اردوغان و رقبا به دنبال رای کردها

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، امروز مهمان استان شهر کردنشین دیاربکر است.

سه سال از آخرین سفر اردوغان به دیاربکر سپری شده و در این سال ها، خیلی چیزها عوض شده است. از جمله این که جنگ با پ.ک.ک، بسیار گسترده و عمیق شده و هیچ امیدی به آغاز مجدد مذاکرات صلح وجود ندارد، دوم این که تقریباً تمام هفتاد شهرداری مناطق کردنشین که در دست ه.د.پ بود، با حکم مستقیم وزارت کشور(بدون حکم قضائی دادگاه)، به دولت سپرده شده و صدها فعل سیاسی کُرد راهی زندان شده اند.

در نتیجه باید گفت، اردوغان در حالی به استان کردنشین دیاربکر سفر می کند که دولت او در چند سال گذشته و به دنبال شراکت با جریان راست افراطی، به طور مداوم و جدی از کردها فاصله گرفته است.

با این حال، رهبر آکپارتی امیدوار است که همچنان رای کردهای اسلامگرای دیاربکر را از آنِ خود کند و آنها را به این باور برساند که حمایت از حزب حاکم، به معنی استقبال از توسعه اقتصادی در مناطق کردنشین است.

دیدگاه فعالان سیاسی کُرد

رسانه های ترکیه و فضای مجازی در آستانه سفر اردوغان به شهر کردنشین دیاربکر، حاوی دیدگاه های برخی از فعالان سیاسی و رسانه ای کُرد ر آستانه رابطه کردها و دولت برآمده از آکپارتی است.

امام تاشچی ار، نماینده مردم دیاربکر در پارلمان ترکیه در توییتر خود نوشته است: «این همان اردوغان قبلی نیست که ما می شناختیم. او در  سال 2002 میلادی و در زمانی که به قدرت رسید، آشکارا و جسورانه گفت: معضل کردها، معضل من است و آن را حل می کنم. اما حالا با دولت باغچلی و جریان راست افراطی دست به یکی کرده و به دنبال سیاست های خشونت محور و امنیتی است و در نتیجه، کردها در کنار او نخواهند بود».

روژ گیره سون مدیر موسسه مطالعاتی Rawest به دویچله ترکی گفته است: «ائتلاف جمهور، با ادبیات و رویکرد نژادپرستانه راست افراطی، کاری کرده که کردها به شکل جدی از آکپارتی فاصله گرفته اند. علاوه بر این، فساد مالی و حواشی مرتبط با وزیر کشور، اعتماد مردم را از بین برده و بعید است در چنین شرایطی، آکپارتی باز هم بتواند آرای کردها را به دست بیاورد».

یوسف کاراتاش روزنامه نگار و تحلیل گر روزنامه اورنسل نوشته است: «گفته شده که اردوغان در سخنرانی خود در دیاربکر، مژده هایی برای مردم خواهد داشت. بسیار بعید می دانم اتفاق مهمی باشد. احتمالاً فرزندان چند تن از مادران متحصن به ترکیه آمده و نزد نیروهای امنیتی هستند و می خواهند خبر آن را منتشر کنند».

مهم تکایا کارآفرین کُرد و رئیس اتاق صنایع و بازرگانی دیاربکر گفته است: «سرمایه گذاری خوبی در استان انجام شده است. اما از آنجایی که در این چند سال، عملاً ارتباط سیاسی کردها و رئیس جمهور، دچار گسست شده، این سفر می تواند مهم باشد. لازم است برای حل معضل کردها، به زیرساخت های اقتصادی و رفع معضل بیکاری، توجه جدی صورت بگیرد».

علاالدین پارلاک عضو شورای مرکزی سیاست گذاری حزب عدالت و توسعه می گوید: «این نخستین سفر جناب رئیس در دوران عادی سازی پساکرونا است. در شورای مرکزی اعلام کرد که می خواهد به دیاربکر برود و این نشان می دهد که سفر به این استان تا چه اندازه برای او اهمیت دارد».

گونول اوزل مسئول شاخه دیاربکر حزب جمهوری خلق نیز گفته است: «همه ما این واقعیت را درک کردیم که اردوغان نمی تواند مشکل کردها را حل کند. حزب ما برای حل مشکلات هموطنان کُرد، برنامه های روشن و گسترده دارد».

مسئول اتاق زراعت دیاربکر مهمت جواد دلیل، معتقد است که حل مشکلات آبخیزداری و کانال های بزرگ آبیاری مبتنی بر منابع رود دجله، مهم ترین نیاز کشاورزان است و انتظار دارد که اردوغان این مشکل را حل کند و در همین حال، اتاق گردشگری دیاربکر نیز انتظار دارد که رئیس جمهور، سال 2022 میلادی را به عنوان سال دیاربکر اعلام کند تا توریسم و اقتصاد این استان جان بگیرد.

اما ناهید ارن رئیس کانون وکلای مدافع دیاربکر معتقد است که اردوغان باید حُسن نیت خود را نشان دهد و اعلام کند که از رویکردهای امنیتی مبتنی بر نظرات باغچلی، رویگردان شده است.

دیدار اردوغان با مادران متحصن کُرد

قرار است اردوغان نماز جمعه را در مسجد تاریخی قورشونلوی بخش تاریخی دیاربکر اقامه کند. همان مسجدی که چند سال پیش توسط نیروهای پ.ک.ک به آتش کشیده شد و بازسازی آن جدیداً به اتمام رسیده است.

اردوغان پس از اقامه نماز جمعه، به سمت ساختمان مرکزی حزب دموکراتیک خلق ها (ه.د.پ) می رود. اما او داخل ساختمان نخواهد رفت و کاری به نمایندگان و سیاست مداران کُرد این حزب ندارد.

او با مادران کُردی کار دارد که از دو سال پیش تاکنون، در برابر این ساختمان چادر زده و تحصن کرده اند. به دستور مستقیم رئیس جمهور، در دو سال اخیر، همواره دو واحد پلیس زن و مرد در برابر این ساختمان در حال مراقبت و نگهبانی از مادرانی هستند که علیه حزب دموکراتیک خلق ها تحصن کرده و معتقدند که فرزندان آنها، توسط شاخه های محلات این حزب فریفته شده و به قرارگاه های پ.ک.ک در کوهستان های اقلیم کردستان عراق منتقل شده اند.

بسیاری از تحلیل گران سیاسی ترکیه معتقدند که تحصن مادران، یک اقدام مدنی و خودجوش نیست و از طرف حزب حاکم سازماندهی شده است. اما در هر حال، همین تحصن موجب آن شده که تاکنون فرزندان 18 تن از این مادران، از صفوف پ.ک.ک جدا شده و به ترکیه بازگردند.

رقابت بر سر آرای کردها

دیاربکر یک استان تاریخی و بزرگ است. مرکز این استان، در ادبیات سیاسی ترکیه دیاربکر و در ادبیات شفاهی کردها «آمَد» نام دارد. دیوار تاریخی این سور دیاربکر، پس از دیوار چین، بزرگترین دیوار یکپارچه روی کره زمین است.

 استان دیاربکر همواره به عنوان مهم ترین قلعه اجتماعی پ.ک.ک به شمار آمده اما در عین حال، بخش قابل توجهی از اهالی این استان، آرای خود را به نفع اردوغان و یاران او به صندوق انداخته اند.

به عبارتی روشن، در دیاربکر و اغلب استان های کردنشین جنوب و جنوب شرقی ترکیه، دو جریان غالب وجود دارند و خبری از خط سوم نیست. مردم این استان، یا تحت تاثیر تفکرات پ.ک.ک و اوجالان، به ه.د.پ رای داده و از نهادهای اقماری پ.ک.ک تبعیت می کنند و یا از سر اسلام گرایی و محافظه کاری، به نفع حزب عدالت و توسعه رای می دهند و به همین خاطر، کمالیست ها، ملی گرایان راست افراطی ترک و چپ ها، شانس چندانی برای جذب آرای کردها ندارند.

با احتساب تعداد کرسی های استان های کردنشین و همچنین احتساب کرسی های کردهای مهاجر استان هایی نظیر استانبول، کردها مجموعاً 12 کرسی یعنی یک پنجم از ششصد کرسی پارلمان را در اختیار دارند که به معنی سهم 20 درصدی آنان از کل آرای ترکیه است.

در حال حاضر نیمی از این تعداد کرسی، متعلق به نمایندگان وابسته به نهادهای اقماری پ.ک.ک است و نیم دیگر نیز غالباً در اختیار حزب عدالت و توسعه است.

اما حالا بزرگترین حزب مخالف دولت اردوغان یعنی حزب جمهوری خلق که صد سال پیش به دست مصطفی کمال تاسیس شده قصد دارد تابلوی سیاسی مناطق کردنشین را تغییر دهد. این حزب، مشی سیاسی و فکری خود را در مورد کردها تغییر داده و به دنبال پذیرفتن بخشی از مطالبات فرهنگی آنهاست.

حزب جمهوری خلق، در هفته های گذشته، میز جدیدی به نام «میز شرق» تشکیل داده و چند سیاستمدار و حقوقدان کُرد مسئول آن هستند. هدف اولیه حزب مزبور این است که در انتخابات آتی، در استان های کردنشین ترکیه، دست کم 10 کرسی به دست بیاورد. 

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق، یک کُرد علوی اهل استان کردنشین درسیم یا تونجلی است که البته هیچگاه در مورد کُرد بودن و علویت خود و خانواده اش صحبتی به میان نمی آورد.

اما او و رفقایش به این نتیجه رسیده اند که بدون همراهی کردها، قادر به کنار زدن اردوغان و باغچلی نیستند و حالا ائتلاف کلیچدار اوغلو – آکشنر، به دنبال جلب آرای کردها است و در همین حال، سیاستمداران دیگری همچون علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده و تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب سعادت نیز چنین هدفی را دنبال می کنند.

شواهد نشان می دهد که علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، تا اینجای کار، نه تنها برای کسب محبوبیت اجتماعی در استان های کردنشین، بلکه در جذب کادرهای کردزبان حزب عدالت و توسعه به سوی حزب خود، کارنامه موفقی داشته و بعید نیست در آینده، به شکل جدی مورد اعتماد کردها قرار بگیرد.

انتهای پیام/