معضل آلودگی هوای تهران چگونه یک بار برای همیشه حل می‌شود؟!
مشاور حقوقی کمیته نظام فنی اجرایی مجلس شورای اسلامی در قالب یادداشتی به این سؤال پرداخت که "معضل آلودگی هوای تهران چگونه یک بار برای همیشه حل می‌شود؟!".
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ مریم صفاران، حقوقدان و مشاور حقوقی کمیته نظام فنی اجرایی مجلس شورای اسلامی در یادداشتی درباره آلودگی هوا نوشت: آلودگی هوای تهران به‌واسطه تأثیرات مستقیمی که بر کیفیت زندگی مردم شهر تهران دارد، موضوعی پراهمیت و راهبردی است که معمولاً تا زمانی که وضعیت هوای تهران بحرانی نشود، محل بحث و توجه قرار نمی‌گیرد.
هنگامی که بیانات رهبر معظم انقلاب را در این زمینه مرور می‌کنیم، به اهمیت مضاعف این موضوع پی می‌بریم. مقام معظم رهبری تمام اموری را که باعث افزایش آلودگی هوا می‌شود و موجبات رنج و آزار مردم به‌ویژه بیماران قلبی و تنفسی را فراهم می‌کند، حرام دانسته‌اند. اینجاست که ضرورت بازنگری در تصمیمات مدیران شهری از سطح ملی تا محلی کنار اقدامات خرد ساکنان شهر محسوس می‌شود؛ چراکه مسئله به سلامتی و حیات دیگران و به‌عبارت دیگر به حق‌الناس ارتباط پیدا می‌کند.
مسئله آلودگی هوای تهران دارای ابعاد متفاوت برنامه‌ای، نظارتی و اقدامی است. متأسفانه باید گفت که در سطح طرح‌ها و برنامه‌ها یکی از اشتباهاتی که طی دهه‌های اخیر رخ داده، کم‌توجهی به پیوست‌های زیست‌محیطی در پروژه‌های شهری است. ساخت‌وسازهای شهری در مقیاس کلان، تأثیرات غیرقابل انکاری بر نظام طبیعی حاکم بر شهرها دارد. این موضوع آن‌چنان مرموزانه و ملایم در کیفیت هوای تهران اثر داشته است که شاید کمتر متوجه آن شده‌ایم. شکل‌گیری آلودگی‌ها در فصل پاییز، مقوله‌ای است که سابقه زیادی دارد و تداوم آن کنار حجم بالای آلایندگی طی سال‌های اخیر، نشانه همین حرکت مرموز است.
مدیران شهری در بسیاری از مواقع برای توجیه آلودگی هوا استدلال می‌کنند که "باد نمی‌وزد!"؛ در حالی که هر متخصص متبحر حوزه شهری می‌تواند گواهی دهد که این عارضه معلول دلایل دیگری است، به‌عنوان نمونه می‌توان به پروژه نواب که ایده آن مربوط به سال 1344 است، اشاره کرد. این طرح بزرگراهی به‌همراه ساختمان‌هایی در اطراف خود، موجب شکل‌گیری دیواره‌های مستحکم و مانع مقابل بادهای غربی ـ شرقی تهران شده است. مسیر شمال به جنوب اتوبان، امکان خوبی است که گره از حملونقل شهری باز می‌کند اما بی‌توجهی به اقتضائات طراحی بدنه اتوبان، موجب شده است مهمترین کریدور وزش باد از غرب به شرق دچار مانع شود. اینجاست خلأ افق دید بلندمدت نزد مدیران شهری مشهود می‌شود. چنانچه در اجرای این طرح، افق بلندمدت وجود داشت، امکان پیش‌بینی تأثیرات غیرمنتظره ساخت‌وسازهای شهری بر محیط زیست فراهم می‌شد، بنابراین در پاسخ به مدیران شهری باید گفت؛ بله! شما درست می‌گویید که باد نمی‌وزد! اما این را هم بگویید که شما با تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های نسنجیده، امکان وزش باد را منتفی ساخته‌اید.
در سطح نظارت نیز باید گفت که طی سال‌های اخیر بارها و بارها شهرداری تهران گفته است که 14 سازمان و دستگاه دیگر در موضوع آلودگی هوای شهر تهران نقش دارند و حل مسئله آلودگی هوا تنها به اراده شهرداری معطوف نیست، گفته‌هایی که به‌ظاهر درست است اما در باطن دارای عیوب محتوایی است. صحیح است که شهرداری به‌اندازه سایر دستگاه‌ها نقشی تصدی‌گر ندارد اما باید پرسید؛ چرا در باب نقش تولی‌گری‌اش اقدامات کافی و لازم را صورت نمی‌دهد؟ شهرداری می‌تواند و باید یاد بگیرد که در قبال مسئله آلودگی هوا، نقش ناظری مطالبه‌گر را داشته باشد. اگر سایرین در قبال کیفیت هوای تهران کم‌کاری می‌کنند، شهرداری و شورای شهر تهران باید از اهمال‌کاران پاسخ بخواهند. اگر اقدامات مؤثری صورت نپذیرفت، باید از دستگاه‌های مربوطه پیگیری قضایی کنند؛ چراکه سلامتی شهروندان تهرانی در گروی این قسم پیگیری‌ها است و انفعال شهرداری در این زمینه به‌منزله مشارکت در بروز فجایع آتی است.
در سطح اقدامات نیز توسعه زیرساخت‌های حملونقل عمومی مبتنی بر سوخت‌های LPG علاوه بر اینکه می‌تواند استفاده از حملونقل شخصی را کاهش دهد، قادر است از حجم آلودگی هوا نیز به‌میزان چشمگیری بکاهد و در نهایت به کاهش بار ترافیک شهری بینجامد. بی‌تردید، مسکوت ماندن توسعه حملونقل عمومی و انفعال متصدیان ذی‌ربط دراین‌باره معنایی جز صرف‌نظر از اجرای راهکارهای ساده برای کاهش آلودگی هوا ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی دانشگاه تهران به‌تازگی در گفتگویی اظهار کرده بود که سالانه نزدیک به 40هزار ایرانی به‌دلیل آلودگی هوا با مرگ زودرس از دنیا می‌روند، این آمار یعنی حدود 130 روز فوتی 300نفره ناشی از ویروس کرونا!
حتماً باید دلیل مرگ کرونا باشد تا اقدام معتنابهی صورت پذیرد؟ موضوعات زیست‌محیطی و حفاظتی از آن جهت که مصرف‌کننده اصلی آنها عموم مردم هستند و هزینه‌های بالایی را ایجاب می‌کنند، توسط بخش عمومی تولی‌گری می‌شود.
بی‌توجهی یا در اولویت قرار نگرفتن مسئله آلودگی هوا به‌عنوان یکی از مهمترین مسائل کلان‌شهر تهران غیر قابل پذیرش و بخشش است لذا انتظار می‌رود شهرداری تهران و سایر مسئولان ذی‌ربط نسبت به این مسئله اساسی که حق‌الناسی مهم بر دوش مدیران و تصمیم‌گیران شهری است، اهتمامی و توجهی جدی و بیشینه داشته باشند تا معضل آلودگی هوای تهران یک بار برای همیشه حل‌وفصل شود.
انتهای پیام/+
