سه به دو دیر هنگام آقای انتظامی پشت فرمان سازمان سینمایی
ماشین سینمای ایران با کوله‌باری سنگین در سربالایی یک‌ساله کرونا ریپ‌زنان خود را به گردنه نوروز ۱۴۰۰ رساند، پس از آن معکوس سه به دویی کشید که شاید در هوای بهاری با نفسی چاق‌تر طی طریق کند اما این سربالایی تندتر و این ماشین کلا متوقف شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تاریخ سوم اسفند 1398 بود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پی شیوع ویروس منحوسی به نام کرونا اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن گفته بود: تمامی برنامه‌های فرهنگی، هنری و سینمایی در سالن‌های سراسر کشور تا تاریخ 9 اسفندماه 1398 تعطیل است؛ چیزی که خیلی زود در تاریخ هشتم اسفند برای یک هفته دیگر تمدید شد و این تمدیدها سرانجام به نوروز 1399 رسید و سینماهای کشور به طور رسمی در کما رفتند.
سینما در کُما
تمام مشکل اصلی این بود که اگر سینماها می‌توانستند کار کنند و درهای آنها به روی مردم باز باشد، چرخه اقتصادی سینماها کار می‌کرد و اگرچه کمتر از روزهای قبل از کرونا گردش مالی داشت اما اصلی‌ترین منبع درآمد سینمایی کشور قطع نمی‌شد. این در حالی بود که رستوران‌ها و برخی دیگر از اماکن پرتردد مشغول کار بودند اما سینماها بسته.
به جای تماشای فیلم، در سینما غذا میل کنید
این رویه باعث شد تا حتی برخی از سینماهای کشور تغییر کاربری بدهند و به رستوران تبدیل شوند. از سوی دیگر مشکلات بیمه‌ای و اقتصادی سینماگران که دیگر به ایام ماه مبارک رمضان رسیده بودند فزونی گرفته بود. در این موقعیت بود که خانه سینما آن داستان جنجالی را با مدیریت کارنابلد خود راه انداخت تا برای کمک‌رسانی به اعضای صنوف، اطلاعات محرمانه آنان را بررسی کند. چیزی که پای فتوای مراجع را در خطای آن باز کرد. در هر حال تا حدودی کمک‌های خانه سینما توانست مشکلات اقتصادی بخش ضعیف‌تر را کمرنگ کند.
نقش متولی سینما: نظر‌خواهی از سینماگران!
اما سؤال این است که در این مدت متولی اصلی سینمایی کشور چه می‌کرد؟ سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کرد تا در رأس مأموریت خود کمک‌های مالی را راهی سالن‌های سینمایی کشور کند و همینطور با کمک به خانه سینما مشکل صنفی سینماگران کشور را حل کند.
انتظامی نیز در آغاز ماجرای کرونا در توئیتی از سینماگران خواسته بود تا راه‌کارهای پیشنهادی خود را برای حل مشکل بیان کنند. اصحاب رسانه نیز در این میان با تماس با تهیه‌کنندگان و سینمادران تلاش می‌کردند تا ایده‌های آنان را رسانه‌ای کنند.
از سوی دیگر ستاد کرونای سازمان سینمایی با ریاست شخص معاون وزیر، حسین انتظامی تشکیل شد و هر چندوقت یکبار با برگزاری جلساتی مصوبات جدیدی را مطرح می‌کردند که برخی از آنان مورد استقبال قرار می‌گرفت و برخی دیگر اهالی سینمای ایران را به دلایلی مانند بدهکار شدن سینماگران به خاطر گرفتن وام یا حتی مطرح شدن تعابیری مانند گداپروری، ناراحت می‌کرد. سؤال این بود که علاج واقعی چیست و تا کی سازمان سینمایی می‌خواهد با وام دادن مشکلات سینما را حل کند؟....
در رستوران کرونا نیست در سینما هست؟!
اما کم‌کم که آب‌ها از آسیاب افتاد علاقه‌مندان سینما به دنبال پاسخ این پرسش افتادند که چرا اماکن پرترددی مانند رستوران‌ها می‌توانند باز باشند اما سینماها خیر؟ پاسخ در دستان وزارت کشور و ستاد ملّی مقابله با کرونا بود: گروه‌بندی مشاغل. توضیح اینکه مشاغل دارای گروه‌بندی هستند و از گروه یک تا چهار گروه‌بندی می‌شوند. گروه یک مشاغل ضروری مانند فروشگاه‌های مواد غذایی، زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها، میوه‌فروشی‌ها و سبزی فروشی‌ها، میادین میوه و تره‌‌بار و همینطور اماکن نظامی. گروه دو مشاغلی مانند پاساژهای سرباز و سربسته، بازارهای سرپوشیده، مراکز خرید و فروش بزرگ و بازارهای موقت و رستوران‌ها و مشاغل درجه سه مانند سینماها و موزه‌ها.
طبق دستور ستاد ملی مقابله با کرونا گروه‌های یک و دو می‌توانند جدای از شهرهای وضعیت سفید در شهرهای وضعیت آبی و حتی نارنجی نیز فعالیت کنند. در شهرهای قرمز کشور باید تنها مشاغل درجه یک کار کنند و درجه دو نیز با محدودیت‌های ویژه به کار خود ادامه دهند. اینجا بود که معلوم شد اگر سینماها در گروه دو قرار بگیرند عملاً سینماهای شهرهای مختلف می‌توانند کار کنند و اینگونه تعداد بسیار زیادی از سینماهای کشور می‌تواست فعال باشد و چرخه اقتصادی سینما بهتر بچرخد.
باز شود بسته شود بلکه پسندیده شود
سینماهای شهر تهران و برخی دیگر از شهرها که از وضعیت بحرانی درمی‌آمدند، بازگشایی می‌شدند اما بعد از مدت کوتاهی که بار دیگر به وضعیت گذشته بازگشتند بسته می‌شدند. مدتی دیگر که وضعیت این شهرها بهتر شد سینماها باز شدند و متأسفانه بعد از مدتی بار دیگر بسته شدند. این در حالی بود که مشاغال درجه دو هنوز مشغول کار بودند. باز و بست پشت سر هم سینماها با تغییر رنگ شهرها به آنان ضرر زیادی می‌زد و باعث شد که برخی از سینماداران تصمیم به باز نکردن سینماها تا ثبات وضعیت شهرها بگیرند.
ناگفته نماند که در مدت زمان بازگشایی سینماها نیز به علت نگرانی از سوزش سرمایه به خاطر بسته شدن دوباره سینماها و نبود مشتری کافی، بسیاری از تهیه‌کننده‌ها و صاحبان آثار فیلم‌های خود را به سینماها ارائه نمی‌دادند و سینما با کمبود محتوای خوب نیز روبرو بود.
به عید نوروز 1400 رسیدیم و حالا فیلم‌های زیادی در صف اکران منتظرند تا ببینند کرونا تا چه زمانی می‌خواهد در کشور ما باقی بماند؟ سینماها با امید به کار خود ادامه دادند و سینماهایی هم که مدتی قبل‌تر بسته بودند با محدودیت ظرفیت 50 درصدی و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی وارد گود اکران شدند.
رگ غیرت رئیس سازمان سینمایی بالأخره بیرون زد
به محض عبور از هفته اول نوروز در اوایل هفته دوم سال جاری بودیم که خبر آمد به علت قرار گرفتن شهر تهران در وضعیت نارنجی بار دیگر سینماهای تهران و شهرهای نارنجی بسته شد. بیشتر از این امکان تحمل این شرایط نبود؛ رئیس سازمان سینمایی که دو سه روز قبل برای تماشای یکی از فیلم‌های سینمایی به سینما رفته بود از رعایت دستوراالعمل‌های بهداشتی سینماها گفته بود و حالا برای حل مشکل تکراری و خسته‌کننده سینماها جدی شد و آستین همت را بعد از گذشت یک سال بالا زد. رگ غیرتی که اگر یک سال قبل بیرون زده بود می‌توانست از ضرر و زیان چندصد میلیون تومانی سینماها جلوگیری کند و چرخه اقتصادی سینماها را به آهستگی و پیوستگی بدون تعطیلی چندباره بچرخاند.
امید بار دیگر بازگشت اما افسوس که بعد از چهار روز سینماهای تهران به خاطر قرار گرفتن در وضعیت قرمز بسته شدند و تا امروز نیز بسته‌اند.
اینجا بود که حسرت و گلایه‌مندی سینماگران علنی شد: کاش تصمیمی که می‌شد یک سال قبل گرفت را عملی می‌کردیم تا در روزهایی که تهران و دیگر شهرها در وضعیت نارنجی بودند می‌توانستند فعالیت کنند؛ به تعبیر دیگر علاج واقعی قبل از حادثه چرا انجام نشد؟
از سوی دیگر شاید بتوان گفت که اتخاذ این تصمیم که یکی از کاربردی‌ترین تصمیم‌های وزارت ارشاد برای سینماها در شرایط بحرانی است، در ایام نزدیک به انتخابات می‌تواند سویه سیاسی داشته باشد تا در انتخابات به عنوان کارنامه سیاسی بهتر حس شود. در غیر این صورت چرا سال گذشته تلاش و جدیتی برای انتقال سینماها از گروه سه به دو انجام نشد؟
بنابراین باید گفت که معاونت سینمایی وزارت ارشاد که بدون شک از گروه‌بندی مشاغل و وضعیت آنان اطلاع داشته است، در زمانی که از سینماگران ایده برای حل مشکلات سینما خواسته، اصلی‌ترین راه‌کار و ایده را برای حل مشکل مرکزی سینما می‌دانسته اما به آن عمل نکرده است.
آقای انتظامی اقدام مهمی کردید اما حیف که خیلی دیر است!
انتهای پیام/
