راهی برای نجات از تمام بدى‌ها و دشمنی‌ها در بیان امام علی (ع)
کارشناس دینی ماجرای ابراهیم نبی (ع) در برابر نمرود را نمونه‌ای آشکار درباره توکل بر خدا دانست و به معرفی راهی برای نجات از بدی‌ها و دشمنی‌ها در کلام امیرالمؤمنین (ع) پرداخت.
حجت‌الاسلام سید مصطفی فیروزه، مبلّغ سطح عالی حوزه علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم با اشاره به اینکه در دنیا خداوند هوای بندگانش را دارد و فقط به دست رحمت و قدرتِ او مشکلات، برطرف می‌شود، گفت: امام جواد علیه‌السلام فرمود «کَیْفَ یُضَیَّعُ مَنِ اللَّهُ کَافِلُه؟چگونه ضایع و تلف می‌شود کسی که خداوند متعال عهده دار اداره امورش است؟» وقتی بدانیم که آن مهربان‌ترین مهربانان که همه کارها با اذن او انجام می‌شود، ما را فراموش نکرده بلکه کفالت مارا بر عهده گرفته است، خیالمان راحت می‌شود. کلام امام جواد علیه السلام، کلامی بسیار دلنشین و روح‌افزاست که دل ما را به خدا و کفیل بودنش قوی و شاد می‌کند.
وی افزود: این کلام زیبا، آدمی را به یاد آیه شریفه قرآن می‌اندازد که فرمود «أَلَیْسَ اللَّهُ بِکافٍ عَبْدَه؛ آیا خداوند، برای بنده‌اش بس نیست؟» همان خدایی که در سوره مبارکه مزمل می‌فرماید «رَّبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَکِیلًا؛ اوست پروردگار مشرق و مغرب که معبودی جز او نیست، پس او را وکیل و تکیه‌گاه خود انتخاب کن.» اگر پدری، مهربان، ثروتمند و قدرتمند به فرزندش بگوید من کفیل و وکیل تو هستم، آیا دیگر، غم و نگرانی برای آن فرزند باقی می‌ماند؟ قرآن کریم می‌فرماید «و هر که بر خدا توکل کند و امور خود را به او وا گذارد، پس خدا برای او بس است.» واقعاً چه کسی جز خداوند متعال ما را از نیستی، به سرای وجود و هستی آورد؟ در دل مادر، استخوان و چشم و گوش و قلب و مغز و بی‌نهایت نعمت به ما مرحمت فرمود و تا به حال از همه مشکلات و خطرات، نجاتمان داده است؟ اگر قبول کنیم که خدا کفیل و وکیلِ ماست، غم و غصه‌ها، نگرانی‌ها و افسردگی‌ها تبدیل به آرامش ، رضایت و خرسندی می‌شود. «زهرش همه شربت شد قهرش همه رحمت شد عالَم، شکرستان شد.»
حجت‌الاسلام فیروزه با بیان حتی سختی‌های زندگی هم که بدون دخالتِ ما به ما رسیده، مانند دارویی است که مادر از سر محبت و خیرخواهی به فرزندش می‌دهد، گفت: اگر بنده‌ای، به خدا و مهربانی و کفالتش، اعتماد نکند، چه خواهد شد؟ امام جواد علیه‌السلام در این باره فرمود «و مَنِ انْقَطَعَ إِلَى غَیْرِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إِلَیْه؛ و کسی که خود را از خدا برید و به دیگری چسبانید، خداوند او را به آن دیگری واگذارد.» و چون غیر خدا، کوچک و ضعیف و نیازمند است، اگر به کسی کمکی کند، در حد ضعف و محدودیتش می‌تواند کمک دهد و در بسیاری از موارد به خاطر کمک کوچکش زیر منت او خوار و ذلیل می‌شود.
نه مشکلی برایش بزرگ است و نه زمانی برایش تنگ
این کارشناس دینی ماجرای ابراهیم نبی (ع) در برابر نمرود را نمونه‌ای آشکار درباره توکل بر خدا دانست و گفت: خداوند کریم، نه مشکلی برایش بزرگ و سخت است و نه زمانی در پیش او تنگ و از دست رفته است؛ در موقعی که نمرود، حضرت ابراهیم علیه‌السلام را داخل منجنیق گذاشت و می‌خواست به طرف کوه آتش پرتاب کند؛ فرشتگان آسمان‌ها از خدا درخواست نجات ابراهیم علیه‌السلام را کردند، همه موجودات نالیدند. جبرئیل به خدا عرض کرد «خدایا، خلیل و دوستِ تو، ابراهیم بنده تو است و در سراسر زمین کسی جز او تو را نمیپرستد، دشمن بر او چیره شده و میخواهد او را با آتش بسوزاند». خداوند به جبرئیل خطاب کرد « ... کسی نگران است که مانند تو، ترسِ از دست رفتن فرصت را داشته باشد، ابراهیم بنده من است، اگر خواسته باشم او را حفظ میکنم، اگر دعا کند دعایش را مستجاب میکنم». ابراهیم (ع) در میان منجنیق، لحظه‌ای قبل از پرتاب، خدا را خواند و چنان اعتماد و توکلی به پروردگارش داشت که حتی وقتی از منجنیق به سوی آتش پرتاب شد و جبرئیل در میان زمین و آسمان نزد ابراهیم آمد و گفت «یا اِبْراهِیمُ اَلَکَ حاجَةٌ؟» «آیا نیازی داری؟» ابراهیم (ع) گفت «اَمّا اِلَیْکَ فَلا، به تو نیازی ندارم، اما به پروردگار جهان نیاز دارم.» و خداوند در همین لحظه که همه مردم کارِ ابراهیم را تمام شده می‌دانستند، گوشه‌ای از قدرتش را نشان داد و آتش را نه اینکه خاموش کند بلکه تبدیل به گلستان فرمود؛ دیدن این نصرت و قدرت الهی این قدر عظمت داشت که حتی نمرود در این لحظه گفت «اگر بنا است کسی برای خود، خدایی انتخاب کند، سزاوار است که خدای ابراهیم را انتخاب کند.» از این روست که امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روایتی فرمود «اَلتَّوَکُلُّ عَلَى اللّه نَجاةً مِنْ کُلِّ سوءٍ وَ حِرْزٌ مِنْ کُلِّ عَدُوٍّ؛ توکل بر خداوند، مایه نجات از هر بدى و محفوظ بودن از هر دشمنى است.» (کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة)، ج2، ص: 346) یا در حدیثی دیگر فرمود «مَن تَوکَّلَ عَلَی اللهِ ذَلَّت لَهُ الصِّعابُ وَ تَسَهَّلَت عَلَیهِ الأسبابُ؛ هرکه بر خدا توکل کند، دشواری‌ها برایش آسان شده و اسباب برایش فراهم شود.» (غررالحکم ح3888 ص197)
حجت‌الاسلام فیروزه افزود: بنابراین توکل به خداوند، یعنی اگر همه دنیا مقابل انسان باشند و بخواهند ضرر بزنند، از راه حق بر نگردد و در همه مشکلات، فقط و فقط به خدای قدرتمند مهربان تکیه کند و بداند که خداوند نه تنها می‌تواند همه مشکلاتش را در کمتر از چشم بر هم زدنی برطرف کند، بلکه آنها را به آسانی و خوشی تبدیل می‌فرماید. پس هرگز دست و دل خود را به سوی غیر خدا دراز نمی‌کند، در این صورت، خداوند هم نخواهد گذاشت که بنده‌اش ضایع و تلف شود و دنیا و آخرتش را گلستان می‌کند. همانگونه که در قرآن کریم وعده داده است[9] و هیچ موقع بر خلافِ آن، عمل نمی‌کند.
به جان دوست که غم پرده شما ندَرَد گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید.
انتهای‌پیام/
