سیل مهیب ترکیه و درس‌هایی برای عبرت ما

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سیل مهیب و رانش زمین در دو روز اخیر در ترکیه بیش از 38 قربانی گرفته و با توجه به شمار بالای گمشدگان، انتظار می رود آمار نهایی مرگ سیل زدگان، 10 برابر شود.

سه استان ساحلی شمال ترکیه در مجاورت دریای سیاه، یعنی سینوپ، بارتن و کاستامونو، دچار وضعیت دشواری شده اند و بلای سیل و رانش زمین، در شرایطی این استان ها را گرفتار کرده که ترکیه به تازگی بزرگترین آتش سوزی تاریخ این کشور را پشت سر نهاده است.

پلیس و نیروهای امدادگر، در استان های سیل زده، چند محله را تخلیه کرده و مجموعاً 2 هزار نفر از اهالی این مناطق را به جاهای امن منتقل کرده اند.

امروز در استان اردو هم سیل روی داده و بسیاری از خیابان ها، معابر شهر، خانه ها و مغازه ها دچار آب گرفتگی شده و میلیون ها لیره خسارت به بار آمده است.

5 هزار و 188 امدادگر، چندین گروهان از نیروهای ژاندارمری و پلیس، 19 بالگرد، 1 هواپیمای بدون سرنشین، 1 هواپیما، 701 خودرو، 44 خودرو امداد و نجات، 66 آمبولانس، 27 سگ زنده یاب، 542 ماشین آلات راهداری، 14 خودرو سنگین مکنده، 65 موتور پمپ عظیم، 41 قایق و 3 مرکز فرماندهی سیار برای امداد و نجات به کار گرفته شده اند که این آمار حاکی از گستردگی مناطق آفت زده و عمق بحران است.

از سرنوشت 329 نفر اطلاعی در دست نیست

در جریان وقوع همزمان 213 آتش سوزی در 31 استان ترکیه، در مجموع مساحتی به اندازه 85 هزار زمین فوتبال، خاکستر شد و حالا به محض پایان آن واقعه دردناک، رسانه های ترکیه در انتظار آن هستند که هر لحظه از استان های دریای سیاه خبر برسد که شمار قربانیان سیل و رانش زمین، بیشتر و بیشتر شده است. چرا که به گواه گزارش میدانی روزنامه سوزجو، در سه استان مزبور، تاکنون نام 329 نفر در پایگاه اینترنتی «مرکز ملی مقابله با حوادث غیرمترقبه» به عنوان گمشده ثبت شده و انتظار می رود اغلب این افراد، شهروندانی باشند که سرعت سیلاب و همزمان شدن آن با رانش زمین، در مسافتی دورتر از خانه های مسکونی جانشان را گرفته باشد.

در شهر بوزکورتلار در استان کاستامونو، آپارتمان های بسیاری در ساحل رودخانه «ازینه» ساخته شده اند و از آنجایی که زیرسازی و فونداسیون این آپارتمان ها نامناسب و سست بنیاد بوده سیل آنها را ویران کرده و تاکنون، تنها از  چند آپارتمان این مسیر32 جنازه بیرون آورده شده است.

عادل کارا اسماعیل اوغلو وزیر ترابری و ارتباطات، بکر پاکدمیرلی وزیر کشاورزی و جنگلداری و سلیمان سویلو وزیر کشور، به بوزکورتلار رفته و از نزدیک بر کار امداد و نجات نظارت می کنند و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه نیز در بازدید از این مناطق، سه  استان سیل زده را منطقه بحران زده اعلام کرد.

از بین بردن دره و مسیل

یکی از بزرگ ترین و خطرناک ترین اشتباهات در ساخت و ساز شهری در مناطق ساحلی، نادیده گرفتن حریم بستر رودخانه و از بین بردن مسیل است. یعنی جایی که بر اساس مقدماتی ترین و بدیهی ترین قواعد زمین شناسی و توجه به شیب زمین، قرار است در لحظه، صدها هزار لیتر آب در آنجا به راه بیفتد.

اما این قانون ساده، نادیده گرفته شده و تنها در سینوپ، 367 متر از بستر رود و دره تخت شده و به خانه و آپارتمان تبدیل شده است. در نتیجه، دره اصلی، رو به بالا، تنگ تر و تنگ تر شده و آب با فشار بسیار به منطقه ای وارد می شود که در اصل باید بستر خروج آب باشد، اما به خاطر نادیده گرفتن قواعد شهرسازی، تبدیل به محلات مسکونی شده است.

در چنین شرایطی، سیلاب که قاعدتاً علم و اطلاعی در مورد جان و مال آدم ها ندارد و مسیر طبیعی خود را طی می کند، سقف ها و دیوارها را فرو می ریزد و جان شهروندان را می گیرد و آن چه بر جای می ماند، ویرانی و پشیمانیِ بدون سود و میلیاردها دلار خسارت است.

روزنامه جمهوریت در گزارشی، عصیان رودخانه «ازینه» و خروش سیل عظیمی با ارتفاع 4 متر را به سیاست های حزب عدالت و توسعه ربط داده و چنین نوشته است: در مناقصاتی که برای احداث پروژه های مهار آب برگزار شده، باز هم ردپای عدم نظارت و عدم توجه به لیاقت و توانمندی شرکت دیده می شود.

علی اوزتونچ معاون رهبر حزب جمهوری خلق گفته است:«آنها یک انبار چوب بر سر راه دره ساختند. چوب هایی که از آن بیرون می آمد، بر روی هم تلنبار شد و پل ها را مسدود کرد. در پشت دهانه پل ها تنها در عرض چند ثانیه، حجم آبی به اندازه سدهای طبیعی به وجود آمد و پس از فشار، این دهانه ها ترکیدند و شهر به این شکل درآمد».

کارشناسان معتقدند که دهانه پل های مشرف بر مسیر دره های عظیم مسیل، باید به شکل کمانی ساخته شوند تا بیشترین مقدار آب را از زیر خود عبور دهند و علاوه بر این، در مسیل  و دره نباید هیچ گونه خانه سازی و مداخله ای در تغییر عوارض زمین روی دهد.

اهمال در خانه همسایه، عبرت در خانه ما

یکی از ابعاد تلخ و نگران کننده زنجیره اهمال ها و مصائب ناشی از سیل های اخیر در 3 استان ساحلی ترکیه، عدم توجه به قانون و مقررات مربوط به رعایت حریم رودخانه ها و بستر آب های جاری است.

به گواه کارشناسان، سرریز کردن  آب دریای سیاه در برخی سواحل و حریم های شهری و همچنین به راه افتادن سیل های مهیب ناشی از بارندگی های ناگهانی و  طولانی مدت، رویداد عجیبی نیست و قبلاً هم بارها روی داده است. اما چرا این بار، چنین تلفاتی بر جای نهاد؟ دلایل بسیار است. مجموعه  ای از تخلفات، زنجیره ای از خطا و اهمال، تغییر کاربری اراضی و دخالت در کار طبیعت.

یکی از برجسته ترین خطاها، این است که قوانین شهرسازی در مناطق ساحلی تغییر کرده و در برخی موارد نیز یا قانون را دور زده و با ابزار رشوه، مجوز بلندمرتبه سازی و ویلاسازی در بستر رود را به دست آورده اند و یا در مرحله نظارت فنی و مهندسی، استفاده از مصالح بی کیفیت و کاستن از هزینه های پِی سازی، از سوی مهندسین ناظر، نادیده گرفته شده است.

در موارد اخیر در چند شهر ساحلی ترکیه، برخی خانه ها و مجتمع های مسکونی تازه ساز به راحتی ویران شده اند و ساختمان های 30 ساله از سر جای خود تکان نخورده اند. توجه به این موارد نشان می دهد که با در نظر گرفتن خسارات سنگین استان های دریای سیاه ترکیه، ایران نیز باید در مورد وضعیت استان های همجوار دریای خزر، نگاه دقیقی به خطاهای صورت گرفته داشته باشد و علاج واقعه قبل از وقوع کنیم.

انتهای پیام/