خبرگزاری تسنیم - یاسر یگانه
علی قمصری این روزها در حال اجرای پروژهای تازه با عنوان «تار ایرانی» است. قمصری در این پروژه به شهرهای مختلف کشورمان سفر میکند و در هر شهر در یکی از بناهای تاریخی، به اجرای زنده موسیقی میپردازد. حاصل این اجراها را به صورت زنده ضبط و در قالب ویدیو منتشر میکند.
قمصری این پروژه را به شکل کاملا مستقل پیش میبرد و در حال حاضر حمایتِ هیچ نهاد، ارگان و یا بِرندی را نپذیرفته است.
این آهنگساز و نوازندهی تار در این سفرها فقط سازش را همراه خود دارد.
این آهنگساز موسیقی ایرانی تا کنون به شهرهای قزوین، تهران، کاشان و اصفهان سفر کرده است. سفر به این شهرها به خوبی و با کمترین حاشیه انجام گرفته است.
پنجمین شهر اما با حاشیههایی همراه بود.
تازهترین مقصدِ پروژه «تار ایرانی» شیراز بود. قمصری قصد داشت در محوطهی تخت جمشید به تکنوازیِ تار بپردازد. اما مسئولان تخت جمشید از تارنوازیِ قمصری در تخت جمشید ممانعت کردند. این آهنگساز پیشتر اعلام کرده بود که از طریق نامهنگاری تلاش کرده تا رضایت مسئولان میراث فرهنگی را برای انجام این کار جلب کند؛ اما در نهایت قمصری نتوانست با سازش در محوطه تخت جمشید نوازندگی کند.
عدمِ همکاری مسئولانِ میراث فرهنگی با آهنگساز و نوازنده ایرانی، موجب واکنشهایی در فضای مجازی شد.
به جای تخت جمشید، حمام وکیل را پیشنهاد دادیم!
در همین باره با غرابی مسئول واحد امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث استان فارس صحبت کردیم تا علتِ ممانعت از ورود علی قمصری به محوطه تخت جمشید را جویا شویم.
غرابی توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه متن آن را میخوانید:
«نامهای از ارشاد برای ما آوردند مبنی بر اجرای این عزیز(علی قمصری) در تخت جمشید و حافظیه.
از آنجا که تخت جمشید ثبت جهانی است، باید با وزارتخانه مطبوع هماهنگ میکردیم. فردای آن روز ایشان به شیراز آمدند. قرار بر این شد که آقای قمصری در حمام وکیل و حافظیه اجرا کنند و دیگر ما خبری از ایشان نداشیتم تا اینکه با استوریهای اعتراضی ایشان مواجه شدیم.
پنجشنبه صبح آقای قمصری در حمام وکیل اجرا کردند و بعداز ظهر به حافظیه نرفتند.
وقتی کسی خودش دیر اقدام میکند مقصر برای هماهنگی ما نیستیم. وقتی نامهای چهارشنبه صبح به دست ما میرسد باید فرصتی برای بررسی موضوع وجود داشته باشد یا خیر!
ما به آقای قمصری نه نگفتیم. اما چون فرصتی برای هماهنگی با وزارتخانه(میراث فرهنگی و گردشگری) نبود؛ به همین دلیل به کسی که نامهی آقای قمصری را به دست ما رساند پیشنهاد دادیم که به جای تخت جمشید در حمام وکیل اجرا داشته باشند و این شخص هم هیچ مخالفتی با این موضوع نکرد.
اینکه در تهران پنجشنبهها وزارتخاناه تعطیل است، مقصرش ما نیستیم.
برای اجرا در اماکن تاریخی و فرهنگی دستور العملی وجود دارد. کمیته روابط عمومی تهران باید تمام درخواستها را بررسی کند و موافقت با موضوع باید از تهران بیاید.
هر هنرمندی که میخواهد اجرایی در اماکن تاریخی داشته باشد، باید درخواستش را به صورت مکتوب به ما بدهد و درخواستش در کمیتهای که نام بردم، بررسی شود.
تا جایی که من میدانم با بیشتر درخواستها موافقت میشود. آقای قمصری به ما خبر ندادند که در آن روز پنجشنبه به تخت جمشید میروند.»
علی قمصری در تعریف پروژهی «تار ایرانی» اینچنین میگوید: «تار ایرانی» تلاشی برای شناساندن ساز ایرانی به نسلهای مختلف و جهانیان وحرکتی در جهت بالندگی فرهنگی از طریق بازتاب دادن هویت ملی است. ثبت تار به حق به نام ایران و معرفی ظرفیتهای موسیقایی و تاریخی مناطق مختلف و ایجاد همگرایی در جامعه از اهداف مهم این تور موسیقایی است.»
با توجه به اهدافی که برای «تار ایرانی» بیان شده، شاید بهتر بود که مسئولان میراث فرهنگی در استان فارس، همکاری بیشتری با این هنرمندِ شناخته شدهی موسیقی ایران داشته باشند.
به هر روی بر اهالی موسیقی پوشیده نیست که علی قمصری از آهنگسازانِ توانمند موسیقی ایران است؛ نگاهی به کارنامه هنریِ قمصری این ادعا را تایید میکند. انتشار چند آلبوم با آواز همایون شجریان، آلبومهایی با آوازِ علیرضا قربانی و چند آلبومِ بیکلام تنها بخشی از فعالیتهای علی قمصری در موسیقی ایران است.
از این رو بهتر بود که مسئولان میراث فرهنگی در مواجهه با درخواستِ علی قمصری برای اجرا در تخت جمشید، از وسایل ارتباط جمعی مانند تلفن برای ارتباط سریع با وزارتخانه مطبوعشان استفاده بهینهای میکردند؛ تا با ارائهی پاسخی روشن به این هنرمند، مجبور نشوند تعطیلیِ وزارتخانه در روز پنجشنبه را بهانه کنند.
در قرنطینه بودم / در جریان حضور علی قمصری در تخت جمشید نبودم
در این میان شنیدنِ صحبتهای حمید فدایی مسئول سایت تخت جمشید هم در نوع خودش جالب است. در ادامه متن صحبتهای فدایی را میخوانید:
«برای اجرای برنامههای فیلمبرداری و موضوعهای مربوط به موسیقی در تخت جمشید، دستورالعملی داریم که به ما ابلاغ شده و براساس آن، تمام این اتفاقها باید با هماهنگی باشد. این هماهنگی یا با اداره میراث فرهنگیِ استان یا با وزارتخانه باید صورت پذیرد.
برای نوازندگی در تخت جمشید همیشه مجوزهایی درخواست میشود. در تخت جمشید همیشه حساسیتهایی وجود داشته است.
من در جریان جزئیات برنامهی آقای قمصری نیستم. ما در تخت جمشید وقتی هماهنگیهای لازم انجام شده باشد، سختگیریِ دیگری نداریم.
وقتی برنامهای مفصل نباشد میتوان اجازهی انجام آن را داد. وقتی برنامه مفصل باشد، دستورالعملی هست که از سمت وزارتخانه به ما ابلاغ شده و باعث میشود که ما شرمنده هنرمندان شویم.
به هنرمندانی که میخواهند در تخت جمشید برنامه داشته باشند، اعلام میکنیم که مجوزی از وزارتخانه مطبوع درخواست کنند و اگر آنها مجوز را برای ما بفرستند، ما در خدمتشان هستیم.
خیلیها مشتاقند که برنامه موسیقایی در محوطه تخت جمشید داشته باشند. خیلیها دوست دارند که این محوطه را به عنوان برندی برای این کارهایشان داشته باشند.
برای برنامههایی که مفصل نباشد، وقتی خودم مطلع باشم، سختگیریِ چندانی نداریم.
متاسفانه من در جریان نبودم که آقای علی قمصری به تخت جمشید آمده است. اینکه شخص تنهایی به تخت جمشید بیاید و برنامهی سادهای داشته باشد، شاید میشد با ایشان همراهی کرد.
من تمام هفتهی پیش را به علت بیماری در قرنطینه بودم و اصلا در جریانِ برنامهی آقای قمصری نبودم.
البته برای اجرای برنامههای مشابه در حوزه موسیقی، در تخت جمشید با محدودیتهای زیادی مواجه هستیم. چندی پیش برنامهای قرار بود در تخت جمشید برگزار شود که حتی مجوزی از حوزه موزهها دریافت کرده بود، اما با وجود داشتن آن مجوز، امکان انجام آن برنامه میسر نشد.
در آن برنامه قرار بود ساز چنگی قدیمی که بازسازی شده بود، برای اولین بار در تخت جمشید معرفی شود. در نهایت این برنامه هم عملی نشد.»
عدم همکاری میراث فرهنگی و مواجه شدن با درهای بستهی تخت جمشید باعث شد تا علی قمصری واکنشهایی نسبت به این موضوع داشته باشد. او در نهایت تصمیم گرفت تا در محوطهی بیرونیِ تخت جمشید اجرای خود را ضبط کند.
جالب اینکه قمصری برای این اجرا، آهنگی حماسی را انتخاب کرده است. قمصری در کنار تخت جمشید، نخستین سرود ملی ایران را اجرا میکند. سرودی که آلفرد لومر در سال 1252 خورشیدی ساخته است.
شاید برخوردی درست و دلسوزانه میتوانست رفتن علی قمصری به تخت جمشید را به خوبی و خوشی رقم بزند و این هنرمند هم اجرایش را در این مکان تاریخی ضبط کند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا باز هم شاهد چنین برخوردهایی با اهالی موسیقی ایرانی خواهیم بود؟
انتهای پیام/