میزگرد|تغییرات اقلیمی و خشکسالی در کمین غرب ایران/تناقض سیاست‌های آبی کشور به ترویج خشکسالی می‌انجامد
گروه استانها- تناقض برخی از سیاست‌ها در راستای بهره‌برداری صحیح از آب و شرایط اقلیمی و گرمایش زمین از اهم موارد خشکسالی در استان کردستان است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، قطعا فرآوانی آب و بارش یکی از اصل‌های تداوم حیات برای انسان و تمامی موجودات زنده در جهان محسوب می‌شود.
اما این آب که هم برای تداوم حیات و هم برای کشاورزی و دام‌پروری و ... پیرو اکوسیستم خاصی است به چرخه بارش مشهور است.
استان کردستان همیشه به عنوان یکی از پربارش‌ترین استان‌های کشور محسوب شده اما در چند سال اخیر شرایط طبیعی به گونه‌ای پیش رفته که یک دوره خشک سالی کشور را در بر گرفته و باعث بروز مشکلات زیادی شده است.
خشکسالی که در چند وقت اخیر در کشور و استان کردستان مشاهده شده، مشکلات زیادی از جمله تضعیف کشاورزی و تامین آب شرب را در بر داشته و نواخته شدن زنگ خطر کم آبی و کاهش ذخایر آبی، بیشتر از هر زمان دیگری به گوش می‌رسد. در این میان عوامل گوناگونی نیز برای این وضعیت کنونی مطرح شده که عمده آنها مدیریت نادرست منابع آبی، پدیده تغییر اقلیم و الگوی نادرست آبیاری و کشت در حوزه کشاورزی است.
با توجه به جدی بودن بحران خشکسالی در کشور به ویژه استان کردستان، خبرنگاران تسنیم در همین باره میزگردی را با حضور مدیران آب منطقه‌ای، هواشناسی و منابع‌طبیعی برگزار کرده تا به بررسی بحران خشکسالی و راهکارهای مهار پیامدهای بحران بی‌آبی و کم‌آبی بپردازند.
علت بروز خشکسالی
آرش آریانژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان در این زمینه با بیان اینکه خشکسالی کنونی در طول پنجاه سال گذشته بی‌سابقه بوده است، اظهار داشت: اگر قرار باشد مشکلات بیان نشود قطعا راهکاری نیز برای حل آنها ارائه نخواهد شد.
وی با بیان اینکه خشکسالی خسارات جدی را به بخش آبی و کشاورزی استان تحمیل کرده است، افزود: رسانه باید ضعف‌های موجود را با تحلیلی که انجام می‌دهد به مسئولان منعکس کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با بیان اینکه آب همیشه منبع حیات بوده و این را از دوران باستان تا به امروز شاهد هستیم، تصریح کرد: هیچ طرح صنعتی و کشاورزی در استان جز با تامین آب مورد نیاز آن، قابل اجرا نیست.
وی اذعان کرد: تغییر اقلیم در چند سال اخیر باعث بروز مشکلاتی همانند خشکسالی و کاهش چشم‌گیر بارش‌ها شده است.
آریانژاد خاطرنشان کرد: کاهش بارش برف باعث تضعیف آب‌های زیرزمینی می‌شود، بنابراین کاهش باران نیز باعث کاهش میزان آب‌های سطحی و در نتیجه کاهش تامین آب شرب و آب کشاورزی خواهد شد.
وی با بیان اینکه به دلیل شرایط جغرافیایی تأمین آب شرب و مصارف کشاورزی و صنعتی در غرب استان از آب‌های سطحی و در شرق استان به وسیله آب‌های زیرزمینی انجام می‌شود، اظهار کرد: متاسفانه حکم‌رانی آب در کشور دیر آغاز به فعالیت کرد، چراکه مدیریت منابع آب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان تأکید کرد: اگر هرکس به نوبه خود سند سازگاری با کم‌آبی را مورد توجه قرار دهد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
آریانژاد با اذعان به اینکه ضعف برخی از سیاست‌ها باعث کندی روند رشد و ایجاد کم‌آبی و خشکسالی شده است، عنوان کرد: باید آب‌های زیرزمینی به عنوان یک منبع استراتژیک را حفظ کنیم اما متأسفانه گاهی سیاست‌ها در اجرا با یکدیگر کاملا متناقض است چراکه بازویی اجرایی برای کنترل میزان مصرف آب کشاورزی و شرب در کشور و به تبع در استان وجود ندارد.
کاهش 30 درصدی بارش‌ها در استان کردستان
رحیم صدیقی، مدیرکل هواشناسی استان کردستان نیز در این میزگرد اظهار داشت: خشکسالی به عنوان پدیده‌ای است که به مرور زمان در مقیاس وسیع اتفاق می‌افتد و در صورت امتداد، یکی از مخاطرات طبیعی به شمار می‌آید.
وی افزود: کاهش میزان بارش در حد معمول نمود بارز خشکسالی است که باعث بروز خشکسالی کشاورزی، هیدرولوژی و در ادامه بحث خشکسالی اقتصادی می‌شود.
مدیرکل هواشناسی استان کردستان خاطرنشان کرد: از اول سال زراعی تاکنون 293 میلی‌متر بارش در کل استان ثبت شده که در مقایسه با بارش‌های نرمال، 30درصد کاهش بارش را در کردستان شاهد هستیم.
وی افزود: طبق مدل‌های هواشناسی در مهر و آبان سال جاری میزان بارش‌ها کمتر از حالت نرمال خواهد بود اما امیدواریم در آذرماه شرایط بارش در استان بهتر شود و بارش برف را داشته باشیم.
صدیقی با تأکید بر اینکه مردم در مصرف آب صرفه جویی کنند، تصریح کرد: خشکسالی را می‌توان به عنوان یکی از عمده دلایل مهاجرت از روستا به شهر و توسعه حاشیه‌نشینی هم نام برد.
مبارزه با خشکسالی نیازمند تدوین قوانین جدید است
در ادامه «سعدی نقشبندی»، مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان کردستان در این میزگرد اظهار داشت: خشکسالی از قدیم‌الایام همیشه وجود داشته اما مهم مدیریت منابع و لحاظ برنامه‌های درست در مواجه با این معضل است.
وی افزود: امیدواریم طرح مقابله با خشکسالی در کشور تبیین شود تا راهکارهای مواجهه با این امر بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان کردستان با تأکید بر اینکه باید از توسعه شهری و صنعتی در مناطقی که کمبود آب دارند، جلوگیری کنیم گفت: تغییر الگوی زراعت یکی دیگر از راهکارهای مقابله با خشکسالی با استفاده از بذرهای اصلاح شده مقابله با خشکسالی است.
وی تصریح کرد: باید طرح مقابله با خشکسالی در کشور تبیین شود تا دستگاه‌های اجرایی در این راستا به صورت همگرا عمل کنند.
نقشبندی با اشاره به اینکه بر اساس مطالعات انجام شده پوشش گیاهی در استان نقش اساسی را در ذخیره و مدیریت نزولات آسمانی دارد، اظهار کرد: جلوگیری از فرسایش خاک و کنترل سرعت آب‌های سطحی از جمله سیاست‌هایی است که منابع طبیعی کردستان آن را دنبال می‌کند.
مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان کردستان با بیان اینکه متأسفانه کارکردهای زیست محیطی هنوز برای مردم معرفی نشده است، یادآور شد: قطعا برای مبارزه با خشکسالی نیاز به تدوین قوانین جدید است.
هیچ‌گونه الگوی کشتی در شرق کردستان وجود ندارد
عرفان مومن‌پور، معاون حفاظت بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای کردستان نیز در این میزگرد اظهار داشت: در کل استان به نسبت دراز مدت سال آبی 35درصد کاهش بارش در استان را داریم.
وی با اشاره به اینکه بیش از 80درصد از سدهای استان نسبت به سال گذشته کمبود سطح آب دارند، خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه بیش از 65درصد از منابع آب کشور از آب‌های زیر زمینی است، لذا باید طرح‌های توسعه‌ای آب با توجه بیشتر در کردستان انجام شود.
معاون حفاظت بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای کردستان با بیان اینکه انتقال آب از غرب استان به شرق استان یکی از اقدامات مهم در تامین آب کشاورزی در چند سال اخیر در راستای حفاظت از آب بوده است، گفت: در حال حاضر بیش از یک میلیون حلقه چاه در کشور وجود داشته که ساماندهی و بهره‌برداری از آنها، مستلزم یک برنامه و نگاه خاص در کشور و استان به این موضوع است.
وی یادآور شد: باید از ظرفیت‌های محدود نهایت استفاده عقلایی را با توجه به چشم‌اندازهای دراز مدت ببریم.
مومن‌پور اذعان کرد: متأسفانه هیچ‌گونه الگوی کشتی در شرق استان وجود ندارد و آنچه امروز وجود دارد تکلیف کشت در منطقه‌ای است که کمترین میزان بارش را داریم.
مشاهدات عینی و بررسی‌های خبرنگاران تسنیم از وضعیت مناطق استان کردستان حاکی از آن است که در این شرایط بحرانی و نگران‌کننده، آنچه در مرحله اول باید در راستای رفع خشکسالی اتفاق بیافتد، «افزایش نزولات آسمانی» است و سپس برنامه‌های مدون در راستای مدیریت آب نیز امری بسیار مهم و ناگزیر است چراکه با تداوم این روش مدیریت فشل آب در استان، قطعا در سال‌های اخیر با بحران‌هایی به مراتب شدیدتر و حاد‌تر از وضعیت کنونی مواجه خواهیم شد.
انتهای پیام/48/487/ ع
