عملگرایی متقابل ترکیه – اتحادیه اروپا؛ روابط آنکارا-بروکسل به کدام سو می‌رود؟

عملگرایی متقابل ترکیه – اتحادیه اروپا؛ روابط آنکارا-بروکسل به کدام سو می‌رود؟

یادداشت تحلیلی بورل نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا به دنبال تعامل و مدیریت تنش و اختلاف با آنکارا است. اما در عین حال، خبری از مذاکرات مربوط به تکمیل روند عضویت ترکیه در این اتحادیه نیست.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در آستانه سفر سران و مقامات عالی رتبه اتحادیه اروپا به ترکیه، شاهد چراغ سبزهایی برای تعامل بین بروکسل و آنکارا هستیم.

در روزهای گذشته، برخلاف موارد مربوط به چند ماه پیش، عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه و دیگر مقامات حزب حاکم ترکیه، با لحن و ادبیاتی نرم تر و منعطف تر، به اظهارات انتقادی امانوئل ماکرون، واکنش نشان دادند.

شاید دلیل این انعطاف، بیانیه نرم نشست اخیر سران اتحادیه اروپا در مورد ترکیه بود. همان بیانیه ای که در آن، اورسلا وندرلاین رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، بر ادامه همکاری و گفتگو با ترکیه اشاره کرده بود، اما در عین حال، با ارسال یک سیگنال تهدید ضمنی، این واقعیت را هم بیان کرده بود که اگر ترکیه در حوزه شرق مدیترانه و در مسائل مربوط به یونان و قبرس و نیز اقدامات اکتشافی و استخراج نفت و گاز، گامی بردارد که از نظر اتحادیه، تحریک آمیز به شمار آید، چنین چیزی به مثابه نقطه توقف همکاری بین اروپا و ترکیه خواهد بود.

ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در مورد روابط ترکیه – اروپا، یادداشت کوتاهی نوشته که در بردارنده یک سیاست تعاملی و بدون تنش است.

کشور ترکیه ,

یکی از مهم ترین تفاوت های بورل اسپانیایی و سلف او فدریکا موگرینی ایتالیایی، در این است که موگرینی، صرفاً در برابر دوربین رسانه ها و نهایتاً در سطح نوشتن توییت های کوتاه، حاضر به بیان مواضع بود. اما بورل، اهل نوشتن نیز هست و وبلاگ و یادداشت های مداوم و در مورد حوزه های مختلف، این امکان را در اختیار تحلیل گران و خبرنگاران می گذارد که سریع تر از قبل، در جریان اتخاذ مواضع و رویکردهای سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار بگیرند.

بورل نوشته است:«هفته گذشته، شورای اروپا فصل جدیدی را در روابط اتحادیه اروپا و ترکیه گشود. رهبران اتحادیه اروپا آماده همکاری در مسیرهای مهم همکاری از جمله مدرن سازی قوانین و مقررات اتحادیه گمرکی، راه اندازی مجدد گفتگوهای سطح بالا و ارتباطات بین مردم، به علاوه همکاری های تقویت شده در زمینه مدیریت مهاجرت هستند.»

فصل جدید روابط

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از روند منفی روابط ترکیه و اتحادیه در سال 2020 یاد کرده و گفته است: «فصل جدیدی که در روابط ما گشوده شده، بعد از یک روند سخت و بسیار پیچیده بود که در سال گذشته طی شد و روابط ما با تنش بی سابقه ای به یک سطح نازل و پایین رسید. با این وجود، در اواخر سال 2020 میلادی، مقامات ترکیه شروع به برقراری ارتباط  مجدد و نشان دادن اشتیاق برای ارتباط و تعامل با اتحادیه اروپا کردند. سخنان و مواضع منفی، در سطح قابل ملاحظه ای کاهش یافته و اقدامات مخالف منافع کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دریای مدیترانه شرقی متوقف شد.»

کشور ترکیه ,

ژوزف بورل، با نگاهی واقع بینانه در مورد سطح کنونی رابطه و برخی اختلافات پایدار آنکارا – بروکسل و همچنین وابستگی های اقتصادی آنکارا به اتحادیه نوشته است:«البته باید این را نیز بپذیریم که اوضاع فعلی هنوز تثبیت نشده و شکننده است. اما اتحادیه اروپا از این تحولات و گام های آتی ترکیه استقبال می کند و دست دوستی را به سوی آنکارا دراز می کند. اتحادیه اروپا علاقه مند به برقراری روابط استراتژیک و ارتقای آن به سطح همکاری و سودمند برای طرفین است. این قاعده، برای ترکیه نیز به همان اندازه صادق است. چرا که اتحادیه اروپا شریک شماره یک واردات و صادرات ترکیه و همچنین منبع بزرگ سرمایه گذاری خارجی این کشور است. با نگاهی به آخرین آمارهای پیش از همه گیری کرونا، 69.8 میلیارد یورو از صادرات ترکیه به سمت اتحادیه اروپا و 58.5 میلیارد یورو از سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) آن از اتحادیه اروپا بوده است. بیش از 5.5 میلیون شهروند ترکیه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا زندگی می کنند و بر اساس نظرسنجی های معتبر، به میزان 61 درصد از شهروندان ترکیه، به اتحادیه اروپا به عنوان بازیگری نگاه می کنند که یک نیروی موثر در جهان است. با توجه به عضویت ترکیه در ناتو و تاثیر آن بر حفظ امنیت و ثبات ترکیه، بعید است که این کشور، برای دوستی و امنیت، گزینه ای بهتر از اتحادیه اروپا و ناتو پیدا کند.»

لیستی از اختلافات مهم

نگاهی اجمالی به مواضع چند ماه گذشته بین مقامات ترکیه و اتحادیه اروپا، نشان دهنده این است که تنش ها متوقف شده اند، اما اختلافات حل نشده و به قوت خود باقی هستند. بورل در این مورد نیز نوشته است: ساده لوحانه است اگر چنین فکر کنیم که  مشکلات تمام شده اند. گزارشی درباره روابط اتحادیه اروپا و ترکیه که من به طور مشترک با کمیسیون اروپا آن را تدوین کرده و به شورای اروپا ارائه داده ام، رویکردی دوجانبه دارد و چهار عنصر اصلی تنش در روابط را مشخص می کند:

1.اختلافات دریایی در مدیترانه شرقی.

2.تلاش برای حل و فصل مساله قبرس

3.اقدامات تنش زا و واگرایانه در درگیری های منطقه ای، به ویژه در لیبی و سوریه.

4.وخامت استانداردهای دموکراتیک در ترکیه.

بورل در مورد اهمیت این اختلافات نوشته است:«در مورد مشکلات و تنش های منطقه ای، ما کارها و برنامه های مهمی پیش رو داریم. به ویژه در مورد سوریه که در حال حاضر پنجمین کنفرانس بروکسل در مورد  حمایت از آینده سوریه و منطقه، با همکاری سازمان ملل متحد در جریان است. در عین حال، در پرونده لیبی، اخیراً همگرایی منافع کم کم شروع به ظهور می کند. باید به این نکته اشاره کنم که استانداردهای دموکراتیک، نه تنها برای اتحادیه اروپا، بلکه برای مردم ترکیه نیز به عنوان یک موضوع اصلی، به قوت خود باقی مانده است. گفتگو و اقدام در مورد چنین مسائلی همیشه بخشی جدایی ناپذیر از روابط اتحادیه اروپا و ترکیه خواهد بود. اعمال فشار بر احزاب سیاسی و رسانه های آزاد و سایر تصمیمات اخیر ترکیه، مغایر احترام به دموکراسی و حقوق اساسی است.»

کشور ترکیه ,

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مورد تاثیر اختلافات ماندگار نوشته است:«گزارش وضعیت روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری اتحادیه اروپا و ترکیه، این واقعیت را توضیح می دهد که تأثیر تنش ها بر روابط دو جانبه ما، مشهود و انکارناپذیر بوده و ابزارها و فرایندهای اصلی همکاری را مسدود می کند. در بیانیه هفته گذشته اعضای شورای اروپا به درستی به این عناصر مختلف اشاره شده و اهمیت آنها را در اطمینان از موفقیت در مسیر همکاری و گفتگو آشکار کرده است. قدم برداشتن در مسیر پیش رو خیلی آسان نیست. رهبران اتحادیه اروپا بر نیاز به رویکرد مرحله ای و متناسب، اما در عین حال بر همکاری برگشت پذیر تأکید کرده اند. یک تفاوت اساسی، تلاش های امروز در یافتن راه حل را، با تلاش های پیشین، از هم جدا می کند: دانستن این واقعیت که اختلافات قدیمی، بر منافع امنیتی اتحادیه اروپا تأثیر می گذارد و دیگر نمی توان آنها را فقط امور دوجانبه بین ترکیه و برخی کشورهای عضو در نظر گرفت. ترکیه یک قدرت مهم منطقه ای است و سرنوشت تاریخی آن، می تواند پیوستن به بقیه اروپا در پروژه صلح بی نظیری باشد که ما تحت لوای اتحادیه اروپا می سازیم. در لحظه ای که به نظر می رسد قطب استراتژیک در سراسر جهان دوباره در حال ظهور است، تقویت ستون دموکراتیک اروپا شامل ترکیه می تواند یک عنصر اصلی تعادل باشد. این مساله قطعی نیست، اما شورای اروپا، مسیر احتمالی پل را ارائه داده است. ما اکنون باید این پل را بسازیم و من به آن اعتقاد دارم.»

در پایان باید گفت، یادداشت تحلیلی بورل نشان می دهد که اتحادیه اروپا به دنبال تعامل و مدیریت تنش و اختلاف با آنکارا است. اما در عین حال، خبری از مذاکرات مربوط به تکمیل روند عضویت ترکیه در این اتحادیه نیست.

به عبارتی دیگر، ترکیه و اتحادیه اروپا، همچنان که در متن یادداشت ژوزف بورل نیز مشهود است، منافع درهم تنیده و رویکردهای متقابل خاصی دارند که باعث می شود، مدارا و تلاش برای مدیریت تنش، برای هر دو طرف، به معقول ترین و کم هزینه ترین گزینه ممکن تبدیل شود. اما چنین رویکردی، فقط برای حفظ رابطه و مدیریت اختلافات است و نمی تواند در فرجام این مسیر، منجر به عضویت آسان ترکیه در اتحادیه شود.

 

انتهای پیام/

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار بین الملل
اخبار روز بین الملل
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon
طبیعت