میزگرد تسنیم| جای رئیس سازمان بورس در دولت خالی است/ امیدواری به افزایش اثرگذاری بازار سرمایه با اجرای برنامه‌های خاندوزی
بازار سهام در حالی روزهای پرنوسان خود را طی می‌کنند که دولت سیزدهم نیز وعده حمایت از سهامداران را داده است، در این بین نقش مجلس شورای اسلامی و همچنین فعالان بازار سهام در حمایت و نظارت از برنامه‌های دولت در مسیر بهبود فضای کلی بازار سرمایه محسوس است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در روزهای اخیر مجدداً شاهد نوسانات بزرگ در بازار سهام هستیم، این درحالی است که بازار بدهی در رکود مطلق به‌سر می‌برد و کارشناسان نسبت به تحمیل کسری بودجه به‌واسطه عدم فروش اوراق بدهی هشدار داده‌اند، به‌طور کلی بعد از ابرنوسان سال گذشته حساسیتها نسبت به بازار سهام بیش از پیش شده است.
در روزهای اخیر، دولت سیزدهم در حالی کار خود را آغاز کرده است که میان برنامه‌ها و نظرات وزیر اقتصاد و حتی شخص رئیس جمهور، صحبت از حمایت از بورس و سازوکارهای مرتبط با آن مطرح شده است، از سوی دیگر، کنترل تورم و حفظ ارزش پول ملی به‌عنوان یکی از اولویت‌های قطعی و اصلی دولت مطرح شده است. برخی معتقدند به‌دلیل ماهیت بازار و تورم‌پایه بودن قسمتی از رشد قیمت‌ها در بورس، فعلاً با توجه به هدف‌گذاری‌های دولت نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از وضعیت میان‌مدت بازار سهام مطرح کرد، همچنین عواملی مثل کسری بودجه دولت به‌صورت خودکار، روند خلق پول و نقدینگی را تشدید کرده است و باید برای این چالش نیز چاره‌ای اندیشیده شود.
در همین رابطه در ادامه گفتگوی تسنیم با حضور حجت الاسلام سید کاظم موسوی، جانباز عزیز و نائب‌رئیس اول کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و همچنین امیر تقی خان تجریشی رئیس هیئت مدیره بورس تهران قابل مشاهده است.
تسنیم: با توجه به این که محور اصلی این جلسه بورس است، برخی می‌گویند که رشد بازار سهام می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کند آیا به‌نظر شما رشدهایی که اخیراً شاهد آن هستیم می‌تواند کمک‌کننده اقتصاد کشور باشد؟
موسوی: در جریان هستید که بازار بورس و سهام به‌لحاظ ذات پرریسک آن بازار بسیارپرچالشی است، متأسفانه در نوساناتی که به‌ویژه در سال گذشته یعنی سال 99 در آن رخ داد، بسیاری از مردم و به‌خصوص اقشار محروم‌تر متضرر شدند. در نظر بگیرید که در زمان حاضر در حدود 55 میلیون نفر از جمعیت کشور در بازار بورس اعم از مشمولان سهام عدالت درگیر هستند و دارای کد بورسی می‌باشند.
این بازار فردی متفکر و اندیشمند را نیاز دارد تا در جهت توسعه، شفاف‌سازی، فسادستیزی، تقویت سهام مردم و سرمایه‌گذاری‌های آنها قدم بردارد، البته بنده رئیس فعلی سازمان بورس را فرد درستکاری دیده‌ام و وی توانسته است طی مدت اخیر و به‌خصوص در سال 1400 ثبات و آرامش در بازار را تا حدی ایجاد کند.
در زمان حاضر بحث شفاف‌سازی در بورس مطرح است و اقداماتی نیز در جهت جلوگیری از تضییع حق مردم در جریان است، در این خصوص بازارهای متغیر و متشکل وجود دارند و اگر مدیران مربوطه بتوانند سهام مردم را به‌معنای واقعی کلمه در فراز و فرودها مدیریت کنند و به نقطه‌ای برسانند که سود سهام را به مردم بدهند، قطعاً مطلوب خواهد بود.
دولت گذشته نیز تعهد پشتیبانی از بورس را داده بود اما متأسفانه اتفاقاتی پیش آمد که در نتیجه رئیس جمهور نتوانست انتظارات را برآورده کند. سازمان بورس، سازمانی است که به‌تعبیر بنده محک است و اگر ما شرکتهای بزرگ را به این مسیر سوق دهیم، در مسیر توسعه بیشتر شفاف‌سازی اقتصاد گام جدی برداشته‌ایم.
با توجه به مسائل و مشکلاتی مانند موضوع عرضه سیمان که پیش آمده است، به‌نظر می‌رسد که اگر شفاف‌سازی در شرکتها به‌خصوص شرکتهای عمومی و خصولتی صورت بگیرد، به‌نفع عموم مردم خواهد بود. مجدداً تأکید می‌کنم، طی اتفاقاتی که سال گذشته در بورس رخ داد عموماً افرادی متضرر شدند که از دهک‌های پایین جامعه بودند و بیشتر ضرر متوجه آنها شد، همچنین از یاد نبرده‌ایم که شرکتهای بزرگ در جریان نوسانات سال گذشته عموماً سود کردند و اگر هم ضرری بوده بیشتر متوجه مردم عادی بوده است.
تسنیم: طی مدت اخیر شاهد برخی رشدهایی در بازار سهام بودیم که شاید بتوان آنها را خارج از قاعده بورس دانست، نظر شما در این مورد چیست و اینکه دولت سیزدهم چه‌راهکارهایی را می‌تواند در مسیر حمایت از بورس در پیش بگیرد؟
تجریشی: موضوعی که بسیار مهم است، هماهنگی برنامه‌های جناب آقای خاندوزی با بازار سرمایه است. ایشان نظرات خود را در قالب برنامه‌ای که برای وزارت اقتصاد داشتند تدوین کردند و این برنامه در مجلس شورای اسلامی بررسی شده است و ما دیدیم که نمایندگان نیز وارد جزئیات آن شدند و در خصوص آن سختگیری داشتند.
در نتیجه یکی از موارد مهم این است که اگر با مسئله‌ای در بازار سرمایه مواجه شدیم، ببینیم که در این برنامه مکتوب چه راهکارهایی پیش‌بینی شده بوده است. در مورد نگرانی‌ای که به‌درستی در خصوص تند شدن ضرب‌آهنگ رشد بازار مطرح شد، باید بگوییم که این موضوع می‌تواند سبب شود همان اتفاقاتی که در سال 99 شاهد آن بودیم مجدداً تکرار شود.
در آن زمان به‌اندازه کافی عرضه اولیه و IPO شرکتهای بزرگ را در بازار نداشتیم اما در برنامه‌های وزیر اقتصاد می‌بینیم که گفته شده است که نه‌تنها باید عرضه اولیه شرکتهای بزرگ را داشته باشیم بلکه در مورد مناسب بودن تواتر این عرضه‌ها نیز نظر داده می‌شود.
در بخش دیگری از برنامه‌های وزیر اقتصاد نیز می‌بینیم که مکمل این مسئله که در واقع همان قوانین و مقررات دست‌وپاگیر است، دیده شده است چرا که این موضوع خود نکته‌ای بسیار مهم نیست، اهمیت این مسئله از آن جهت است که در برخی موارد شاهد هستیم که شرکتهای بزرگ تمایل به ورود به بورس را دارند اما به‌دلیل قوانین و مقررات موجود این امکان وجود ندارد،
این بدین معناست که شرکت بورس حتی به‌رغم میل باطنی نمی‌تواند آن شرکت را پذیرش کند چراکه قانون این اجازه را نمی‌دهد، بنابراین اگر در محل‌هایی که لازم است قوانین بازنگری شوند به مسئله ورود شرکتهای جدید به بورس کمک خواهد کرد.
علاوه بر این موارد باید بازیگران را نیز در نظر گرفت. در برخی بازه‌های زمانی علاقه‌مندان به بازار سرمایه تعداد اندکی را شامل می‌شد و شاید به یک‌میلیون نفر نیز نمی‌رسیدند اما در زمان حاضر با احتساب مشمولان سهام عدالت ما 55 میلیون کد بورسی داریم، این عدد نشان‌دهنده اهمیت و گستردگی ذی‌نفعان بازار سرمایه است.
در اینجا این نکته مطرح می‌شود که بازیگران بازار سرمایه اندازه بازار رشد نکردند، این موضوع در برنامه‌های وزیر اقتصاد دیده شده است تا در حوزه‌های سبدگردانی و کارگزاری تسهیل شود تا بتوانند به بازیگران مشاوره بدهند، این موارد اتفاقات خوبی است که در برنامه شاهد آن هستیم و امیدواریم بتوانند در اجرای موارد نیز موفق باشند.
تسنیم: با توجه به اینکه تورم یکی از اولویت‌های اصلی و از جمله درگیری‌های مهم دولت است، نظر شما به‌عنوان نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی چیست و چشم‌انداز و راهکارهای کوتاه‌مدت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موسوی: فشارهای تورم و انتظارات تورمی به‌خصوص در دو سه سال اخیر به‌غیر از ضرر و ایجاد بحران برای خانوارها چیز دیگری برای مردم نداشته است اما باید این موضوع را در نظر داشت که تورم با شیب ملایم بهتر از رکود است. ما باید مکانیسمی را در نظر بگیریم تا جلوی تورم گرفته شود اما نه به‌صورتی که رکود ایجاد کند.
در خصوص بازار سهام می‌توان سهامداران را با استفاده از برخی سهام‌های تضمینی بیمه کرد. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که ما باید بازار را به‌شکلی تنظیم کنیم که فراز و فرودهای بازار بورس سبب برهم خوردن زندگی مردم نشود.
منابعی نیز که وارد بازار سرمایه می‌شوند باید مورد بررسی قرار گیرد تا پول‌های کثیف وارد آن نشوند تا در نتیجه آن تورم‌های حبابی شکل نگیرد، برای آنکه سوداگران و سفته‌بازان که در دیگر بازارها مانند بازار مسکن، ارز و خودرو اخلال ایجاد می‌کنند نتوانند همان کار را در بازار سرمایه انجام دهند این نظارت ضروری است.
ما سازمان بورس و بازار سرمایه را پشتیبانی می‌کنیم، اگر این‌طور نباشد آن اهدافی که برای سوددهی به مردم در نظر گرفته شده است محقق نخواهد شد. در خصوص افرادی که متضرر شده‌اند باید به‌دنبال جبران و در مورد شرکتهای بزرگ نیز باید به‌دنبال ورود آنها به بورس باشیم، به‌عنوان نمایندگان مجلس پیگیر مسائل بورس به‌عنوان جایگاهی که سرمایه‌های مردم در آن قرار دارد هستیم.
تسنیم: نگرانی‌های جدی در در مورد تورم وجود دارد و برخی گمان می‌کنند که ممکن است مجدداً شاهد رشد افسارگسیخته قیمت‌ها در بازارهایی مانند مسکن باشیم، نظر شما به‌عنوان یکی از کارشناسان اقتصادی که در جریان فضای کلی اقتصاد قرار دارد چیست؟
تجریشی: پیش از آنکه وارد موضوع تورم شویم اشاره به برخی نکات ضروری است. در برنامه‌های آقای خاندوزی سرفصلی تحت عنوان متنوع‌سازی ابزارهای مالی در بازار و سرمایه مطرح شده است و استفاده از اوراق تضمینی و تبعی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند، علاوه بر این اگر سبد محصولات متنوع داشته باشیم می‌توانیم هم نیازها با ریسک بالا و هم با ریسک پایین را پاسخگو باشیم.
موضوع دیگر بحث شفافیت در بازار سرمایه است. وقتی شرکتی وارد بازار سرمایه می‌شود مانند این است که از جهات مختلف به آن نور تابیده می‌شود و تحلیلگران مختلف شروع به بررسی آن شرکت می‌کنند و اگر نکته‌ای وجود داشته باشد بیان می‌کنند. از آنجا که ذی‌نفعان این موضوع خود مردم هستند اگر جریان سوء مشاهده شده باشد شاهد صدای بلندی خواهیم بود بدون آنکه دولت هزینه‌ای برای شفاف‌سازی و بررسی‌ها انجام داده باشد.
در بحث مالیات‌ها نیز این نکته لازم به ذکر است که ورود پول به بازار سرمایه به‌عنوان محلی که برای ورود سرمایه‌های مردم طراحی شده است هم‌تراز ورود آن به بازارهای دیگری مانند طلا، ارز و خودرو نیست اما سازمان مالیاتی آنها را مانند هم در نظر می‌گیرد. نظام مالیاتی می‌تواند نگاه تسهیل‌کننده نسبت به بازار سرمایه داشته باشد و بگوید هر کسی که در این بازار معامله می‌کند مالیات خود را به‌صورت نقدی در زمان خرید و فروش پرداخت کند اما در مورد بازارهای دیگر می‌توانیم مالیات بر عایدی را نیز داشته باشیم.
مالیات بر عایدی سرمایه سبب خواهد شد جذابیت بازارهایی مانند طلا و ارز کم شود که این موضوع یکی از عوامل مهم در تورم است. در بحث تورم یک مسئله حجم نقدینگی و مسئله دیگر سرعت گردش پول است. درصورتی که بتوانیم حجم نقدینگی را به‌صورت کلی کنترل کنیم می‌توان سرعت را نیز بدین وسیله کنترل کرد.
تسنیم: با توجه به اینکه وزیر اقتصاد در گذشته همکار شما بوده‌اند و بسیاری نیز به این موضوع امیدوار هستند چرا که ایشان توانمندی‌های خوبی در حوزه تئوری‌های اقتصادی دارند، چشم‌انداز شما از آینده وزارت اقتصاد چیست؟
موسوی: ایشان یکی از فعالان کمیسیون اقتصادی و نایب‌رئیس این کمیسیون حساس مجلس شورای اسلامی بودند. در مورد مالیات بر عایدی سرمایه و سازمان بورس نیز ایشان متخصص هستند و تحقیقات خوبی را انجام داده بودند. در رابطه با وزارتخانه نیز باید گفت که ایشان برنامه‌های قابل اتکایی را برای مدیریت وزارت اقتصاد ارائه دادند که امیدوار هستیم از آنها به‌خوبی استفاده شود.
مجلس در این مسیر کمک خواهد کرد اما کارشناسان دولت، اقتصاددانان و کارشناسان خارج از دولت نیز باید کمک کنند. در زمان حاضر برای اولین بار و پس از گذشت 42 سال از انقلاب، دولت، قوه قضائیه و مجلس در یک جهت قرار دارند، بنابراین باید برای رسیدن به نتیجه اهداف کنار هم قرار بگیریم تا این کشتی به‌گل‌نشسته اقتصاد کشور را نجات دهیم.
در اینجا باید گفت، اشتباهاتی در دولت‌های گذشته رخ داده بود اما در دولت گذشته شاهد برخی اتفاقات بودیم که گاهی تعمدی در آنها وجود داشت. با توجه به ترکیب جوانی و تجربه‌ای که در کابینه دولت سیزدهم شاهد آن هستیم امیدوار هستیم که این کابینه موفق باشد و مجلس نیز در جهت رفع موانع تولید قدم بر خواهد داشت تا مسیر سرمایه‌گذاری و احیای واحدهای تولیدی هموار شود.
با توجه به اهمیت سازمان بورس و گستردگی ذی‌نفعان آن، می‌توان این پیشنهاد را مطرح کرد که رئیس سازمان بورس دارای جایگاهی در جلسات هیئت دولت باشد و به‌صورت مرتب در این جلسات شرکت کند.
تسنیم: به‌صورت کلی با توجه به مواردی که تاکنون مطرح شده است برنامه‌های وزیر اقتصاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تجریشی: برنامه آقای خاندوزی در مجلس بررسی شده است و هم‌اکنون در اختیار همه نیز قرار دارد. در زمان حاضر باید قدم‌های اجرایی و عملیاتی در مورد چگونگی ترجمه این برنامه به فعالیت‌های اجرایی تهیه شود، به‌طور مثال باید بگوییم که بر اساس این برنامه سازمان بورس و شورای‌عالی چه وظایفی را دارند.
اگر می‌گوییم که ورود شرکتها باید تسهیل شود، یک کارگروهی تعیین شود و دلایل عدم ورود شرکتهای بزرگ به بورس را بررسی کند و سپس موانعی که می‌توان آنها را در دولت برطرف کرد مورد رسیدگی قرار گیرد و در مواردی که نیاز است موضوع به مجلس ارجاع داده شود.
انتهای پیام/+
