بررسی ضعف‌ها، قوت‌ها و مسیر پیش‌رو در روز ملی صداوسیما/ ماجرای بازدید ۱۳ساعته رهبر انقلاب از صداوسیما چه بود؟
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما به بازدید تاریخی رهبر انقلاب از رسانه ملّی و دغدغه‌‌ای که ایشان نسبت به بهبود و رونق کیفیت فعالیت‌های سازمان داشتند، اشاره کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مردادماه سال 1375 رهبر معظم انقلاب بازدیدی 13ساعته از صداوسیما داشتند، سازمانی که بزرگترین محلّ ساخت برنامه‌ها و سریال‌های رادیویی و تلویزیونی است. اگرچه رسانه ملّی در این سال‌ها همیشه سعی کرده است برنامه‌ها و سریال‌های خوب و پرطرفداری را برای آنتن جمهوری اسلامی آماده کند اما نقدهایی همیشه به نوعِ مدیریت، برنامه‌ریزی و ساخت آثار نمایشی رادیو و تلویزیون وجود دارد.
یکی از اتفاقاتی که همیشه در صداوسیما محلّ بحث بوده است و هنوز هم این بحث‌ها در محافل رسانه‌ای ادامه دارد، موضوع بودجه و تبلیغات و حضور اسپانسرهاست؛ چرا با وجود درآمد از محل تبلیغات، هنوز بودجه رادیو و تلویزیون وابسته به دولت است؟ البته تا به امروز هیچ شفافیت درآمدی در این راستا اتفاق نیفتاده است و شاید یکی از مطالبه‌های اصلی از رسانه ملّی همین موضوع باشد.
رقیبِ سرسختی به‌نام نمایش خانگی
موضوعِ دیگر بحث پایین آمدن کیفیت سریال‌ها و برنامه‌سازی است که با وجود رقیبِ سرسختی به‌نام "نمایش خانگی" و تعدد پلتفرم‌های خانگی، این انتظار می‌رود رسانه ملّی بتواند همان دوران طلایی 1360 و 1370 و حتی اوایل دهه 1380 را تکرار کند؛ اصطلاحاً سریال‌های خیابان‌خلوت‌کن بسازد و یا حداقل به بازار پروژه‌های الف و الف‌ویژه رونق بدهد.
صداوسیما و انقلاب از چهل‌سالگی گذشته‌اند و فعالیت‌هایی قابل‌توجه در رسانه ملی اتفاق افتاده است اما هنوز برای رسیدن به تریبون واقعی انقلاب اسلامی راه بسیار دارد و باید گام‌های جدی در این عرصه برای تحقق منویات "انقلاب" و دانشگاه شدن صداوسیما برداشته شود. به راستی چه میزان از مسیر تعریف شده، برای صدا و سیما پیموده شده‌است؟با نگاهی به نقدها و اتفاقات امسال می‌توان به این نکته رسید که مشکلات جدیدی هم بر مشکلات سال‌های قبل باید اضافه کرد؛ اما از حق نگذریم تلویزیون در مواجهه با بحران‌های مختلف از جمله سیل و زلزله و اتفاقات دیگر که نهایتاً به بحران جهانی "کرونا" رسید؛ خوش درخشیده و کماکان با شیوع و اوج آن، با قدرت در میدان است.
تحول رادیو و تلویزیون با انقلاب اسلامی
واقعاً صداوسیما با گذشت چهل‌ساله شدن انقلاب و فعالیت انقلابی این نهاد، به چه جایگاه و موقعیت‌هایی دست پیدا کرده است؟ رسانه‌ای که پیش از انقلاب، هیچ‌گونه الگوی بومی و ملی برای اداره آن وجود نداشت و رادیو و تلویزیون آن زمان، مقلّد محض رویکردها و شیوه‌های رسانه‌ای آمریکا بود تا جایی که از دو شبکه تلویزیونی یکی از آنها شبکه آمریکا نامیده می‌شد که بسیاری از برنامه‌های آن به‌زبان انگلیسی پخش می‌شد. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) با طرح نظریه "رادیو و تلویزیون دانشگاه عمومی است" انقلاب بزرگی در عرصه نظریه‌پردازی و الگودهی رادیو و تلویزیون در دنیا ایجاد کرد.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 93 درصد برنامه‌های تلویزیون غیرتولیدی و وارداتی بوده است و بعد از انقلاب بیش از 80 درصد تولیدی است. رادیو و تلویزیون قبل از انقلاب مطلقاً اجازه نقد، انتشار نظرات انتقادی مسائل نظام بینالمللی و مشکلات حاکمیتی داخلی را نداشت. رادیو و تلویزیون قبل از انقلاب به‌شدت تهران‌زده، پایتخت‌گرا و مرکزگرا بود و تصویری از مسائل و مشکلات اقتصادی مرکز کشور در تلویزیون به‌اصطلاح ملی به نمایش گذاشته می‌شد.
برنامه‌سازی تقلیدی بدون اتاق فکر
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند مشکل برنامه‌سازی و سریال‌سازی امروز تلویزیون جدّی است چون پژوهش و تحقیق فراموش شده است و کارها دقایق آخر به تصویب می‌رسند، سوژه‌ها و پرداخت‌ها کلیشه‌ای و تکراری شده‌اند؛ بزرگترین مشکل برنامه‌سازی و سریال‌سازی فقدان توجه به چرایی المان‌های برنامه‌سازی و سریال‌سازی است. در حوزه ساختار و تکنیک کاملاً مقلّدانه و بدون توجه به پژوهش در فیلمنامه‌نویسی درست در رویه برنامه‌سازی و سریال‌سازی پیش می‌رود و در این میدان کسی به فکر خلاقیت و نوآوری نیست.
برنامه‌سازی این روزهای صداوسیما چه مشکلات و ضعف‌هایی دارد؟ در توصیف وضعیت موجود برنامه‌سازی تلویزیون می‌توان به احساس ناخوشایند سه ضلع مهم برنامه‌سازی اشاره کرد؛ نارضایتی گریبان کارشناس‌های رسانه، سیاست‌گذاران رسانه و مخاطبین را گرفته است، زیرا تلویزیون از فقدان تحقیق و پژوهش لازم در مقوله برنامه‌سازی رنج می‌برد؛ برنامه‌هایی که هیچ بیننده‌ای ندارند و یا بیننده از تماشایشان لذت نمی‌برند، نه عالمانه و نه محققانه ساخته نمی‌شوند.
به‌تعبیر برنامه‌ساز و کارشناسی همچون مریم جلالی باید دست‌اندرکاران مربوطه علت و معلول این اتفاق و احساس را پیدا کنند، چرا چنین برنامه‌هایی وجود دارند؟ چون برنامه‌سازان با حضور تکنولوژی، تعدد کانال‌ها و فضای مجازی خودشان را با این تغییر رویکردها وفق ندادند، هنوز با آن روش‌های قدیمی و سنتی برنامه‌سازی اتفاق می‌افتد! انگار متوجه این تغییر رویه نشده‌اند.
گاف‌های پیش‌آمده و مشکلاتی که گه‌گاه اتفاق می‌افتد، روزی حاشیه‌ها و جنجال‌ها، آقای مجری را برکنار می‌کند، روزی به جولانِ اینستاگرامی‌ها ختم می‌شود و خیلی از اتفاقات دیگر ما را به این نکته می‌رساند؛ چرا نظارت فراموش شده است و این بخش واقعاً در تلویزیون چه جایگاهی دارد؟ وابستگی‌ها، به سلبریتی‌ها تمامی ندارد، آگهی‌های بازرگانی هنوز بی‌محابا و این بار با استفاده از بازیگران کارش را جلو می‌برد و حتی به آیتم‌های میان‌برنامه‌ای هم راه پیدا کرده‌اند.
نظارت حلقه مفقوده در تلویزیون
نظارت به حلقه‌ای مفقوده در تلویزیون تبدیل شده است و سریال‌ها و برنامه‌هایی ساخته شده‌اند که در زمان پخش با انتقاد شدید، قسمت‌هایش کمتر می‌شود. اینجا هم به سرمایه رسانه ملی ضربه می‌خورد و دوباره به همان تهیه‌کنندگان، چند سریال دیگر واگذار کردند و روی آنتن رفت.
نویسندگانی در تلویزیون کار کردند که مشکلاتی داشتند و به آنها توجهی نشد؛ فقط رسیدن سریال و فیلم به آنتن برای دست‌اندکاران مهم بوده و هست، به‌قولِ برخی دلسوزان، هرچه بگوییم فرقی ندارد؛ تلویزیون راه خودش را می‌رود، البته که این دست تهیه‌کنندگان و نویسندگان هنوز هم برای تلویزیون برنامه و سریال می‌سازند و فیلمنامه‌ها و طرح‌هایشان را می‌نویسند.
موضوع بعدی مجریانی است که یا متولد فضای مجازی‌اند یا اسیر فضای مجازی! اینجا نقش نظارت بسیار اهمیت دارد که چرا به تهیه‌کنندگان، اسپانسرها و مجریان تأکید نمی‌کند "اتاق فکرها را فعال کنید! سؤالات سنجیده بپرسید و نگذارید مهمان هرکاری می‌خواهد روی آنتن بکند"؛ اینها همان هزینه‌های برنامه‌سازی غیرتأثیرگذار و مجریان و تهیه‌کنندگان کارنابلد است که انگار کُرکُری درون شبکه‌ای دارند؛ آیا می‌خواهیم مخاطب تلویزیونی ما، برنامه را دنبال کند یا به‌فکر پخش‌شدنش در فضای مجازی هستیم؟!
وقت خلاقیت و نوآوری است...
امروز وقتِ خلاقیت و نوآوری است نه گفت‌وگومحوری بدون هدف و سرمنزل! مقطعی رئالیتی‌شو بسازند یا تاک‌شو؛ یا چندصباحی به‌سراغ استعدادیابی‌های متظاهر و خودنما بروند. کنار بی‌توجهی به برنامه‌سازان و تهیه‌کنندگان وطنی، سیما مجریان کاربلدی هم دارد که قربانی سرمایه‌سالاری و سلیقه‌مداری اسپانسرها شده‌اند؛ تعداد زیادی از این مجریان با سلطه کپی‌برداری برنامه‌های ماهواره‌ای عملاً بیکارند.
با این حال جدا از چند مجری فعال برخی برنامه‌ها که متأسفانه چند نفر از آنها به‌دلیل تکرار و کلیشه برنامه‌ها و نبود نوآوری و تکرار در کار خود دیگر جوابگوی نیاز مخاطب نیستند و برنامه‌هایشان مشتری ندارد اما مجریان توانمندی هم در تلویزیون حضور دارند که افزون بر توانایی اجرا، کارشان با دانش اجتماعی، اطلاعات تاریخی و دانسته‌های عمومی و توجه به نیاز و سلیقه مخاطب همراه است.
از مجموعه‌های ماندگار خبری نیست
تلویزیون مجموعه‌های بزرگ و ماندگاری تولید کرده است مثل مجموعه "هزاردستان" مرحوم حاتمی، "قصه‌های مجید"، "سلطان و شبان"، "سربداران"، "روزی روزگاری"، "روزگار قریب" و...، خیلی سریال‌های موجه و دوست‌داشتنی داشتیم اما در سال‌های اخیر، سریال‌سازی به‌سمت تکرار حرکت کرده است.
در سال‌های اخیر سریال‌ها به‌جز یکی دو اثر، متوسط و زیرمتوسط بوده‌اند که در هر حال با وجود تلاش‌های چند گروه سریال‌ساز، بقیه سریال‌ها کم و بیش زیر متوسط بودند و نتوانستند از تلویزیون آبروداری کنند. صداوسیما برای ایجاد ارتباط درست و پیوسته و عمیق با مخاطب، باید کارشناسانه و اندیشمندانه وارد عرصه برنامه‌سازی و سریال‌سازی شود، از هنرمندان و عوامل حرفه‌ای و کاربلد بهره بگیرد، اصالت را به تلویزیون برگردانند و به سفارش‌ها و توصیه‌ها گوش نکنند؛ استعدادهایی وجود دارند که با کمک تجارب اساتید فرهنگ و هنر می‌توان اتفاقات خوبی را برای رادیو و تلویزیون پدید آورد.
اما ماجرای بازدید تاریخی رهبر انقلاب چه بود؟
نهم مردادماه سال 1375 نقطه عطفی در رسانه ملّی به‌شمار می‌رود چون بازدیدی تاریخی اتفاق می‌افتد. رهبر معظم انقلاب از بخش‌های مختلف فنی و تولیدی سازمان صداوسیما بازدیدی 13ساعته و بی‌سابقه دارند. محمد صوفی که امروز دبیری شورای نظارت بر صداوسیما را به‌عهده دارد آن روز به‌عنوان مدیر شبکه دو سیما حضور داشته است. او به تسنیم می‌گوید: رهبر معظم انقلاب آن روز رهنمودهای روشنی برای ارتقاء کاری سازمان صداوسیما بیان فرمودند و در اجتماع مدیران و کارکنان رسانه ملّی، تداوم تلاش‌های صداوسیمایی‌ها را برای نیل به سطحی مطلوب و در حد انتظار از صداوسیمای جمهوری اسلامی ضروری دانستند،
بازدیدی که باعث شد این روز را روز ملی صداوسیما بنامند. در این بازدید علی لاریجانی رئیس وقت سازمان صداوسیما، رهبر معظم انقلاب اسلامی را همراهی می‌کرد و طی آن مسئولان و مدیران واحدها و استودیوهای مورد بازدید از روند فعالیت‌های جاری در هر بخش گزارشی را به استحضار معظم‌له رساندند. رهبر انقلاب در پایان دیدار یک‌روزه خود از بخش‌های مختلف سازمان صداوسیما، در اجتماع مدیران و مجموعه دست‌اندرکاران این سازمان حضور یافتند و در مورد بهبود هرچه بیشتر برنامه‌ها و کیفیت کارهای تولیدی آن رهنمودهایی را ارائه فرمودند.
روزی به‌یادماندنی در تاریخ صداوسیما
محمد صوفی اعتقاد دارد: آن بازدید بسیار تاریخی، طولانی، جذاب و بسیار تخصصی بود و همه صداوسیمایی‌ها را خوشحال کرد. همه می‌دانند که رهبر انقلاب کارشناسی بی‌نظیر در عرصه رسانه و هنرند. ایشان واقف به تأثیرات رسانه و هنر در سطوح مختلف‌اند. ایشان همیشه توقعات و انتظاراتی از رسانه ملّی داشتند و آن روز هم این دغدغه‌ها را مطرح کردند. رونق، توسعه و کیفیت همیشه جزو انتظارات ایشان بوده و هست. هر موقع ایام بازدید تاریخی رهبر انقلاب فرا می‌رسد یادِ آن روز استثنایی می‌افتم که چقدر به‌یادماندنی و تأثیرگذار بود.
وی افزود: زمانی که رهبر انقلاب تشریف آوردند آن‌قدر شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی و بینالمللی توسعه پیدا نکرده بودند و خوشبختانه بعد از آن بازدید، رونق جدّی در فعالیت‌های صداوسیما آغاز شد. این رونق هم در فعالیت‌های توسعه‌ای شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی و حتی در سیگنال‌رسانی و هم حضور مؤثرتر در فضاهای بینالمللی و تولید سریال‌های الف‌ویژه شکل گرفت، حتی می‌توانیم بگویم علاوه بر رونقِ تولید، رونقی در تجهیزات سخت‌افزاری صداوسیما هم اتفاق افتاد. همه ما رسانه‌ای‌ها و صداوسیمایی‌ها قدردان این‌همه توجه هستیم.
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما اعتقاد دارد: با تولید مناسب‌تر، باکیفیت‌تر و رشد و ارتقاء در برنامه‌سازی و سریال‌سازی می‌توانیم پاسخگوی انتظارات و مطالبات و این توجه ویژه باشیم، نباید به وضع موجودمان راضی باشیم، دائماً در حال رشد باشیم، به تحول فکر کنیم؛ لزوم رشد و تعالی و تحول در این است که مستمراً مطالعه کنیم و آموزش ببینیم، به نقاط ضعف و قوت‌مان توأمان بیندیشیم و از رقابتِ درست هم غافل نشویم، مخاطب را بهتر بشناسیم که آن‌قدر امروز هوشمندی دارد. مخاطب در حال حرکت است و وقتِ ایستادن و توقف نیست. مخاطب رسانه‌های متعدد دنیا را می‌بیند و مقایسه می‌کند و از ما هم توقع دارد روز به روز برنامه‌ها و سریال‌هایمان کیفیت بصری و محتوایی بهتری داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: مخاطب از ما توقع دارد سریالی که 1400 می‌بیند به‌لحاظ کیفیت فنی و هنری و محتوایی بهتر از سریال‌های سال‌های قبل باشد. وقتی به‌لحاظ فنی رادیو را می‌شنود و یا به‌لحاظ فنی تلویزیون را می‌بیند احساس کند این کیفیت نور و صدا و تصویر بهتر از سال‌های قبل است، بنابراین حتماً بایستی دائماً به‌دنبال تحول باشیم و ترقی و رشد را ببینیم و از بهبود کیفیت محتوایی و فنی غافل نشویم.
صوفی با اشاره به نقطه قوتِ رسانه ملّی تأکید کرد: نقطه قوت صداوسیما وجود نیروی انسانی متعهد جوان و پویا و خوش‌فکر است و امکانات فنی و تجهیزات خوبی که هر روز در سازمان صداوسیما بِروزتر می‌شود. الآن این ظرفیت عظیم را در اختیار داریم و بایستی با این نیروی انسانی و تجهیزات بِروز، شاهد تولیدات مناسب‌تری باشیم که پاسخگوی دقیق‌تر به نیاز مخاطبین باشد.
او همچنین درباره توجه مخاطبین و اعتماد مردم به رسانه ملّی گفت: هر پلتفرم و مدیومی که می‌آید استقبال مردم از رادیو و تلویزیون نشان می‌دهد چقدر به رسانه ملّی وفادارند، هم می‌توان سهل‌الوصول و در دسترس بودن این رسانه را دلیل بر این‌همه توجه دانست و هم پایبندی به ضوابط در تولید و پخش سریال و برنامه را عنوان کرد. پلتفرم‌ها فعال‌اند و به کار خودشان ادامه می‌دهند اما بالاخره وجه و هزینه‌ای از مردم بابتِ تماشا می‌گیرند و البته ما ویاودیها را جدای از رسانه ملّی نمی‌بینیم.
صوفی در پاسخ به این سؤال که "آیا قرار نیست بالاخره این دوگانگی‌ها و چندگانگی‌ها در ضوابط میان سریال‌های خانگی و تلویزیون تمام شود و به یک مدیریت نظارتی در این عرصه دست پیدا کنیم؟"، گفت: اتفاقاً با تلاشِ دوستان ما در ساترا قرار است هرچه زودتر به این نظام‌مندی درست برسیم که مرتباً آیین‌نامه‌ها و ضوابط جدیدی را می‌بینیم که در حال تنظیم است.
او همچنین درباره انتقادها به نحوه قراردادهای بازیگران و عوامل برنامه‌ها و سریال‌ها، توضیح داد: موضوعِ نظارت بر قراردادها و نظام‌مند کردن این عرصه را هم شروع کرده‌ایم و به‌نظر می‌رسد آینده روشن‌تری در حوزه برنامه‌سازی و سریال‌سازی تلویزیون و البته در ویاودیها هم وجود دارد.
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما در پاسخ به این سؤال که "در گمانه‌زنی‌ها نام شما هم به‌عنوان رئیس صداوسیما مطرح شده است، آیا صحت دارد؟"، گفت: همیشه این گمانه‌زنی‌ها برای افراد دیگر هم بوده است اما اصلاً صحت ندارد و این موضوع را رد می‌کنم و برای آقای علی‌عسکری که الآن رئیس رسانه ملّی هستند، آرزوی موفقیت دارم.
در ادامه نگاهی به دستاوردهای حوزه سیما، صدا و برون‌مرزی بعد از انقلاب اسلامی داریم:
1. دستاوردهای حوزه سیما
پیش از انقلاب تلویزیون هر هفته حدود 30 ساعت فیلم پخش می‌کرد که 90 درصد آن خارجی بود ولی امروز در هفته بیش از 1000 ساعت فیلم و سریال ایرانی پخش می‌شود. رویکرد صداوسیما قبل از انقلاب اسلامی به سمت زندگی غربی و تضعیف جایگاه زن، خانواده و گسترش فحشا پیش می‌رفت؛ ولی در حال حاضر با تولید بیش از 11000 برنامه خانواده‌محور در سال، تلاش می‌شود نقش و جایگاه ویژه خانواده در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی معرفی شود.
قبل از انقلاب اسلامی موضوع سلامت در دستور کار رادیو و تلویزیون نبود ولی هم‌اکنون با تولید بیش از 10500 برنامه سلامت‌محور در سال، صداوسیما نقش مهمی در ارتقاء سلامت ایفا کرده است. توسعه جهشی ورزش و فراگیرشدن بسیاری از رشته‌های ورزشی بعد از انقلاب مدیون نقش مؤثر رادیو و تلویزیون در امر ورزش و تولید سالانه بیش از 10000 برنامه ورزشی و راه‌اندازی شبکه تخصصی 24ساعته ورزش است.
قابلیت تلویزیون ایران به ساخت تولیدات داستانی و مستند فاخر در ابعاد جهانی مدیون پیروزی انقلاب و حاکمیت اسلامی است که آن را می‌شود در ساخت 600 مستند بلند و ده‌ها سریال فاخر تاریخی اثبات کرد. پیش از انقلاب اسلامی، تلویزیون در رده سنی کودک و نوجوان تولیدی نداشت و مصرف‌کننده برنامه‌های خارجی بود اما اینک با تولید سالانه بیش از 11000 ساعت برنامه کودک و نوجوان و بیش از 1000 ساعت پویانمایی و راه‌اندازی شبکه پویا غنی‌ترین برنامه‌های سالم و رشددهنده کودکان را عرضه کند.
تعطیل‌شدن پایتخت بیشتر کشورهای اسلامی در زمان پخش سریال‌های دینی تلویزیون و کسب سالانه بیش از 20 جایزه جهانی در این عرصه نشان‌دهنده کیفیت تولیدات در این حوزه است. نقش‌آفرینی بی‌نظیر رادیو و تلویزیون در ایجاد آرامش، آگاهی‌بخشی همگانی بهنگام، مدیریت افکار عمومی و حفظ وحدت ملی در بحران‌ها و فتنه‌های پیچیده مانند فتنه 78 و 88 بیانگر کارآمدی و اعتماد عمیق مردم به رسانه ملی است.
صداوسیما با تولیدات تلویزیونی وزین و اخلاقی و تربیت نیروهای انسانی متعهد، جمع بین هنر روزآمد و دین‌مداری که قبل از انقلاب هیچ تصوری از آن نبود عینیت بخشید. صداوسیما زمینه طرح محتواهای عمیق فلسفی، فکری و انتقال معارف حوزوی و دانشگاهی به توده‌های مردم فراهم کرده و منبرهایی با مخاطب میلیونی در جهت پاسخ به سؤالات و شبهات تدارک دیده است.
2. دستاوردهای حوزه صدا
تعداد شبکه‌های رادیویی قبل از انقلاب بسیار محدود بود ولی هم‌اکنون 71 شبکه رادیویی به‌صورت آنالوگ و دیجیتال بیش از 520 ساعت برنامه در روز با موضوعات و زبان‌های مختلف برای مخاطبان داخلی و خارجی تولید و پخش می‌کند. غلبه فرهنگ غرب در رادیو، موسیقی مبتذل را در بالاترین جایگاه برنامه‌های آن قرار داده بود. امروز نه‌تنها اکثر این برنامه‌های بی‌ارزش حذف شده است بلکه تولید 50 هزار قطعه موسیقی با موضوعات ملی‌مذهبی و محلی توانسته است فرهنگ اصیل اسلامی ـ ایرانی را در قالب هنر موسیقی برای مخاطبین ایرانی و خارجی ارائه دهد.
پرداخت جدی همزمان رادیو به شعر و ادبیات فارسی و به لهجه‌ها و گویش‌های محلی اصالت فرهنگ ایرانی را در امواج بی‌سابقه تهاجم فرهنگی غرب حفظ کرده است. تولیدات رادیویی مبتنی بر روان‌شناسی مخاطبین و با نگاه تخصصی تفاوت برنامه‌های صبحگاهی، ظهرگاهی و شامگاهی موجب شده است که با وجود تنوع زیاد رسانه‌ای جذاب روزآمد رادیو کماکان مخاطبان خود را داشته باشد.
3. دستاوردهای آموزشی و پژوهشی
صداوسیما جزو معدود سازمان‌های رسانه‌ای در دنیاست که نیروهای مورد نیاز خود را در دانشگاه تخصصی خود آموزش می‌دهد. پژوهش‌های انجام‌شده در مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما، منبع مهمی برای سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و برنامه‌سازان و همچنین استادان، دانشجویان، پژوهشگران و دیگر کارشناسان حوزه ارتباطات و رسانه به‌شمار می‌روند و نتایج این پژوهش‌ها هم در حوزه‌های کاربردی و هم در گستره نظری و تولید دانش بومی، حائز اهمیت است.
نتایج ارائه‌شده توسط مرکز افکارسنجی و نظرسنجی صداوسیما از نظر دقت و کیفیت، رتبه برتر میان مراکز مشابه کشور را داراست. مدل تولید رسانه‌ای متناسب با سبک زندگی اسلامی به‌صورت علمی و کاربردی جهت استفاده تولیدکنندگان و تهیه‌کنندگان تدوین شده است و مورد استفاده قرار می‌گیرد که این موضوع در تولیدات کشوری، منطقه‌ای و مسلمانان مرجعیت یافته است. بلوغ و پختگی صداوسیما به‌شکلی است که فرآیند علمی ـ مهندسی مدیریت پیام را به‌شکل بومی انجام دهد و طرح‌های خود را متناسب با شرایط و نیازهای کشور به‌شکل مستقل پیاده‌سازی کند.
با پیروزی انقلاب اسلامی 15 مرکز رادیویی و تلویزیونی استانی که صرفاً انتشار تولیدات تهران را به‌عهده داشتند به 34 شبکه رادیویی و 34 شبکه تلویزیونی با هویت مستقل با قابلیت تولید و نشر متناسب با نیازهای محلی توسعه یافته‌اند. استقلال صداوسیمای استان‌ها و تولید برنامه‌های محلی با بهره‌گیری از فرهنگ بومی هر منطقه نقش زیادی در حفظ زیبایی‌ها و جذابیت‌های فرهنگ متنوع قومی و محلی داشته و از تاراج رفتن ثروت فرهنگی ملت و فراموش شدن سنت‌ها، گویش‌ها و نواهای محلی و بومی جلوگیری کرده است.
قبل از انقلاب تولیدات تلویزیونی داخلی فقط در مرکز کشور و در تهران صورت می‌پذیرفت و استان‌ها نقشی در تولیدات داخلی نداشتند ولی هم‌اکنون با بسترسازی مناسب از ظرفیت‌ها و استعدادهای ارزشمند استان‌ها نه‌تنها در تولید برنامه‌های محلی خودکفا هستند بلکه بسیاری از تولیدات استانی قابلیت پخش در شبکه‌های ملی را دارند.
4. دستاوردهای فنی و زیرساخت
با وجود شدیدترین تحریم‌های علمی و فنی علیه صداوسیما نه‌تنها در طول 40 سال حتی یک دقیقه با اختلال مواجه نبوده است بلکه در تولیدات تمام تجهیزات فنی عمده مورد نیاز صداوسیما به خودکفایی رسیده‌ایم و کیفی‌ترین محصولات فنی با قابلیت صادرات را تولید می‌کنیم. سیستم تولید و پخش صداوسیما به پیشرفته‌ترین روش فناوری موجود در جهان (MPEG4) ارتقاء یافته است و از لحاظ فناوری دیجیتال جزو پیشرفته‌ترین کشورهای منطقه هستیم. آخرین فناوری انتشار (IPTV) با همت متخصصان داخلی راه‌اندازی شده و با سرعت در حال تأمین نیازهای رسانه‌ای کشور در این زمینه است.
پوشش دریافت صوت و تصویر شبکه صداوسیما در مناطق مسکونی کشور از 30 درصد در سال 1357 به حدود 100 درصد افزایش یافته است. پوشش 100درصدی سامانه فرستنده‌های تلویزیونی دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در منطقه بی‌نظیر است. راه‌اندازی و مدیریت و نگهداری و تعمیرات بیش از 530 پایگاه انتشار صوت و تصویر با توان داخلی در صعب‌العبورترین نقاط ارتفاعی کشور یک توانایی بی‌نظیر فنی در سراسر منطقه است. صداوسیما با توجه به فناوری و کیفیت تصویری از بهترین تجهیزات با کیفیت‌های بالا و بهترین استودیوها برای ضبط برنامه‌های زنده و آرشیوی بهره می‌برد که اکثر این تجهیزات تولید بومی بوده است.
5. دستاوردهای شبکه‌های برون‌مرزی
تأسیس 12 شبکه تلویزیونی و 8 شبکه رادیویی برون‌مرزی و جذب قریب به 500 میلیون مخاطب از شاهکارهای رسانه‌ای بعد از انقلاب است. تولید سالانه قریب به 70 هزار ساعت برنامه با زبان‌های مختلف رایج جهان و جذب صدها میلیون مخاطب در بازار داغ رقابت رسانه‌ای دنیا از افتخارات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. وحشت نظام رسانه‌ای صهیونیسم بین‌الملل و عکس‌العمل‌های خشن و ضدجریان آزاد اطلاعات از سوی آنها و حذف مکرر تلویزیون‌های جمهوری اسلامی از ماهواره‌های "هات‌برد" و "یاه‌ست" نشان‌دهنده تأثیرگذاری و عمق نفوذ این رسانه‌ها در افکار عمومی جهان است.
پیش از انقلاب، خبرنگاران صداوسیما هیچ حضوری در صحنه حوادث مهم جهانی نداشتند و ناچار به استفاده از منابع غربی بودند ولی امروزه صداوسیما با 310 خبرنگار قابلیت پوشش مستقل مهمترین خبرهای روز دنیا را دارد. صداوسیما قبل از انقلاب در کشورهای دیگر دفتری نداشته است ولی در زمان حاضر با استفاده از ظرفیت 38 دفتر در خارج از ایران اسلامی، برنامه‌های پرمحتوایی قابل رقابت با پرآوازه‌ترین رسانه‌های دنیا و با ساختارهای متفاوت، تولید و پخش می‌کند.
صف‌آرایی جبهه بزرگ رسانه‌های انقلابی جهان اسلام که امپراطوری رسانه‌ای صهیونیسم را به چالش و استیصال کشیده و قطب رسانه‌ای جدیدی را به جهان معرفی کرده است محصول الگوسازی موفق صداوسیمای جمهوری اسلامی است. ایجاد نزدیک به 300 شبکه رسانه‌ای فارسی‌زبان و گویش‌های ایرانی علیه انقلاب اسلامی برای خنثی‌سازی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که علیه هیچ کشور دیگری سابقه ندارد بیانگر تأثیرگذاری جدی رسانه ملی در ترویج فرهنگ انقلاب است.
با اینکه قبل از انقلاب تولیدات صداوسیما برای مخاطبین خارج از ایران وجود نداشته است؛ ولی هم‌اکنون به‌کوشش گروه‌های تخصصی حجم انبوهی از فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی پرمخاطب داخلی با ترجمه، دوبله و آماده‌سازی برای سایر ملت‌ها در کشورهای مختلف ساماندهی و پخش می‌شود. صداوسیما با پشتیبانی و آموزش شبکه‌های مستقل و کشورهای اسلامی توانسته است جبهه‌ای مقابل فعالیت رسانه‌ای نظام سلطه ایجاد کند.
افزایش ضریب نفوذ صداوسیما در منطقه و فرامنطقه‌ای باعث شده است گفتمان انقلاب اسلامی در تمام قاره‌ها دیده و شنیده شود. با توجه به هجمه بی‌نظیر فرهنگی، رسانه‌ای و ماهواره‌ای به‌روی یک کشور، صداوسیما توانسته است در یک نبرد نابرابر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری رسانه‌ای، بخشی قابل‌توجه از آنان را خنثی کند.
این توضیحات نگاهی به پیشرفت‌های کمّی و کیفی به‌واسطه تولد انقلاب اسلامی در ایران است، اما اینکه رسانه ملی تا چه‌میزان با تأسی از نگاه اندیشمندانه حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری در مسیر رسانه‌ای در تراز انقلاب اسلامی حرکت می‌کند، نکته قابل تأملی است که مسئولان این رسانه باید به آن توجه کنند و گام‌هایی جدی‌تر در این عرصه برداشته شود تا به این نقطه عطف دست یابد.
انتهای پیام/
