نائیجی: موضوعات دینی در سینما هنوز بکر مانده است/هنرمند دینی باید عقل و خیال را باهم ترکیب کند

هادی نائیجی کارگردان فیلم هیهات و حق سکوت در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم به مشکلات و آسیب‌های سینمای مذهبی و دینی در کشور اشاره کرد.وی در پاسخ به این سؤالی درباره راهکارهای افزایش مخاطب سینمای مذهبی و دینی

گفت: این عناوین سال‌ها است در کشور وِرد زبان مدیران فرهنگی و هنری است و هیچ تعریف ثابت و مشخصی ندارد. بلکه تعریف پیوند دین، مذهب و سینما به تعداد فیلمساز و به تعداد دین‌پژوهان(حوزوی و دانشگاهی) متکثر است.

این کارگردان سینما اضافه کرد: بنابراین موضوعات دینی و مذهبی هم چنان در سینمای ایران بکر و تجربه نشده است یا حول موضوعات بسیار خنثی‌ای است که فایده چندانی ندارد. دین، عرصه تجربه شک و یقین، تجربه ایمان و الحاد و بسیاری از موضوعات خطیر است که اگر یک سناریست به آن نزدیک شود به یک درام مؤثر دست می‌یابد اما این ظرفیت، متأسفانه در عمل وجود ندارد و حَسَب سلیقه و البته گاهی اوقات حسب افراد پیوسته در حال تغییر است. 

وی گفت: برخی از مدیران، بهانه محدودیت‌ها را از ناحیه دین پژوهان و روحانیت را مطرح می‌کنند، که بی تردید معتقد هستم  که همین برخی مدیران دور خودشان را با چند مشاور حصار کشیده‌اند و به سراغ استخوان خورد کرده‌های علم و عمل حوزه علمیه نمی‌روند تا ببینند این گونه نیست.

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر با بیان اینکه باید انتظارات پژوهشگران دین و هنر را مورد مطالعه قرار داد، بیان کرد: برای این که یک سویه به قضاوت ننشینیم باید این نکته را هم مورد توجه قرار بدهیم که از طرف دین پژوهان هم انتظار بر این است تجربه زبان خیال در اثر هنری را به رسمیت بشناسند. اثر هنری اگر قرائت رسمی‌ از یک موضوع و پدیده را مطرح نکند، نمی‌تواند تماشاگر را جلب کند. نقد قرائت رسمی‌ با بازوی خیال الزاماً معنایش تحریف در آن موضوع نیست بلکه باید برآیند مواجهه تماشاگر با اثر هنری را در نظر بگیرند.

برای سینما و عرصه تصویر اگر به اندازه "زبان حال" به مقتضای بیان بصری مجال قائل باشیم، اتفاقات بزرگی رخ خواهد داد. اعتنا به خلاقیت یک سناریست در موضوعات دینی نقش بسزایی در جذابیت این نوع سینما خواهد داشت.

توجه به پژوهش و خیال برای هنر دینی لازم است

کارگردان فیلم پرچین در پاسخ به سؤالی درباره  شرط موفقیت هنرمند برای ساخت و آفرینش یک فیلم دینی و مذهبی، گفت: فیلمساز زمانی در موضوعی به موفقیت دست می‌یابد که آن موضوع در جهان زیستش حاضر باشد، تجربه‌اش کرده باشد. موضوعات دینی/مذهبی از این قاعده مستثنی نیستند. فرودگاه و طرف سخن یک پژوهش، عقل آدمی‌ است و فرودگاه و مخاطب یک اثر هنری احساس و عواطف آدمی‌ است. بله، در پس احساس و عواطف عقل مخاطب هم حاضر است اما عرصه اصلی رویارویی احساس است. تبدیل یک نتیجه پژوهشی در یک موضوع به امر خیال انگیز و احساس برانگیز آسان نیست. هم پژوهشگر باید زبان خیال را بشناسد و هم هنرمند زبان عقل را. اغلب از دو دنیای متفاوت روبروی هم می‌نشینند. شاید باید افرادی تربیت شوند که هم بال پژوهش دارند و هم بال خیال تا بتوانند موضوعات متکی به تحقیق و پژوهش را به پرواز درآورند.

وی بیان کرد: طراحی این نوع موضوعات بسیار سهل و ممتنع است. معارف دینی بسیار نیازمند تأمل و تعقل‌اند و تنزل دادن سینمای دینی/مذهبی به نقل چند واقعه تاریخی و توقف در همان پوسته تاریخی درست به نظر نمی‌رسد.

نائیجی درباره توقع و انتظار  از دولت جدید در حوزه سینما خصوصاً سینمای دینی و مذهبی گفت: وزیر پیشنهادی در سندی، شناخت خود را نسبت به هنر و به ویژه سینما ارائه کردند. البته اگر این سند فقط به دلیل ترکیب کمیسیون فرهنگی فعلی مجلس جهت جلب رأی اعتماد تنظیم نشده باشد، شناخت کامل و بالغی نسبت به سینمای ایران نیست.

انتهای پیام/