‌تخریب میراث فرهنگی ایران ـ ۵| آب انبار ۷۵۰ ساله ایران در آستانه تخریب /‌ از برکه تاریخی اوز فارس حفاظت کنید

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در شهرهای خشک و کم‌باران به طور قطع "آب" یکی از دغدغه‌های اصلی مردم است به همین دلیل در زمان‌هایی که خبری از سدسازی و آب‌لوله‌کشی در شهر و روستاها نبود مردم مناطقی مثل لارستان، اِوَز، خنج و غیره که رودخانه دائمی نداشتند برای نگهداری آب باران، آب انبار می‌ساختند. آب انبارهایی که امروز جز میراث فرهنگی و اجتماعی مردم این مناطق است روزگاری تنها منبع تامین آب شرب آنها بوده است.

در محدود شهری اِوَز نزدیک به 200 آب انبار و خارج از شهر نیز بیش از 220 آب انبار موجود است قدیمی‌ترین آب انبار این شهرستان "سَلَفی" و جدیدترین آن نیز چند آب انباری است که در مجموعه 11 برکه شهر اوز در چند سال اخیر ساخته شده است.

تمام این انبارها را مردم ساخته و وقف کرده‌اند و همیشه نیز در حفظ و مرمت آن پیشتاز بوده‌اند اما از آنجا که ماهیت همه آنها وقف است زیر نظر اداره اوقاف قرار دارند و از سوی دیگر به دلیل ماهیت تاریخی برخی از این آب انبارها علاوه بر اوقاف زیرنظر میراث فرهنگی است.

آب‌انبار سَلَفی یا در گویش محلی برکه سلفی که مربوط به دور تیموریان است و بیش از 700 سال قدمت دارد سال 1378 در فهرست آثار ملی ثبت شده اما به دلیل عدم رسیدگی و عدم مرمت در حال تخریب و نابودی است. از آنجا که زیر نظر میراث فرهنگی است مردم نیز اجازه مرمت و بازسازی آن را ندارند.

احمد خضری، دبیر انجمن میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اوز با بیان اینکه برکه تاریخی سلفی شهرستان اوز در آستانه تخریب و نابودی است خواستار توجه ویژه میراث فرهنگی و اوقاف به این برکه با قدمت شده است

علی‌‌اصغر علی‌پور، فرماندار شهرستان اوز نیز با بیان اینکه با وجود مکاتبات و جلسات فراوان با متولیان امر برای احیای مجدد برکه تاریخی سلفی تاکنون اقدامی صورت نگرفته، استقرار اداره میراث فرهنگی در شهرستان تازه تاسیس اوز را در رفع مشکلات احیای آثار تاریخی موثر دانسته است.

مسئول میراث فرهنگی لارستان اعتبارات دولتی میراث را جوابگوی احیا و مرمت این اثر باستانی نمی‌داند و معتقد است که اداره اوقاف به عنوان متولی اصلی آب انبارها می‌تواند بخشی از اعتبار لازم برای احیا این برکه تاریخی را تامین کند.

از آنجا که شهرستان اوز جز شهرستان‌های تازه تاسیس فارس است تا چند روز پیش اداره میراث فرهنگی نداشته و زیر نظر اداره میراث فرهنگی لارستان بوده است اما از روز سه شنبه هفته پیش اداره میراث فرهنگی در این شهرستان مستقر شده است.

شعیب فخری‌زاده، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه اوز در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه در اوز گروهی با عنوان هیئت امنای آب انبارها وجود دارد که اداره اوقاف به همکاری این گروه شروع به لایروبی و مرمت آب انبارها کرده است، می‌گوید: همه آب انبارها زیر نظر اوقاف است که بخشی از آنها برای حفظ و نگهداری به مستاجران واگذار شده اما برکه سلفی که برکه تاریخی است و زیر نظر میراث فرهنگی هم هست امکان واگذاری ندارد و اداره اوقاف نیز هزینه‌ای برای تعمیر آن ندارد اما با کمک هیئت امنای آب انبارها و اداره میراث فرهنگی صد در صد نسبت به مرمت این برکه تاریخی اقدام خواهیم کرد.

وی از ساخت یک مجموعه بزرگ و جدید از آب انبارها در زمینی به وسعت 10 تا 15 هکتار در اوز خبر می‌دهد و می‌گوید: آب انبارها در زمان‌هایی بی‌آبی واقعا به داد مردم منطقه رسیده‌اند و برخی از مردم هنوز از آب انبارها برای تامین آب استفاده می‌کنند.

در گذشته به دلیل آب شهری شور و غیرقابل استفاده اوز، مردم طبق سنت دیرینه‌شان تمام آب آشامیدنی و پخت و پز را از آب انبارها تأمین می‌کردند؛ اما با کشیدن یک خط لوله آب از سد سلمان فارسی قیر و کارزین به اوز، مردم این منطقه از آب باکیفیت‌تری بهره‌مند شدند؛ اما هنوز هم برخی خانواده‌ها آب آشامیدنی خود را از این آب انبارها می‌آورند.

گزارش از ثریا ستاری

انتهای پیام/422/ش