌برد، دیگر مقاومتی نمی‌کردند. قبل از آن تلاش می‌کردند که این مبارزات کشف نشود اما زمانی که کشف می‌شد، برایشان افت داشت که بگویند سه سال زندان افتاده است. گویی برایشان نوعی اعتبار بود و برای رسیدن به ان نوعی در دادگاه رفتار می‌کرذدند که قاضی مجبور شود بهشان 40 سال حکم بدهد. برای مثال در دادگاهی که یک امیر ارتشی به عنوان قاضی حضور دارد، شعار علیه شاه می‌دهد در حالی که دادن این شعار در آن دادگاه محدود، از نظر مردمی بردی ندارد. برهمین اساس قاضی هم مجبور می‌شد مجازات سنگین برای او بدهد.
وی با اشاره به شیوه مبارزاتی رهبر انقلاب علیه رژیم پهلوی گفت: کسانی که از نظر سازمانی کار فرهنگی می‌کردند در نقطه مقابل آنان قرار داشتند. ای کاش نویسنده محترم هم در مورد پرونده شهربانی آقا و هم در مورد پرونده ساواک ایشان دقت بیشتری می‌کرد. تمام تلاش حضرت آقا این است که بازجو را کاملا به انحراف بکشاند. به عبارت دیگر، جریان فرهنگی طرح فریب را دنبال می‌کرد در حالی که جریان مسلحانه به دنبال این بود که منزلت سیاسی خود را افزایش دهد. بنابراین گاهی اوقات ساواک درمانده می‌شود که بگوید رهبری برای رژیم پهلوی زیان‌بار است؛ به ویژه اینکه آقا هم در سخنرانی‌ها دقت دارد و هم در بازجویی‌ها. این موضوع چیزی است که باید در این کتاب مورد توجه قرار می‌گرفت.
این پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به مسجد کرامت گفت: کتاب رهبر مسجد از نظر روحی من را بسیار تحت فشار قرار داد و مرا به دورانی برد که شفافیت‌ها و صداقت‌ها تعیین‌کننده جدی بود. آن دوران برایم بسیار جذاب بود. این که این انقلاب با چه رشادت‌ها و سختی‌هایی به دست ما رسید و کم‌بها نبوده است. در مورد فوت‌های کتاب باید به روان بودن کتاب و تنوع افرادی که بهشان پرداخته شده است، اشاره کنم. نقش نیروهای مردمی در مبارزه بیان شده است. برای مثال حاج آقا کرامت فرد سیاسی نبود و چون در آیت‌الله خامنه‌ای صداقت می‌دید، تحت تاثیر قرار گرفته و جذب شده بود. کتاب به خوبی از عده این کار برمی‌آید که به ما ثابت کند با رفتارمان می‌توانیم خیلی‌ها را در مسیر حق قرار بدهیم. آیت‌الله خامنه‌ای بسیار اصرار دارد که در آن مسجد کوچک بمانند. خیلی از روحانیون برایشان مهم بود که در جایی باشند که محل توجه است اما ایشان چنان رغبتی ندارند. مسجد امام حسن در جایی قرار داشت که حتی وسیله نقلیه نیز به راحتی سمت آن نمی‌آمد. بنده هنوز هم آیت‌الله خامنه‌ای را با مسجد امام حسن می‌شناسم و برایم مهم است که ایشان دنبال این نبود که نامی را برای خودش رقم بزند. مطلب دیگری که کتاب به خوبی از پس آن برآمده است، درباره معارف اسلامی است.
وی اضافه کرد: حجم کتاب می‌تواند کمتر باشد و نویسنده می‌تواند از بعضی از تکرارها اجتناب کند. ضعف دیگر کتاب عدم اشراف نویسنده بر پرونده آیت‌الله خامنه‌ای است. ایشان ممنوع المنبر بود. از طرفی مثل خیلی از سیاسیون که وقتی ممنوع السخنرانی شدند، صحنه را ترک کردند، صحنه را ترک نکرد. ایشان نه خط تقابل با ساواک را برگزید و نه تسلیم اراده ساواک شد. ایشان به گونه‌ای عمل می کرد که صحنه مبارزه را ترک نکند و همچنان کار خود را ادامه بدهد و از طرف دیگر بتواند توجیه کند. برای مثال بگوید که سوالی درباره نماز پرسیده شده است و من درباره نماز صحبت می‌کنم. ایشان بین دو نماز بلند می‌شدند و 10-15 دقیقه صحبت می‌کردند. نوآوری‌هایی که در مسجد کرامت مطرح می‌شود، از مسجد امام حسن شروع شد، برای مثال دادن جزوه از مسجد امام حسن آغاز شد که نویسنده اشتباها به مسجد کرامت نسبت می‌دهد.
سلیمی نمین در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: از بی‌تکلفی نویسنده واقعا خوشم آمد. برای مثال ایشان می‌گوید «آقای خامنه‌ای». این موضوع خیلی خوب است اما این جمله را هم نمی‌پسندم: «تا جایی که می‌توان وی را یکی از رهبران اصلی نهضت خمینی در مشهد معرفی کرد.» من خانه بسیاری از افراد و حتی به مراسمات سخنرانی‌های آنان می‌رفتم. انصافا هیچ کسی که با برنامه مسنجم و حساب‌شده‌ای کار را دنبال کند، نداشتیم. ایشان در مسجد امام حسن توانست قشری را تربیت کند که حساسیت ساواکا برانگیخته نشود و هوشمندانه کار کنند. در چنین شرایطی، آن تعبیر را نمی‌پسندم و می‌‌گویم ایشان واقعا عنصر اصلی بودند. هیچ کدام از شخصیت‌های دیگر، کاری که ایشان کردند را نکردند. در مجموع این کتاب را اثری زیبا و قابل تقدیر می‌دانم.
در بخش بعدی این جلسه، مرتضی انصاری‌زاده، نویسنده این کتاب صحبت کرد و گفت: واقعا خوشحالم که آقای سلیمی‌نمین کتاب را خوانده‌اند و به این مراسم آمدند چرا که بسیاری از افراد که به مراسمی دعوت می‌شوند، حتی کل کتاب را هم نمی‌خوانند.
وی اضافه کرد: در پاسخ به یکی از نکات ایشان باید بگویم که در این کتاب درباره مسجد کرامت صحبت می‌کنیم و باید همه ابعاد آن مطرح شود.
یاسر عسگری، مدیر انتشارات راه یار در پایان این جلسه گفت: برای یک ناشر و نویسنده بالاترین افتخار این است که کتابش دیده شود. به نظرم مسجد کرامت می‌تواند الگویی برای دیگر مساجد طراز انقلاب اسلامی باشد.
در پایان این مراسم از کتاب «مسجد رهبر» رونمایی شد.
انتهای پیام/
