پیشنهاد مجاهدی برای خواندن یک کتاب در ماه محرم/ پیوند شور، شعور و حماسه در شعرهای عاشورایی یک شاعر
مراسم رونمایی از کتاب «باغ چنا»، سروده محمدحسین انصاری‌نژاد، با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب فارسی‌زبان به صورت مجازی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از مجموعه چهار جلدى حجت‌الاسلام محمدحسین انصارى‌نژاد، شاعر، با عنوان «باغ چنا» شب گذشته با حضور شاعرانى چون محمدعلى مجاهدى، على‌رضا قزوه، مصطفى محدثى خراسانى، حسین اسرافیلى، عبدالرحیم سعیدى‌راد، غلامرضا کافى، محمدمهدى عبدالهى، محمد مرادی، حسین قرایى، وحید سمنانى، سرویش تریپاتى شاعری از کشور هند، اخلاق آهن از شاعران هندی، فاطمه صغرى یزدى استاد دانشگاه و پژوهشگری از کشور هند، نغمه مستشار نظامى، مرضیه فرمانى، وحیده افضلى، فاطمه نانى‌زاد و جمع دیگری از شاعران و اهالی ادب فارسی‌زبان به صورت مجازی برگزار شد.
محمدعلی مجاهدی در ابتدای این مراسم در یادداشتی، نوشت: رونمایی مجموعه چهار جلدی از آثار فاخر شاعر گرانمایه و پژوهشگر بلند پایه، جناب حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین انصاری نژاد را که توسط انجمن قلم منتشر شده به فال نیک می‌گیریم؛ چرا که این فرصت را
به شیفتگان فرهنگ خون‌نگار حسینی می‌دهد که در این ایام سوگ و ماتم شهدای سرنوشت‌ساز قیام کربلا، شعرهای عاشورایی مندرَج در این اثر را
که سرشار از "شور" و" شعور" و "حماسه" و " شکوه"اند، مورد مطالعه و بررسی قرار دهند و با مرور صحنه‌های ژرف و شگرفی که انصاری‌نژاد عزیز در نهایت هنرمندی از عاشورا آفریده است، خلوت خود را با رایحه دل‌انگیز گل‌واژه‌های همیشه شکوفای عاشورایی معطر سازند. توفیقات بیشترِ این شاعر پرآوازه ی آیینی را در آفرینش آثاری به مراتب متین‌تر و دلنشین‌تر از پیشگاه ربوبی آرزو می‌کنم.
غلامرضا کافی، استاد دانشگاه شیراز و شاعر، نیز در این مراسم با بیان اینکه بدون شک یکی از عناصر اصلی شعر تصویر است، گفت: اگرچه عناصری مقدم بر این عنصر برای شعر باید قائل بود، مثل اینکه زبان عنصر اصلی شعر باشد، چرا که اصولاً شعر در زبان اتفاق می‌افتد. همچنانکه سینما در تصویر یا مجسمه در حجم. و البته عنصر تصویر محل نزاع به جهت اصلی بودن یا نبودن بین اهل ادب است.
وی ادامه داد: در این میان برخی از شاعران از این عنصر بسیار سود می‌برند یعنی زبان تصویر گرا دارند. محمد حسین انصاری‌نژاد یکی از این شاعران است که در آثارش اهمیت فوق‌العاده‌ای به تصویر و تصویرسازی می‌دهد. نه این که از عناصر دیگر استفاده نمی‌کند؛ بلکه از عنصر تصویرسازی بیشتر سود می‌برد. گویی نگاه او به هستی نگاهی تصویرگرایانه است و الا هم از اندیشه‌های فلسفی و تاریخی به ویژه تاریخ اسلام و ادیان سود می‌برد، هم ظرایف ادبی و بلاغی را خوب می‌شناسد. اتفاقاً نکته دومی که می‌توان در باب شعر او گفت، استفاده از تلمیح آمیخته با دقیقه‌های بلاغی در کلام است. باید گفت انصاری‌نژاد به لحاظ تازگی‌های زبانی در پی تجربه برخی از قافیه و ردیف‌های نسبتاً نو و کمتر دست پَرسوده است.
این استاد دانشگاه به بخشی از ویژگی‌های شعر انصاری‌نژاد اشاره و اضافه کرد: در شعر وی نباید پی کشف‌های شاعرانه باشیم، بلکه باید سازگاری واژگانی و محتوا را در هیات تصویری شاعرانه به تماشا بنشینیم. این همان چیزی است که شعر را بُعد می‌دهد و نگاه شاعران را متمایز می‌کند و تازگی را به یاد مخاطب حرفه‌ای می‌آورد. نکته آخر اینکه قصیده‌سرایی، به طور عموم نشان میانسالی و از شناسه‌های پختگی سخن در نزد اهل ادب به شمار می‌آید؛ حال آنکه جناب انصاری‌نژاد، به دلیل رسیدن به پختگی کلام، خیلی زودتر از رسیدن به میانسالی، این تجربه موفق را داشته است و این دقیقه روشن می‌کند که پیشرفت وی در سخن و دریافت مقام تعالی و پختگی شعر برایشان، قدری زودتر از وقت معمول روی داده است.
شعر دینی ،هنری است که موجب سازندگی و تعالی و کمال انسان می شود و او را از سقوط در تاریکی و جهل نجات می دهد.تاثیرگذاری هنر بر جامعه همیشه و در همه حال از دغدغه های یک هنرمند بالاخص هنرمند دینی و ارزشی بوده است .شعر به عنوان یکی از پرمخاطب ترین حوزه های هنر دینی همواره مورد توجه حضرات معصومین علیهم السلام بوده(که خود از پیشگامان سرایش اشعار حکیمانه بوده اند) و در حال حاضر نیر مورد توجه عموم مردم بالأخص امین شعر انقلاب،مقام معظم رهبری مدظله العالی است که معظم له بارها بر این امر تاکید داشته است که گاهى یک بیت از ساعت ها بحث مستدل اثربخش تر است.
محمد عبدالهی، شاعر، نیز در ادامه این برنامه با اشاره به ویژگی‌های شعر ولایی گفت: شعر ولایى و دینى ارزش معنوى فراوانى دارد؛ زیرا شاعر اهل بیت(ع) با سلاح برنده شعر و کلام رسا و هنر الهى خویش، اهل بیت علیهم السلام را به مردم مى‌شناساند و با زبان شعر به یاری دین خدا و حضرات معصومین می‌شتابد. از این رو، اهل بیت علیهم السلام علاوه بر ستایش زبانى و تشکر قولى از شاعران اهل بیت(ع) و تبیین فضایل و پاداش معنوى و اخروى آنان، همواره شاعران را مورد تفقد و عنایات ویژه خویش قرار می‌دادند.
وی با تأکید بر اینکه شعر آیینی باید به گونه‌ای باشد که هم مخاطب عام و هم مخاطب خاص را در برگیرد، اضافه کرد: شاعر آیینی با مطالعه کامل و دقت نظر می‌بایستی به دنبال سرودن شعر باشد و نیز حساسیت بیشتری نسبت به رعایت کامل اصول و موازین شعری و دینی و اعتقادی در سرودن داشته باشد. در این میان مهمترین عاملی که در حال حاضر شعر آیینی را به شدت تهدید می‌کند، "غلوّ" است که بر خلاف اعتقادات دینی و مبانی اسلامی می‌باشد و یک شاعر آیینی تحت هیچ شرایطی نباید برای خلق مضمون‌های زیبا و جدید، دست به این عمل غیر اخلاقی بزند و اهل بیت(ع) و شخصیت‌های مقدس را تا مرز خدایی بالا ببرد. نکته دیگر عدم صداقت در رساندن مقصود است؛ به گونه‌ای که با آیات و روایات سنخیتی نداشته باشد که خود اثر مهلکی در سوء استفاده دشمنان دین و اسلام خواهد داشت. مقام معظم رهبری می‌فرمایند: شاعر زمان ما با این ویژگی‌هایی که این زمان دارد، احتیاج دارد به معرفت دینی عمیق، امروز شما چه بخواهید و چه نخواهید، چه خودتان بدانید جه ندانید چه تصدیق بکنید یا نکنید برای بسیاری از ملت ها الگو و اسوه شده‌اید. شما اگر بخواهید به لوازم اسوه بودن و الگو بودن عمل نمایید بایستی معرفت دینی و معرفت اسلامی خودتان را عمق ببخشند. (دیدار با شاعران 1390)
عبدالهی ادامه داد: این مقدمه از آن جهت عرض شد که بگویم سال‌هاست که با حجت‌الاسلام محمد حسین انصارى‌نژاد دامت توفیقاته، شاعر آیینى و ولایى متعهد، دلسوز، آتش به اختیار، به‌روز، انقلابى و دغدغه‌مند، انس و خلوتى وصف‌ناشدنى داشته و دارم. شاید به جرأت بتوان گفت در چندین سال اخیر جزء اولین نفراتى بودم که از نوسروده هاى زیبا و دلنشین این شاعر جان‌آگاه باخبر شده و نخست آن را خوانده‌ام. با توجه به نکاتی که در مقدمه عرض کردم و با نگاهی اجمالی بر چهار جلد منتشر شده از مجموعه آثار فاخر انصارى‌نژاد توسط انتشارات انجمن قلم ایران،
به خوبى مى‌توان دریافت که به لطف خدا و به مدد حضرات آل الله علیهم افضل صلوات الله، آثار وی از آسیب‌های گسترده و مرسوم حال حاضر شعر آیینی مخصوصاً اغراق و غلو و استفاده از هرگونه مفاهیم غیر دینی و کفرآلود و افراط و تفریط به دور بوده و منطبق بر متن روایات و احادیث و زیارات و ...است و الگوى ارزنده‌اى برای ارائه اشعار آیینی سالم و ارزشی به دست مخاطب به ویژه هیأت‌ها است.
عبدالهی گستردگی واژگان، ارائه تصاویر گوناگون و به کارگیری عنصر احساس و عاطفه را از جمله ویژگی‌های آثار انصاری‌نژاد برشمرد و افزود: در بسیاری از غزل‌های ایشان می‌توان جای پای مقاتل، تاریخ اسلام، آیات قرآن کریم، احادیث و روایت اهل بیت(ع) را به صورت کاملاً حسى مشاهده کرد که این مطلب نشان‌دهنده گستردگی مطالعات کاربردى ایشان در حوزه مباحث دینی و اعتقادی و تاریخى و... است. از سوی دیگر مجموعه آثار ارزنده این شاعر متعهد پا را فراتر گذاشته و علاوه بر موضوعات آیینى شامل مدح و مرثیه اهل بیت(ع)، انتظار و مهدویت، مباحث توحیدى،
اخلاقی، عرفانی، انقلاب و رهبری، شهادت، دفاع مقدس، اخوانیه‌هاى متعدد و... موضوعات روز کشور که همواره مورد توجه و تأکید ویژه مقام معظم رهبرى در سال هاى اخیر بوده است، از جمله فتنه و نفوذ، شهداى مدافع حرم، جریان منا، جنایات آل سعود و آل خلیفه در یمن و بحرین و عربستان، نیجریه، فلسطین، لبنان، افغانستان و دیگر مسائل و اتفاقاتى را که در منطقه و جهان اسلام رخ داده، شامل شده است که حاکى از آن است شاعر به خوبى از بیانات حکیمانه رهبر انقلاب در سال‌هاى اخیر الگوبردارى کرده و آنها را در قالب واژه‌هایى آسمانى بر روى صفحه کاغذ نگاشته است و البته همواره مورد تفقد معظم له نیز قرار گرفته است. در یکى از دیدارهایى که بنده خدمت معظم له مشرف شده بودم و البته چند جلد از کتاب‌هاى آقاى انصارى‌نژاد را خدمت امین شعر انقلاب تقدیم کردم، حضرت آقا گفتند آقاى انصارى‌نژاد چطور هستند؟ سلام شیخ انصارى را ابلاغ کردم و گفتم کسالت داشتند، نتوانستند بیایند. ایشان گفتند به آقاى انصارى‌نژاد سلام بنده را برسانید و بگویید ان‌شاءالله هرچه زودتر حالشون خوب شود.
به عنوان مثال غزل دلنشین زیر را که نمونه‌اى از دغدغه‌مندى وی نسبت به بحران یمن و همچنین ترکیب زیبا و ماهرانه آن با مسئله انتظار است، مرور می‌کنم:
علامات ظهور کیست از سمت یمن پیدا؟!
که می‌بینم به هرسو لاله خونین‌کفن پیدا
سواران که اند اینان خدایا پشت دروازه؟!
اویسانند هرسو برافق‌های قرن پیدا
در این بی‌تابی دریا، صدف‌های سراسیمه است
شبیه ماهیان سرخ، یاقوت عدن پیدا
کدامین کشتی موعود برساحل فرود آمد؟
ببین شوری دگرگون را به بحر تن تتن پیدا
به قول موبدان،"هوشیدرزرتشت"می‌آید
شکوه اوست حتی در اساطیر کهن پیدا
تمام لاله‌ها چون دعبلان دار بردوشند
ببین صحرا به صحرا سربداران چمن پیدا
به بت‌های جهان آیات ابراهیم را بنویس
تبر بردوش آن‌سوها خلیل بت شکن پیدا...
وی ادامه داد: محمدحسین انصارى نژاد با عینک چند بعدى به موضوعات مختلف پیرامون خود نگاه مى نماید و همانطورى که عرض شد شاعر به روز روزگار خویش بوده و هست که علاوه بر بهره‌گیرى از تنوع بى نظیر قالب هاى مختلف ادبى، تعهد و دغدغه‌مندى و صفا و صمیمیت باطنى و اندیشه‌هاى صاف و زلال و بى آلایش با لهجه دریایى خاص در بیت بیت اشعارش موج مى زند. انصارى نژاد نازنین شاعرى به شدت پرکار و مضمون‌یاب است؛ ولى این پرکارى ایشان عارى از هرگونه تکرار و پژمردگى ابیات است.
عبدالهی در ادامه شعری را به مناسبت انتشار این مجموعه به انصاری‌نژاد تقدیم کرد:
بخوان به نام غزل‌ها بخوان به سرشارى
شکوه شیخ اجل، عشق بى‌کران جارى
زبان براى سرودن به لکنت افتاده است
بخوان قصیده به شوق "حسین انصارى"
مرور کن همه خاطرات باران را
میان "باغ سحرخیز" واژه‌ها، بارى!
در این "مکاشفه رنگ رنگ" شب بوها
"ز پشت سایه"* ببین، چلچراغ بیدارى
به "ابر ساحلى" آسمان دلتنگى
قصیده‌هاى لطیف تو می‌کند یارى
به چشم‌هاى تو سوگند اى سپهر ادب
زمان بدون تو سر می‌شود به دشوارى
شهید زخم زبان‌هاى نارفیقانى
به مکتب شهدا تا ابد وفادارى
به "دلنخواهى" دوران فتنه مى‌خوانى
چقدر شعر بصیرت به قصد دلدارى!
بهار شعر تو در جان عاشقان گل کرد
میان باغ تعهد چه سبز و پربارى!
خوش است از تو سرودن میان رؤیاها
به لهجه غزلِ ساده، اینچنین آرى!
سلام گرم ادیبان عصر بى‌تابى
نثار شیخ معاصر، سلام بسیارى
به بیت‌هاى ضعیفم مگیر خرده عزیز
ببخش حضرت شاعر! اگر چه حق دارى
مصطفی محدثی خراسانی نیز در این برنامه سروده‌ای را به مناسبت انتشار این مجموعه به انصاری‌نژاد تقدیم کرد که به این شرح است:
ای عشق تا طراوت باران مرا ببر
بیرون بیا راز تن و تا جان مرا ببر
از«پشت سایه‌ها» به افق‌های آفتاب
تا «کشف رنگ» رنگ بهاران مرا ببر
خاکستری نشسته به روی «اجاق» شعر
آتش بیار و تا تب سوزان مرا ببر
ای باغ عطربیز «سحرخیز»گل بپاش
تا فهم عاشقانه انسان مرا ببر
آنجا کنار «زمزمه کاشی» شهود
شعری بخوان و تا لب عرفان مرا ببر
از صبح پر شکوفه پروانه‌های وصل
پیکی بیار و از شب هجران مرا ببر
دشتی نواز و پای بکوب و غزل بخوان
تا «کوهپایه»های خراسان مرا ببر
انتهای پیام/
