‌روایت ناب فرماندهان از چگونگی عملیات آزادسازی خرمشهر/ ‌پاتک رزمندگان ایرانی به عراقی‌ها در نیمه شب

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز‌، قصه حاج کاظم آژانس شیشه‌ای را یادتان است، قصه شهری که هنوز غرق در شادی جشن پیروزی بود که ناگهان غولی به آن حمله کرد و همه حیران از این ماجرا اما پیرمراد شهر جوانان را به مقابله با غول فراخواند و این قصه برشی واقعی از ماجرای خرمشهر است.

خرمشهر پاره تن ایران، به فاصله چندماه از پیروزی انقلاب اسلامی مورد هجوم رژیم بعث عراق قرار گرفت. روز 31 شهریور 59 عراق با 12 لشکر سازمانی، 18 تیپ مستقل و دیگر واحدها در سراسر مرزهای مشترک با ایران و عراق مستقر شد و به صورت زمینی حمله کرد. عراق تلاش می‌کرد هر چه زودتر به غرب دزفول برود و شاهراه حقیقی خوزستان به تهران را قطع کند.

دشمن اهدافی را در حمله به ایران دنبال می‌کرد اول حاکمیت مطلق بر اروندرود، گرفتن جزایر سه‌گانه، تصرف و تجزیه استان خوزستان، سقوط جمهوری اسلامی ایران و بعد از آن استیلا بر شورای عربی بود.

روزهای آغازین جنگ روزهایی سختی بود به گونه‌ای که مردم بومی خرمشهر، بسیجیان و کمیته سپاه پاسداران به فرماندهی محمد جهان‌آرا مشغول دفاع از کیان و وطن خود شدند، رشادتی که جوانان در دفاع از خرمشهر نشان دادند حتی دشمن را نیز به اعتراف وادار کرد اما پس از 34 روز مقاومت سرسختانه خرمشهر سقوط کرد.

پس از آن بود که رزمندگان جبهه حق با رهبری حکمیانه امام خمینی(ره) همت خود را صرف باز پس‌گیری خرمشهر کردند. فتح خرمشهر در چهار مرحله که در نهایت به عملیات بیت‌المقدس ختم شد، صورت گرفت. 

نیروهای رزمنده ایرانی در ساعت 30 بامداد 10 اردیبهشت‌ماه سال 61 عملیات خود را برای آزادسازی این شهر و دشت آزادگان آغاز و سرانجام نیز در سوم خردادماه همان سال با درهم شکستن مقاومت نیروهای عراقی وارد این شهر شدند.

نیروهای نظامی و مردمی استان فارس در دفاع مقدس نیز همواره در عملیات‌های مختلف از جمله بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر حضوری موثر داشتند. رده‌ها و یگان‌های ارتش از پایگاه هوایی شهید دوران، مرکز پشتیبانی منطقه 2 ارتش، تیپ 37 زرهی، تیپ تکاور 55 هوابرد، لشکر 19 فجر، تیپ 33 المهدی و تیپ امام سجاد(ع) استان فارس در این عملیات نقش داشتند.

سرهنگ پاسدار سعید کوشکی مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان فارس که خود در آن روزها رزمنده گردان بلال حبشی لشکر محمد رسول‌الله (ص) بوده است به بیان نقش استان فارس در آزادسازی خرمشهر پرداخت. 

وی معتقد است استان فارس از نظر موقعیت مکانی نزدیک به خوزستان بود و نامش به عنوان یکی از پشتیبانان خاص دفاع مقدس مطرح  شد و در لباس دفاع از هم‌میهنان خود ایفای نقش کرد.

به گفته کوشکی به جز نیروهای نظامی استان فارس، جهاد سازندگی استان فارس و داوطلبان مردمی تحت عنوان بسیجیان نیز در خط مقدم یا تدارک و تجهیز جبهه‌های نبرد نقش اساسی ایفا کردند.

براساس مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فارس تعداد زیاد رزمندگان استان فارس در عملیات فتح خرمشهر و تعداد جانبازان و آزادگان این عملیات مُبین نقش خطیر این استان است.

وی درباره خاطرات آن روزها می‌گوید: شب عملیات، گردان ما مستقر در جاده فعلی شلمچه به سمت بصره بود و از ساعت یازده شب در سمت غربی جاده مستقر شدیم  و از آنجا که جاده از دشت حدود یک متر بلندتر بود به فاصله 12 متری ما عراقی‌ها در سوی دیگر جاده مستقر بودند.

درگیری شدیدی رخ داد و عراقی‌ها کشته‌های بسیاری دادند و توانستیم کنترل جاده را به دست بگیریم. وظیفه ما این بود که اجازه ندهیم عراقی‌هایی که در خرمشهر محاصره شده‌اند فرار کنند؛ نیمه شب تا اذان صبح به طور ممتد خودروهای عراقی به ویژه با سرنشینان و فرماندهان عراقی بی‌خبر از تصرف جاده توسط ما تردد می‌کردند و ما هم کل جاده را پوشش داده، خودروهای دشمن را می‌زدیم و اسیر می‌گرفتیم و گردان ما اولین گردانی بود که با عراقی‌هایی که از خرمشهر فرار می‌کردند مواجه می‌شدند و اتفاق جالب این بود تا صبح هزار عراقی های زیادی تسلیم گردان‌های ما شدند.

وی درباره حضورش پس از آزادی خرمشهر در این شهر می‌گوید: وارد شهر که شدیم دیدم دورتا دور شهر عراقی‌ها تپه‌ های سه متری با تیرآهن  ساخته و مزرعه‌ای از این موانع را ایجاد کرده، بین آنها نیز با مین پر کرده بودند تا از فرود چتربازان ما جلوگیری کنند.

نماز شکرگذاری و تحیت سجده را روز چهارم خرداد در مسجد جامع خرمشهر خواندم و نکته جالب دیگر این بود که کسی دیگر ترسی از آتش دشمن که همچنان بر شهر می‌بارید نداشت.

تیپ 37 زرهی شیراز نیز یکی از نیروهای موثر در عملیات بیت‌المقدس بود که فرماندهی آن به عهده امیر مجید صارمی بود. وی که اصالتا اهل بیجار کردستان است، از سال 1353 تاکنون در شیراز ساکن شده است.

امیر صارمی درباره نقش این تیپ در آزادسازی خرمشهر به تسنیم گفت: عملیات بیت‌المقدس که با هدف آزادسازی خرمشهر بود، 23 روز طول کشید که عوامل مختلفی سبب پیروزی شد. آن عوامل عبارتند از انتقال سریع نیروهای فتح المبین از غرب دزفول به شرق کارون از منطقه دارخوین و سلمانیه، استقرار 5 دستگاه پل  شناور در 40 کیلومتر محور ارضی بر روی کارون، عبور سریع نیروهای رزمنده از این پل‌ها و پیشروی به سمت جاده اهواز خرمشهر و مجال ندادن به دشمن برای آمدن روی جاده اهواز خرمشهر که اگر عراق موفق شده بود به هیچ عنوان نیروهای ایرانی نمی‌توانستنند با عبور از کارون به جاده برسند.

در مرحله اول قبل از طلوع آفتاب تیپ 37 زرهی به خط سر پل یعنی در روز اول عملیات به هدفی که برایش تعیین شده بود رسید و جاده را گرفتیم و مستقر شدیم. پاتک‌های عراق شروع شد و پاتک‌ها را سرکوب کردیم.

مرحله دوم ساعت 10 و ربع 16 اردیبهشت عبور از جاده تا  نوار مرز بود که تیپ 37 زرهی به تنهایی محور پیشروی‌اش را به عرض 11 کیلومتر طی کرد و حدود 2 هزار نفر از نیروهای عراقی خود را تسلیم کردند. قبل از طلوع آفتاب تیپ 37 زرهی به نوار مرز رسید از پاسگاه کیلومتر 25 تا دژ 11 را تصرف کرد و همانجا مستقر شدیم. 

مرحله سوم با استقرار تیپ زرهی در مرز و شکست عراقی‌ها همه تیپ‌ها و لشکرهای ایرانی در کنار یکدیگر قرار گرفتند و مرحله چهارم در پایان روز یکم خرداد ماه با آغاز تاریکی شب نیروهای پیاده نظام با عبور از پاسگاه زید و رسیدن به نهر خیِّم، جاده شلمچه به خرمشهر را قطع کردند و عراقی‌ها کامل محاصره شدند. 

لشکر 11 دشمن در محاصره کامل ایرانی‌ها بود و نیروهای ایرانی از بعدازظهر روز دوم با بلندگو در مسیر باد به زبان عربی صحبت می‌کردند و می‌گفتند که خرمشهر در محاصره است و نیروهای عراقی باید تسلیم شوند. سوم خرداد نیروهای پیاده نظام حرکت کردند به سمت خرمشهر و از خیابان کشتارگاه غرب، جنوب و شمال وارد خرمشهر شدند و 19700 نفر لشکر 11 عراق تسلیم شدند.

اما آزادی خرمشهر فقط یک مرحله از سختی کار بود چرا که تا 40 روز بعد از آن تیپ زرهی و لشکر 16 قزوین در مرز با دشمن درگیر بودند و بیشتر از 100 تا 150 دستگاه عراق را زدیم و پاتک دشمن را دفع می‌کردیم. شدت حملات به اندازه‌ای بود که نیروها نمی‌توانستند حتی یک ساعت بنشینند یا بخوابند، غذا را هم در بین راه و ایستاده می‌خوردند. 

تیپ 37 زرهی شیراز در آن عملیات 26 شهید تقدیم کرد که 5 افسر، 7 درجه‌دار و 14 نفر سرباز بودند.

سال‌ها از روزی که خرمشهر دوباره به آغوش وطن بازگشت، می‌گذرد، در سوم خرداد هر سال مردم یاد امام و شهدایی مانند جهان‌آرا را گرامی‌ می‌دارند و ترانه «ممد نبودی ببینی را » زیر لب زمزمه می‌کنند و می‌دانند که برای حفظ این آب و خاک باید با نیروی اراده و ایمان استوار و پابرجا بمانند و از ترفندها  و حیله‌های دشمن نهراسند.

انتهای پیام/424/ح