شناسایی ویروس جهش یافته هندی در ۵ استان ایران
وزیر بهداشت با ابراز نگرانی نسبت به ویروس آفریقای جنوبی، از شناسایی ویروس جهش یافته هندی در ۵ استان ایران خبر داد.
به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ دکتر سعید نمکی در شانزدهمین اجلاس مجازی روسای دانشگاههای علوم پزشکی کشور، ضمن قدردانی از تلاشهای دانشگاههای علوم پزشکی، همکاران ستادی وزارت بهداشت و اصحاب رسانه در زمینه مدیریت کووید 19، اظهار داشت: در ماهی که نفس کشیدن عبادت است، همکاران من در سراسر کشور تلاش کردند تا دیگران هم بهتر نفس بکشند و قطعاً این عبادت فراتر از تمام عباداتی است که دیگر بندگان خدا انجام دادند. من شرمسار یکایک شما بزرگواران هستم که یکی از سهمگینترین طوفانهای اپیدمی جهان را که ابتلا به ویروس سرکش انگلیسی بود با مدیریت ناب خودتان به زنجیر کشیدید و توانستید از قلهای عبور کنید که برای خیلیها کابوس بود.
وی خطاب به روسای دانشگاههای علوم پزشکی کشور، افزود: اگر به خاطر داشته باشید، من در اواخر سال گذشته با شما نشستی را گذاشتم و اعلام کردم که با توجه به برآوردی که در رفتار مسئولانه دیگران میبینم و تصمیماتی که در زمینه اعمال محدودیتها اتخاذ میشود، فکر میکنم که بار سنگینی را بر دوش ما میگذارند و از شما خواهش کردم که خودتان را برای یکی از سهمگینترین طوفانهای بیماریزای تاریخ سرزمین آماده کنید. علتش هم رفتار ویروس انگلیسی در سرزمینهای غربی و با توجه به زیرساختهای بسیار گسترده و مهم و بااقتداری که چه در بعد اقتصاد و چه در بعد پزشکی، داشتند.
نمکی افزود: اکنون هند را با طوفانی از گرفتاری میبینید، اما من با توجه به سفرهای متعددی که به هندوستان و پاکستان داشتم، میزان بضاعتها و زیرساختها را میدانم. در کشوری مانند هند و پاکستان، با اندک تکانهای در نظام سلامت، دچار فروپاشی میشوند، اما کشوری مانند انگلیس با قدمتی بسیار قابلتوجه و منابع مالی قابل اتکاء در نظام سلامت، وقتی شما بیماران را خارج از بیمارستان و سرگردان در پارک و راهرو و تختهای فشرده در هم در بیمارستان میبینید، نشان از این دارد که این ویروس مهاجم، سرکش و غیرقابل کنترل است و بر همین اساس، از شما خواستم که خودتان را برای یکی از سهمگینترین امواج مهاجم تاریخ عفونی کشور، آماده کنید و خودم هم سعی کردم در خدمت عزیزان در استانها باشم.
وزیر بهداشت ادامه داد: علیرغم اینکه به من توصیه میشد که با توجه به گرفتاریهایی که ممکن است به وجود آید، سعی کن پایت را دورتر از صحنه آتش بگذاری، اما دلم قرار نگرفت. زیرا فکر کردم که فرماندهان، افسران ارشد و سربازان خط مقدم این جبهه اگر احساس کنند که فرمانده ارشدشان فقط در یک اتاق شیشهای نشسته و فرمان میدهد، شاید فکر کنند که در این قتلگاه تنها ماندیم و بر همین اساس سعی کردم که تا جایی که توان داشتم در خدمت عزیزان باشم و حداقل خسته نباشید و خدا قوت بگویم و منعکس کنم که وقتی یک و نیم بامداد به همدان رسیدم، رئیس دانشگاه و هیئترئیسه تا صبح دنبال تأمین اکسیژن بودند که بیماری دچار تنگی نفس نشود.
نمکی ادامه داد: در این پیک چهارم که برخی نامهربانی هم کردنداما به دلیل اینکه به برخی حرفهای ما اعتقاد نداشتند، در حد مقدور حتی مهربانی هم نکردند. این را هم تاریخ مینویسد هم من در دفتر خاطراتم مینویسم که هم مهربانیها و هم نامهربانیها را در این ایام پر ستم، به محضر مردم شریف و نسلهای آینده برسانیم. بههرحال در دانشگاههای علوم پزشکی کار بزرگی کردید، اما اگر بخواهیم واکاوی کنیم که چه حاصل این توفیق در مهار این پیک سهمگین شد، علاوه بر مهارتهایی که درطول یک سال گذشته آموختیم و واکسیناسیون کارکنان ما مقداری به ریسکپذیری کارکنان آنها افزود و از اضطراب و دلواپسی گرفتاری با بیماری کاست. البته ما روزهای اول قبل از داشتن ماسک و گان که بچههایمان در قم و گیلان حتی یک ماسک هم نداشتند، اما تن بر آتش زدند و شجاعانه ایستادند و بی انصافی است که امروز بگوییم به خاطر واکسیناسیون جرات پیدا کردند. بلکه این افراد بچههای بی سپر و بی زرهی بودند که در ایام بیپناهی و بی حفاظتی هم شجاعانه تن بر آتش زدند.
وزیر بهداشت گفت: در واکاوی شیوههای مبارزه با بیماری در این دوره که اگر نبود، تردید ندارم که ما هم گرفتار میشدیم، چند نکته وجود دارد و خواهشم این است که روسای دانشگاههای علوم پزشکی این را بهعنوان بررسی یک مدل ملی گردآوری کنند تا بتوانیم آن را به دنیا ارائه کنیم. کشوری در جهان نبود که ویروس انگلیسی به آن رسیده باشد و در دو هفته اول بیمارانش پشت در بیمارستانها نمانده باشند. هیچ کشوری اعم از غنی و فقیر نبود. فرانسه و آلمان و انگلیس را ببینید که در دو سه هفته اول چه بحران عظیمی را در زمینه گرفتاری با ویروس داشتند. در عین حال، ایمان دارم که خداوند لحظه به لحظه در این تنگنای غیرقابل عبور با تمام مضایق، اگر دستمان را نمیگرفت ما وامانده بودیم، اما آنچه که به تدبیر و مدیریت برمیگردد، این است که اولین اقدامی که انجام دادیم این بود که در اوج تعطیلات ابلاغ کردیم که بیمار الکتیو بستری نکنید، زیرا قابل پیش بینی بود که تعداد تخت بیشتری میخواهیم.
وی ادامه داد: گام دوم بحث کلینیکهای سرپایی است که از کادر بهداشت و پیشگیری کشور تشکر ویژه میکنم. این تجربه ذیقیمت که ما بخش پیشگیری و بهداشت مملکت را بهعنوان اولین سنگر و دروازه و بهورز، مراقب سلامت و کادر بهداشتی را بهعنوان اولین دروازه بانان مهار کرونا انتخاب کردیم، از خردمندانهترین روشها بود و البته شانسمان هم این بود که این زیرساخت را داشتیم. یکی از مشکلات کشورهای دیگر این است که بر پایه بیمارستان عمل میکنند. این گام دیگری بود که توانست به ما کمک کند. در تاریخ دهم دیماه 1399 که روزهای آرام ما بود برای روسای دانشگاهها نوشتم و تقاضا کردم که مراکز 16 ساعته را کم نکنید. این مراکز دروازهبانان اصلی ما در این کار شدند.
نمکی ادامه داد: اقدام سومی که مدتها روی آن اصرار داشتم، بحث درمان سرپایی با یک داروی ضدویروس مؤثر بود. اصرار من این بود که این بیماری با وجود دو فاز بودنش، اگر بتوانیم در فاز اول لود ویروس را کم کنیم، منجر به کاهش گرفتاریهای ریوی میشویم. این اتفاق در خوزستان با مسئولیت مستقیم خود من اداره شد و خودم شخصاً دستور دادم که در خوزستان این اقدام انجام شود و مسئولیتش را هم پذیرفتم. مطالعه خوزستان ما نشان داد که لود بیمار بیمارستانی ما بهشدت کاهش یافت. اگر این اقدام انجام نمیشد، امکان نداشت که بتوانیم در دزفول، بهبهان، شوشتر، اهواز، آبادان بیماران را مدیریت کنیم. لود بیماری که به ویژه در جنوب و غرب خوزستان شکل گرفت، فلج کننده بود و بعد هم به شرق و شمال خوزستان کشیده شد. بنابراین، این تجربه گران سنگی شد تا اپیدمی را با همین مدل در جاهای دیگر مدیریت کنیم.
وزیر بهداشت افزود: این بستری موقت که در کنار بیمارستانها طراحی شد و توانستیم با داروی ضدویروس لود ویروس را کاهش دهیم، 15 هزار تخت ما را ذخیره کرد. میزان بیماری که با این شیوه درمان شد، در حالی که هر یک از اینها 10 روز تخت بیمارستانی می خواستند به صورت قابلتوجهی در چیدمان تخت ما تأثیر گذاشت. یعنی، 150 هزار بیمار که باید 10 روز بستری میشدند، با این شیوه بستری نشدند. البته عدهای بر ما ایراد گرفتند که کجای دنیا با همراه بیمار مبتلا به کووید را به خانه میفرستند و دوباره به بیمارستان برمیگردانند. اینها را ما بلدیم، اولاً این بیمار ممکن بود که در خیابان سرگردان شود. زیرا ما کلاً 140 هزار تخت بیمارستانی در کل کشو داریم و مجبوریم حداقل 30 درصد آنها را برای بیماران غیرکووید نگه داریم، در مملکتی که سیل، زلزله، تروما و سایر بلایا مواجه است. دوما، 25 تا 30 درصد بیماری که در بخش بستری میشود، کاندید آی سی یو است، مگر ما چقدر تخت آی سی یو داریم. نباید اجازه دهیم که این بیماران کیس آی سی یو شوند. ما کلاً 8000 تخت آی سی یو داشتیم که مقداری اضافه کردیم و به 11 هزار تخت رسیده است.
نمکی ادامه داد: حال فکر کنید که اگر 150 هزار بیمار جمع شوند، 45 هزار تخت آی سی یو میخواهید. پ بیمار کرونا بیمار عادی نیست، بلکه در بیرون از آی سی یو 25 لیتر در دقیقه و داخل آی سی یو 35 لیتر در دقیقه به اکسیژن نیاز دارد. در عین حال هر بار که بیمار میآید و داروی ضدویروس دریافت میکند، لود ویروس بهشدت کاهش مییابد و قابلیت سرایتش بهشدت افت میکند. در عین حال ما بین بد و فاجعه یکی را انتخاب کردیم.
وی افزود: اتفاق دیگری که افتاد این بود که بههرحال وقتی بیمار کمتری روی تخت بیمارستان خوابید، مراقبت از بیماران افزایش یافت. نسبت مستقیمی میان مورتالیتی و مراقبت از بیمار است. هرچه تعداد بستری افزایش مییابد، با محدودیت و خستگی کارکنان مراقبت کاهش یافته و مورتالیتی افزایش مییابد. آمار این را در برخی مناطق داریم که در جایی که لود بیمار بستری ناگهان دو تا سه برابر شده، مورتالیتی(مرگ و میر) از پنج درصد نسبت به بستری به 20 درصد نسبت به بستری رسیده است. این مطالعات ثبت شده است.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ادامه افزود: اتفاق دیگری که رخ داد، بحث کمیتههای ترخیص بود که بهشدت فعال شدند و بیمارانی که وضعیت بهتری داشتند، ترخیص شدند و مراقبت در منزل شکل گرفت که توانست از لود بیمار بستری بکاهد و بیماران در منزل تحت مراقبت باشند.
نمکی همچنین گفت: ما تقریباً از دام ویروس انگلیسی با افتخار جستیم، البته نه اینکه تمام شد، بلکه فشار حداکثری اش از روی ما برداشته شد. ممکن است کلونیهایی را در گوشه و کنار داشته باشیم. استانهایی مانند مازندران و گیلان که مناطق روستایی گسترده دارند، باید مراقب باشند که دیگر خیزی برداشته نشود، اما فکر میکنم که این پیک بهگونهای سر به نزول خواهد گذاشت. تردیدی ندارم که این اتفاق خواهد افتاد، اما بههرحال باید کاملاً مراقبت کنید و موارد را تحت نظر داشته باشیم.
وی تأکید کرد: اکنون وارد فاز جدیدی شدیم. اکنون چند موتاسیون (جهش) جدید وارد کشور شدند؛ یکی ویروس هندی است که در استانهای بوشهر، هرمزگان، یزد، آذربایجان غربی و قم این ویروس را شناسایی کردیم. در بندرعباس در کوشکنار و عمانی ویروس آفریقای جنوبی را هم شناسایی کردیم. ما ویروس هندی، آفریقای جنوبی و کالیفرنیایی-هندی را هم داریم و هر یک ماهیت خاص خود را دارند. درست است که دوستان ویروس را غافلگیر کرده و زمینگیر کردند، اما طریق نقلوانتقال ویروس بسیار ظریفتر از چیزی است که فکر میکنیم و نمیتوانیم فکر کنیم که با یک دیوار بتنی تمام ویروسها را زمینگیر کردیم، همانطور که ویروس ووهان خودش را به قطب رساند، ویروس آفریقای جنوبی هم خودش را به بندرعباس رساند و میتواند خودش را به جاهای دیگر هم برساند.
وی گفت: اولین خواهشم این است که بهشدت مراقب باشند. البته وحشتی که از ویروس انگلیسی داشتم، از ویروس هندی ندارم. زیرا اولاً داریم رفتار ویروس را میبینیم و دوم اینکه اصلاً زیرساخت هند و انگلیس را قابل قیاس باهم نمیدانم. فکر میکنم ویروس هندی به چموشی ویروس انگلیسی نیست. مگر اینکه در چرخش به سمت شدت اثر رود. ویروسها در چرخش هم میتوانند رو به سکون روند و هم میتوانند رو بهشدت اثر روند که تاکنون این ویروس به سمت شدت اثر رفته و ممکن است در سرزمینمان رفتار متفاوتی از آن ببینیم. با این حال وحشتی که از ویروس انگلیسی داشتم، از هندی ندارم، اما از ویروس آفریقای جنوبی هراس دارم. زیرا بسیاری از آنتیبادیهای نوترالایزکننده روی آن اثر نداشتند، واکسن تقریباً بر روی آن کم اثر است و بسیار ویروس مقاومی است. بنابراین بهشدت مراقبت این ویروس باشید و ویروس هندی را بپایید.
لزوم استمرار آزمایشها دورهای برای توالی یابی ویروس
وزیر بهداشت گفت: در عین حال مرتباً آزمایشها دورهای را برای سکانسینگ (توالییابی) ویروس ادامه دهند. برخی استانها هم خودشان برای سکانسینگ اقدام کنند. در عین حال همانطور که توانستیم در زمینه تست PCR توسعه دهیم، اکنون خواستم دکتر بیگلری یک مدل NGS کوچکی را تأمین کنند و چند مورد را بیاورند تا آن را در برخی استانها قرار داده و ارزیابی کنیم. اجتناب ناپذیر باید در برخی استانهایمان NGS داشته باشیم. زیرا علاوه بر موتاسیونهای بیرونی ممکن است هر استان ما برای خودشان موتاسیونهایی داشته باشند. مراقب ویروسهای موتاسیون یافته اعم از داخلی و بیرونی باشید.
نمکی گفت: از این افتخار جدید که در تاریخ نظام سلامت ثبت شد، چند روز قبل به رئیس جمهور میگفتم که درست است که ما دلخور بودیم که سفرها را با پیشنهاد ما محدود نکردید، زیرا واقعاً معتقدم که سفرها اثر بسیار سوئی گذاشت؛ معتقدم آنچه که باعث نقل و انتقال این ویروس شد، یکی از دلایل عمدهاش سفر بود. در همدان قبل از عید 7 مریض خوابیده بود، اما بعد از عید به بالای 1500 بیمار رسیده بود که اکثراً هم از خوزستان آمده بودند و این غمانگیز بود.
باید مراقب مراسم عید فطر باشیم
وی در عین حال گفت: یکی از گرفتاریهای ما تعطیلات و مراسم عید فطر است. به ویژه عید فطر در استانهایی مانند خوزستان. سال گذشته عید فطر در خوزستان به دلیل برگزاری رسم و رسومات برایمان پیکی وحشتناک آفرید. آنجا رسم است که به دیدن شیوخ میروند. در همین زمینه مسئولان در دانشگاه خوزستان به دیدن شیوخ میروند و میخواهند که این اقدام را انجام ندهند و برخی علمای این مناطق بیانیههایی صادر کردند که بسیار مؤثر است. در استان سیستان و بلوچستان و استانهای اهل تسنن اعم از کردستان و کرمانشاه باید مراقب رعایت پروتکلها در مراسم عید فطر باشند که با توجه به شیوع ویروس هندی و آفریقای جنوبی در این مناطق برایمان دردسر تازه ایجاد نشود و اگر هم نیاز است که ما مداخله کنیم، این اقدام را انجام میدهیم.
وی در ادامه صحبت هایش با اشاره به موضوع واکسن کرونا، گفت: واکسیناسیون با مشقت زیادی که کشیدیم، به سرانجام رسید. البته این روزها رسم است که همه می خواهند بر موجی از موفقیت سوار شوند و ما می گوییم نوش جانشان و ما بخیل نیستیم. در عین حال ما نه میخواهیم رئیس جمهور شویم، نه می خواهیم وزیر بمانیم و نه میخواهیم صندلی را سفت بچسبیم، بلکه آمدیم برای مردم که کرونا را با لطف خدا جمع کرده و واکسیناسیون را برای گروههای آسیب پذیر به حد معقول برسانیم و بعد هم بگوییم که افسار این قاطر چموش دست فرد دیگری باشد.
راه ها برای ورود واکسن باز شده است
وزیر بهداشت گفت: واقعیت این است که واکسن را از اردیبهشت گذشته، وزارت بهداشت لحظه به لحظه رصد کرد و قرار بر این بود که قبل از عید 4.5 میلیون دوز واکسن داشته باشیم که به دلیل برخی نامهربانیها و بدعهدی های طرفهای قرارداد با تاخیر انجام شد. خوشبختانه اکنون راه دارد باز میشود و واکسن دارد میرسد. باید به خوبی این موضوع را مدیریت کنیم تا این اقدام بزرگ و بی بدیل را به یک تهدید برای آبروی نظام سلامت تبدیل نکنیم.
نمکی عنوان کرد: سامانه ای را برای این کار تعیین کردیم، روزهای اول نارسایی و اشکالاتی بود، اما اکنون مقتدرتر و سنجیده تر از قبل داریم جلو می رویم. از همه در دانشگاههایی که همراهی کردند تشکر میکنم، از برخی هم گلایه مندم که خوب مراقبت نکردند.
انتهای پیام/