بسیاری از تجهیزات انرژی‌های خورشیدی وارداتی است/ آیا اکوسیستمِ انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران شکل می‌گیرد؟

"دکتر ابراهیم اکبرزاده" مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری پردیس و فعال در حوزه انرژی‌های خورشیدی و بادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی تسنیم گفت: این شرکت در دیماه سال 1394 به ثبت رسید که از دیماه تا فروردین سال 1396 به علت مشکلات شخصی، کار خاصی در شرکت انجام نشد و عمده فعالیت‌های ما از سال 1396 آغاز شد. در زمان تحصیل در اسپانیا یک شرکت فناورمحور را در آن کشور ثبت کردیم و در آن مشغول به کار بودیم که حوزه تخصصی آن شرکت، طراحی و تولید سامانه‌های انرژی‌های خورشیدی و سامانه‌های انرژی تجدیدپذیر بوده است.

وی ادامه داد: با اجازه مدیریت عامل آن شرکت، این اجازه را پیدا کردیم که طرح گیرنده‌های خورشیدی همزمان برق و حرارت را با توجه به اینکه پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی در این حوزه در ایران وجود دارد، به ایران آورده و در اینجا آنها را براساس اقلیم ایران بازطراحی کنیم. سیستم گیرنده خورشیدی تولید همزمان برق و حرارت یک مجموعه و ماژول ترکینگ دومحوره برای بحث رصد خورشید در آسمان دارد که به صورت یک مجموعه آینه‌های سهموی دوبعدی در کنار هم قرار می‌گیرند و نور و انرژی خورشید را در یک فاصله کانونی متمرکز می‌کنند و در آن نقطه کانونی مجموعه‌ای از سلول‌های خورشیدی نسل چهارم که به عنوان سلول‌های چندلایه وجود دارند که طیف وسیعی از انرژی نورانی خورشید را دریافت کرده و به انرژی تبدیل می‌کنند و پشت آن یک مجموعه مبدل حرارتی وجود دارد که آن 54 درصد باقیمانده از انرژی خورشیدی که به صورت طیف IR و مادون قرمز است را دریافت کرده و به یک سیاری تحویل می‌دهد و می‌توانیم از آن انرژی حرارتی نیز استفاده کنیم و این چیزی است که در سلول‌های خورشیدی نسل اول، دوم و حتی سوم (سولارسل) نیز مشاهده نمی‌کنیم چراکه انرژی حرارتی خودش باعث کاهش بازدهی می‌شود.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه این پروژه به چند قسمت تبدیل شده است، تصریح کرد:‌ قسمت آینه توسط تعدادی از دانشجویان کارشناسی ارشد خودم در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی انجام شده است و برای نخستین بار در دنیا طرحی را پیاده کردیم که "آینه‌های کامپوزیتی" نام دارد و امروز هم به عنوان یک محصول دانش‌بنیان به تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری رسیده است؛ این آینه‌های کامپوزیتی یک ورقه و لایه نازکی از کامپوزیتِ زمینه پلیمری بوده است که لایه بسیار نازکی از نقره را به ضخامت 150 تا 200 نانومتر، روی آن پوشش دادیم که "مقاومت‌پایداری" خوبی در برابر عوامل جوی دارد و نور خورشید و طیف IR را به صورت 99 درصد بازتابش می‌دهد؛ این آینه‌ها 17 برابر سبک‌تر از آینه‌های معمولی، شیشه‌ای یا حتی فلزی هستند ضمن آنکه مقاومت در ضربه آنها نیز بسیار بالا است و قیمت خیلی بالایی هم نسبت به آینه‌های شیشه‌ای ندارد و شاید در حد 20 تا 30 درصد افزایش قیمت داشته باشند که با توجه به شرایط ذکر شده توجیه دارد.

اکبرزاده ادامه داد: بازتابنده کامپوزیتی در واقع یک آینه ساخته شده از مواد پیشرفته و مرکب است که قابلیت انعکاس نور با ضریب بازتابش مطلوب را دارد. از این بازتابنده می‌توان در بسیاری از کاربردها مانند بازتابش نور خورشید در تولید انرژی تجدیدپذیر یا جایگزین مناسب برای آینه‌های شیشه‌ای استفاده کرد؛ مهم­ترین مزایای بازتابنده‌های کامپوزیتی شامل وزن بسیار سبک (15 سبک تر از شیشه)، مقاومت به ضربه بسیار بالا (27 مقاوم تر از شیشه)، ضریب بازتابندگی بالا در محدوده مرئی و مادون قرمز، قیمت نسبتاً پایین و قابل رقابت، مقاومت در برابر اشعه ماورا بنفش، شکل‌پذیری بسیار راحت و انتخاب‌پذیر، فرآیند تولید سریع و غیرپیچیده و حجم کم سرمایه‌گذاری اولیه فرآیند تولید است.

وی ادامه داد: نوآوری انجام شده در این پروژه این بوده است که به صورت دومحوره حرکت خورشید در آسمان را رصد می‌کرد و یک سیستم هوشمند که پارامترهای مختلف این سامانه را کنترل و فرمان می‌داد و همچنین به صورت IOT یا اینترنت اشیاء روی تلفن همراه شخصی مالک، اطلاعات را گزارش می‌کرد و حتی می‌توانستیم دستوراتی را از طریق این سامانه به مجموعه بدهیم؛ در بحث سیال با استفاده از دانش نانوتکنولوژی از نانوسیالات استفاده کردیم و با همکاری اساتید دانشگاه‌های مختلف نیز به جاهای خوبی در این زمینه رسیده‌ایم.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به مشکلات پیش‌روی این مجموعه گفت: از سال 1396 به مدت یکسال بر روی این پروژه کار کردیم به دلایل مالی و عدم جذب سرمایه و سرمایه‌گذار برای فروش و توسعه پروژه و ثبت قرارداد، کار به طور کلی متوقف شد. در موازات با این پروژه بر روی انرژی‌های بادی هم کارهایی را انجام دادیم و یک توربین بادی جاده‌ای را توسعه دادیم که در لاین رصد رفت و برگشت‌ جاده‌ها و بزرگراه‌ها می‌تواند نصب شود و از آن حرکت سیال بادی که ایجاد می‌شد، می‌توانست به صورت یک توربین جاده‌ای تولید انرژی برق داشته باشد و حالا بحث‌های تبلیغاتی یا نصب دوربین‌های کنترل‌سرعت نیز می‌توانست بر روی آن مورد استفاده قرار بگیرد.

اکبرزاده گفت: طبق اعلام "ساتپا" (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق) ما تا تیرماه سال 1400 بیش از 903 مگاوات ظرفیت نیروگاهی نصب شده در کشور در بحث انرژی‌های تجدیدپذیر داریم که بیشترین آن مربوط به انرژی‌های خورشیدی و بعد از آن انرژی‌های بادی و بعد نیروگاه‌های آبی کوچک‌مقیاس و ... است؛ عمده ظرفیت هم مربوط به انرژی‌های خورشیدی است که نزدیک به 455 مگاوات است که این ظرفیت خورشیدی قابل بهره‌برداری است که چه به صورت نیروگاه‌های مگاواتی و چه به صورت نیروگاه‌های انشعابی که مردم در خانه‌های خود نصب می‌کنند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان نیز با اشاره به عدم استقبال از انرژی‌های خورشیدی در ایران گفت: انرژی‌های خورشیدی یا انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران همان رقابت انرژی‌های فسیلی و انرژی‌های نو و جدید است که سرمایه‌گذاران را به این زودی توجیه نمی‌کند، هرچند تجهیزات و امکاناتی که در این زمینه خریداری و نصب می‌شود به سرمایه‌گذار برای حفظ سرمایه‌اش کمک می‌کند و در برابر بحث تورم و افت ارزش ریالی، عملاً نباید سرمایه سرمایه‌گذار نادیده گرفته شود.

وی ادامه داد: سِل (واحدهای کوچکی که بر روی پنل به صورت مربع‌های کوچک است) یا همان سلول خورشیدی و پنل، تجهیزات مهمی در زمینه انرژی‌های خورشیدی هستند که 100 درصد وارداتی بوده و ما در کشور اصلاً تولید نمی‌کنیم اما در حد ماژول و پنل، تولیدات بسیار کمی توسط بعضی از تولیدکننندگان انجام می‌شود؛ "اینورترها" نیز به صورت کلی وارداتی است که در حد یک یا دو شرکت در ایران وجود دارد که اینورترها را تولید می‌کنند؛ به دلیل اینکه استقبالی در ایران از انرژی‌های خورشیدی و تجدیدپذیر وجود ندارد عملاً فناوران ما نیز رغبتی برای ورود به این حوزه و بومی‌سازی تجهیزات ندارند، یعنی اگر آن مارکت شکل بگیرد، قطعاً این سرمایه‌ها نیز جمع شده و در حوزه‌های مختلف کمک می‌کند تا آن زنجیره تکمیل شود ولی به دلیل اینکه حیات و اکوسیستمی در این زمینه وجود ندارد، عملاً مغفول واقع شده است. 

انتهای پیام/