غایبان همیشه حاضر؛ خاطراتی تکان‌دهنده از زنان در جنگ تحمیلی
کتاب «حوض خون» کمکی است به حافظه ملی ایرانیان و تلاشی است برای درک بهتر تاریخ مردمی انقلاب و ترسیم چهره زن انقلابی مسلمان.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، راویان جنگ تحمیلی در سال‌های گذشته از خاکریزها فاصله گرفته‌اند و حالا این مردم عادی و غیر نظامی هستند که راوی روزهایی شده‌اند که جنگ ناگاه بر سرشان آوار شد و مسیر زندگی‌شان را تغییر داد. ثبت خاطرات دفاع مقدس با حضور سربازان و فرماندهانی آغاز شد که چشم در چشم دشمن بعثی حضور داشتند و جنگیدند. اما در سال‌های اخیر روی دیگر سکه نیز مورد توجه قرار گرفته است و آن روایت زنانی است که در پشت جبهه حضور داشتند و پشتیبان همسرانشان برای حضور در معرکه جنگ بودند.
بخش قابل توجهی از کتاب‌های دفاع مقدس در سال‌های اخیر صدای زنانی است که تا پیش از این چندان مورد توجه نویسندگان دفاع مقدس قرار نگرفته بودند؛ حاضران و راویانی که هرچند خود در میدان جنگ حضور نداشتند، اما خاطراتی دارند که تکمیل‌کننده پازل سال‌های دفاع مقدس از بُعد مردمی و اجتماعی است. جنگ‌ها به طور کلی، محملی است برای بررسی رفتار اجتماعی و سبک زندگی هر جامعه. اینکه افراد جامعه نسبت به آن چه واکنشی نشان داده و در آن ایام، چه رفتاری از خود نشان داده‌اند. با وجود آنکه توجه به خاطرات زنان طی یک دهه گذشته، شاید پس از انتشار کتاب «دا»، بیشتر از قبل شده، اما بخشی از این راویان که در پشتیبانی جنگ حضور داشتند، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
کتاب «حوض خون» که اخیراً توسط انتشارات راه یار به چاپ رسیده، نمونه‌ای است از مسیر جدید خاطره‌نویسی دفاع مقدس؛ مسیری که در آن هم راوی، در دل ماجرا حضور دارد و هم سبک روایت او تغییر کرده است. انتشارات راه یار که در آثار خود نشان داده به طبقه متوسط اهتمام ویژه‌ای دارد و صدای کسانی است که رسانه‌ای نداشته‌اند، در کتاب «حوض خون» نیز به سراغ زنانی رفته که در اندیمشک در سال‌های جنگ تحمیلی در رختشویی فعالیت می‌کردند و لباس رزمندگان و مجروحان را می‌شستند. فاطمه سادات میرعالی، نویسنده و تدوینگر این اثر، به سراغ تک‌تک زنانی که در قید حیات بوده‌اند، رفته و پای خاطرات آنها نشسته است. این زنان با وجود آنکه محور خانواده‌های خود بوده‌اند و حضور آنها در خانه آن هم در شرایط بحرانی جنگ ضروری بود، به پایگاه‌های راه‌اندازی شده جهت شست‌وشوی البسه می‌رفتند تا در نوع خود گرهی از مشکلات باز کنند.
کتاب «حوض خون» از چند وجه برای مخاطب نسل جدید انقلاب خواندنی است. کتاب با روایت‌های خواندنی و تکان‌دهنده‌ای آغاز می‌شود؛ روایت‌هایی که دست مخاطب را می‌گیرد و تا پایان کتاب همراهی‌اش می‌کند. فراز و فرود روزهای سخت جنگ و کار در رختشویی، از زبان افراد مختلف با شرایط مختلف نقل می‌شود؛ از زنی که چشم انتظار فرزند گمشده‌اش است و با همان دل‌شوره، دست برده در حوضی که بوی وایتکس می‌دهد، اضطراب بر دلش چنگ می‌زند و او بر لباس مجروحی که شاید فرزندش باشد. از مادر شهیدی که تازه داغ فرزند جوانش را به سینه سپرده و با دیدن هر لباس خونی، داغ دلش تازه می‌شود. از دختران جوانی که به امید کمک به جبهه، با شور و حرارت در رختشویی کار می‌کردند و از زنی که می‌گفت باید سر در رخت‌شورخانه بنویسند: «ورود افراد زیر 18 سال ممنوع!».
نثر زیبای نویسنده که حوادث را بدون توصیفات و پیرایه‌های اضافه به مخاطبش منتقل کرده و شخصیت‌پردازی که در هر روایت کوتاه انجام شده، کتاب را خواندنی‌تر کرده است. با وجود همه این‌ها، به نظر می‌رسد آنچه بر اهمیت کتاب «حوض خون» می‌افزاید، کمکی است که کتاب به حافظه ملی ایرانیان می‌کند. تلاشی است برای درک بهتر تاریخ مردمی انقلاب و ترسیم چهره زن انقلابی مسلمان. چنانکه در مقدمه کتاب هم آمده است: تاریخ انقلاب ما پر است از این زنان، چراغی باید تا آنها را در اطرافمان ببینیم.
انتشارات راه یار کتاب حاضر را در هزار نسخه و به قیمت 70 هزار تومان منتشر کرده و در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.
انتهای پیام/
