به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مناطق مختلف ایران، نوحههای خاص خودشان را دارند. بیشتر این نوحهها قدمتی به درازای چند قرن پیدا میکنند و تاریخ مشخصی را نمیتوان برای آنها عنوان کرد. در این میان اما تطبیقِ این نوحهها بر گوشههای آوازی موسیقی ایرانی از نکات بسیار مهم است. فراموش نکنیم که بیشتر مداحان قدیمی، بر دستگاهها و آوازهای موسیقی ایرانی مسلط بودهاند و نوحههایشان را براساس همین دستگاهها و آوازها میساختند و میسرودند.
مداحان و شاعرانی که براساس اصالتهای هنری کارشان را انجام میدادند، تلاششان این بود که شان و منزلتِ مجلسِ عزاداریِ سید و سالار شهیدان را حفظ کنند.
یکی از این نوحههای قدیمی متعلق به منطقه شمال ایران، استان مازندران و شهرستان بهشهر است. راوی اصلی این نوحه ناصر رضایی است. این نوحه در دستگاه «شور» شکل گرفته و با گوشهی «درآمد» آغاز میشود و در ادامه اشاراتی به گوشهی «حسینی» هم دارد.
متین رضوانیپور در سال 1386 این نوحه را در روستای سراج محله در شهرستان بهشهر ثبت و ضبط کرده است.
در ادامه ویدیویی را میبینید که در آن متین رضوانیپور به عنوان خواننده و پژوهشگر، این نوحه را روایت میکند و جزئیات آن را شرح میدهد:
دمِ نوحه:
خاک شهیدان شد عیان، ای ساربان محمل مران
با ما سرود خون بخوان، ای ساربان محمل مران
ادامه نوحه:
اینجا ز خون با هم یکی دریا و صحرا میشود
اینجا ز زین نقشِ زمین گلهای زهرا میشود
اینجا اسیر دشمنان زینب کبری میشود
خون گردد از هر سو روان، ای ساربان محمل مران
اینجا صدای اَلْعَطَش بر عرش اعلی میرود
اینجا سرم بالای نی از جور اعدا میرود
اینجا به دریا سیل خون از چشم سقّا میرود
سقّا کند ایثار جان، ای ساربان محمل مران
اینجا به دست و پای خود قاسم حنا بندد ز خون
اینجا چو یوسف میشود پیراهن او لالهگون
اینجا بخوانید آیه انّا اِلیهِ راجعون
با ما در این صحرا بمان، ای ساربان محمل مران
انتهای پیام/