مستند «جستجوگر» با موضوع مرگ مشکوک شریعتی رونمایی شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آئین رونمایی از مستند "جستجوگر"، درباره نقد و بررسی آرا و اندیشه‌های دکتر علی شریعتی با حضور تهیه‌کننده و کارگردان اثر، صبح امروز (شنبه 22 خردادماه) در محل کانون اندیشه جوان برگزار شد.

محسن رحیمی، تهیه‌کننده مستند و مدیرعامل کانون اندیشه جوان، در ابتدای این نشست با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری کانون اندیشه جوان توضیح داد: این کانون در سال 1377 بر اساس توصیه مقام معظم رهبری، مبنی بر ایجاد مرکزی در تهران برای پاسخگویی به شبهات جوانان در خصوص اندیشه‌های استاد مطهری، به عنوان نهاد تابعه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آغاز به کار کرد.

وی ادامه داد: در مدت زمان نزدیک به 22 سال که از تأسیس کانون می‌گذرد، توانستیم با گزینش قالب‌های روزآمد و احصای دقیق نیازهای فکری جوانان نخبه دانشگاهی، گام‌های مؤثری در این زمینه برداریم و تاکنون علاوه بر فعالیت در زمینه‌هایی چون برگزاری همایش‌های متعدد و کرسی‌های آزاداندیشی، بالغ بر 510 عنوان کتاب نیز منتشر کنیم.

وی با بیان اینکه ساخت مستند «جستجوگر»، نخستین فعالیت کانون اندیشه جوان در حوزه ساخت و تولید مستند به شمار می‌آید، عنوان کرد: در سال‌های اخیر که فضاهای مجازی قوت و قدرت بیشتری گرفته ما احساس کردیم که نیاز است سراغ تولیدات و قالب‌های متفاوت‌تری برویم تا بتوانیم ارتباط بهتری با مخاطبان نسل جوان برقرار کنیم به همین منظور ساخت مستند شریعتی را در دستور کار خودمان قرار دادیم.

به گفته رحیمی هدف از ساخت پرتره‌های اندیشه‌ای در خصوص متفکران و اندیشمندان معاصر باز کردن باب گفت‌و‌گو در زمینه آراء و اندیشه‌های آنهاست و برای پخش این مستند هم صدا و سیما اعلام آمادگی کرده است که به مناسبت سالمرگ شریعتی، آن را در 4 قسمت متوالی روی آنتن ببرد و در کنار آن اکران‌های مشخصی برای برخی گروه‌های نخبگانی نظیر دانشجویان نیز در نظر گرفته شده است.

در ادامه محمدمهدی ابراهیمی نصر، نویسنده و کارگردان این مستند نیز از دشواری‌های ساخت مستند اندیشه‌ای صحبت کرد و توضیح داد: در این قبیل مستندها از آنجا که وجه اندیشه‌ای یک متفکر برجسته می‌شود، بسیاری از جذابیت‌های تصویری که می‌تواند مخاطب را با خودش همراه کند، از دست می‌رود و ما برای جبران این نقیصه تصمیم گرفتیم ماجرای مرگ مشکوک دکتر شریعتی را به عنوان خط داستانی جذابیت‌ساز، در کنار وجه اندیشه‌ای او دنبال کنیم.

وی با بیان اینکه شریعتی با وجود گذشت بیش از 4 دهه از مرگش، همچنان یکی از زنده‌ترین و ارزنده‌ترین متفکران مسلمان است که آثارش به بیش از 10 زبان ترجمه می‌شود، گفت: تلاش من چه در زمینه نگارش سناریو و چه در زمان ساخت مستند این بوده که انصاف را در روایت و قضاوت رعایت کنم و این چهره اندیشمندی را که یکی از جذاب‌ترین متفکران حوزه خاورمیانه است، از زاویه نگاه اشخاص صاحب‌نظر و مطلع به تصویر بکشم.

ابراهیمی نصر تأکید کرد: شخصیت جذاب و کاریزماتیک شریعتی مانع از پرداختن به نقاط ضعف او نشد و از طرف دیگر آن نقاط ضعف و کاستی‌ها هم باعث نشد که مجاهدت‌ها و دغدغه‌مندی‌های او را در عرصه‌های گوناگون فکری و معرفتی نادیده بگیرم؛ از این رو حرف‌های مخالفان و موافقان او را شنیدم، اگرچه از لیست حدوداً 70 نفره‌ای که برای مصاحبه در نظر داشتم تنها توانستم با 12 نفر صحبت کنم اما در همین ترکیب هم سعی کردم از آرای شاگردان، همراهان و همسنگران او در کنار پژوهشگران حوزه اندیشه و جامعه‌شناسی استفاده کنم. 

به گفته این مستندساز برخلاف تصور رایج، در خصوص اندیشمندان به طور اعم و شریعتی به طور اخص با کمبود شدید آرشیو مواجهیم و حتی پیدا کردن عکس‌هایی از موقعیت‌های متنوع زندگی و فعالیت شریعتی هم کار ساده‌ای نیست. وقتی دلیل این امر را از آقایان محمدعلی نجفی و داریوش ارجمند پرسیدم آنها هم به این ضعف اذعان داشتند اما هرکدام دلایل مختلفی برای آن ذکر کردند. مثلاً آقای نجفی گفت این به دلیل شرایط پیچیده سیاسی-اجتماعی دوران شریعتی بوده اما آقای ارجمند عنوان کرد که گنجینه تصویری خودشان از شریعتی بر اثر اتفاقاتی از بین رفته و تنها یک عکس از آن دوران برجا مانده است.

وی ادامه داد: برای جبران این کمبود سعی کردم در بعضی قسمت‌ها از تکنیک موشن‌گرافی استفاده کنم که این در مستندهای ساخت ایران امر معمول و مرسومی نیست بلکه بیشتر مستندسازان کشورهای حوزه عرب مثل الجزیره و... از آن بهره می‌برند.

وی در پاسخ به پرسش تسنیم مبنی بر اینکه چرا در ساخت این مستند به سراغ اعضای خانواده و وابستگان درجه یک دکتر شریعتی نرفتید، عنوان کرد: در زمان نگارش سناریو به ملاقات خانم پوران شریعت رضوی هم رفتم اما ایشان در آن دوران در بستر بیماری بودند و برای انجام گفت‌وگو حال مساعدی نداشتند، فرزندان ایشان هم تمایل چندانی به انجام مصاحبه نداشتند و اساساً این یکی از دشواری‌های ساخت مستند در ایران است که همکاری اشخاص و چهره‌های مختلف به ویژه در حوزه اندیشه با مستندسازان تعریف شده نیست.

مستند جستجوگر (شریعتی؛ نه بدان سان که گفتند) در 4 قسمت سی و چند دقیقه‌ای با عناوین: از مزینان تا پاریس، بازگشت به خویشتن، رسالت روشنفکر و گفت‌و‌گوهای تنهایی تولید و آماده پخش شده است. 

انتهای پیام/