۴ پیشنهاد به وزیر بهداشت برای کنترل کرونا؛ تصمیمات غیرکارشناسی دولت قبل را کنار بگذارید!

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا؛ از زمان شیوع کرونا در کشور تا امروز، پنج پیک متوالی را پشت سر گذاشته‌ایم و متأسفانه در هر پیک، تعداد زیادی از هموطنان خود را بر اثر ابتلا به این ویروس منحوس از دست داده‌ای،
با وجود این، پروتکل‌های مقابله با کرونا از ابتدای همه‌گیری این بیماری، تغییر چندانی نداشته‌اند و حتی استفاده از تجارب کشورهای درگیر کرونا نیز در دستور کار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار نگرفته است.

یکی از طرح‌های موفقی که به‌اذعان کارشناسان و مقامات بهداشتی کشور توانست تا حد زیادی در کنترل بیماری و مرگ‌ومیر موفقیت‌آمیز باشد طرح شهید سلیمانی بود که اجرای آن پس از مدتی تقریباً متوقف شد و در قالب واکسیناسیون کرونا ادامه یافت.

اگرچه واردات واکسن کرونا به ایران و پوشش واکسیناسیون کرونا در کشور افزایش یافته و روند بستری بیماران در اکثر شهرهای کشور نزولی شده است اما همانند پیک‌های قبلی، این روند نزولی نیز ادامه‌دار نخواهد بود و نگرانی‌هایی نسبت به بروز پیک ششم و طغیان مجدد بیماری وجود دارد؛ بنابراین ضروری است دولت سیزدهم کنار همه تلاش‌های فراوانی که برای افزایش سرعت واکسیناسیون می‌کند، نسبت به افزایش بیماریابی، قرنطینه بیماران مثبت و جلوگیری از افزایش مجدد تعداد بیماران بستری اقدام کند؛ در این گزارش به اهم موضوعاتی پرداخته‌ایم که باید برای کنترل کرونا مدنظر وزیر بهداشت دولت سیزدهم قرار بگیرد و بهرام عین‌اللهی نباید به دام تصمیمات غیرکارشناسی دولت قبلی در کنترل کرونا بیفتد.

ضرورت اجرای همه‌جانبه طرح شهید سلیمانی

یکی از ظرفیت‌های مهم کشور، بسیج است که در بحران‌های مختلف به کمک مردم شتافته است. در پیک‌های قبلی با همکاری بسیج جامعه پزشکی، سپاه و وزارت بهداشت، طرح آموزش، بیماریابی و مدیریت کرونا مزین به نام شهید سلیمانی اجرا شد؛ تأثیر اجرای طرح شهید سلیمانی در کنترل کرونا به‌طور واضح مشخص بود و از سوی وزیر بهداشت وقت اعلام شد که اجرای این طرح بیماریابی، باعث کاهش 50 تا 60 درصدی مرگ‌ومیر بیماران و همچنین کاهش 60 تا 70 درصدی بستری بیماران شد.

یکی از نکات برجسته این طرح، پیشگیری‌محور بودن آن بود که منجر به شناسایی زودهنگام بیماران و کاهش بار بیمارستان‌ها می‌شد.

بیماریابی فعال، واکسیناسیون گسترده، آموزش همگانی، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر و نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، از راهبردهای اساسی طرح شهید سلیمانی بود. اجرای مجدد این طرح کنار افزایش پوشش واکسیناسیون می‌تواند باعث جلوگیری از بروز پیک‌های سنگین در پاییز و زمستان پیش‌ِرو باشد.

لزوم افزایش تعداد تست‌های رایگان کرونا

یکی از چالش‌های مهم بیماران مبتلا به کرونا در این ایام، هزینه‌های سنگین تشخیص و درمان بیماری بوده است. اگرچه سازمان‌های بیمه‌گر انجام رایگان تست کرونا را ابلاغ کرده‌اند اما تعداد تست‌های روزانه انجام‌شده در کشور بسیار پایین است و ضروری است بیماریابی تقویت شود.

نمودار زیر میانگین هفت‌روزه تعداد تست‌های انجام‌شده به‌ازای هر هزار نفر را نشان می‌دهد.

همان‌طور که در تصویر دیده می‌شود تعداد تست‌های روزانه به‌ازای جمعیت در حال کاهش است؛ این در حالی است که بیماریابی فعال باید زمانی انجام شود که روند بیماری در کشور حالت نزولی دارد؛ زیرا در این صورت می‌توان با افزایش تعداد تست‌ها، بیماران کرونامثبت و افرادی را که با این بیماران در تماس بوده‌اند سریعاً شناسایی و قرنطینه کرد و از افزایش موارد ابتلا جلوگیری به‌عمل آورد، در حالی که اگر تعداد مبتلایان روند صعودی داشته باشد، نیاز به انجام تست‌های گسترده‌تر است و ردیابی افراد در تماس با بیماران مبتلا نیز بسیار سخت‌تر و پرهزینه‌تر خواهد شد.

در شبانه‌روز گذشته تنها حدود 108 هزار تست تشخیصی کرونا انجام شده که رقم بسیار پایینی است.

آمار تست روزانه به‌ازای جمعیت حتی در برخی کشورهای همسایه بسیار بیشتر است. نمودار زیر تفاوت تعداد تست‌های انجام‌شده در ایران و ترکیه رانشان می‌دهد.

همچنین نمودار مقایسه‌ای تعداد تست‌های انجام‌شده به‌ازای 1000 نفر در امارات و ایران در تصویر زیر آمده است.

عدم‌قرنطینه مبتلایان، پاشنه آشیل کنترل کرونا در ایران

اگرچه افزایش تعداد تست‌های کرونا می‌تواند باعث افزایش بیماریابی و درمان بهنگام بیماران شود اما در عین حال بیماران کرونامثبت نباید به حال خود رها شوند. یکی از سیاست‌هایی که کشور چین را به الگوی جهانی کنترل کرونا تبدیل کرد، قرنطینه بیماران کرونامثبت و شناسایی افراد در تماس با آنها بود.

ایران با استفاده از ظرفیت‌های درمانی سپاه، بسیج، ارتش، هلال احمر و... می‌تواند افراد کرونامثبتی را که نیاز به بستری ندارند اما امکان قرنطینه آنها در منزل نیز وجود ندارد از سایر افراد جامعه و خانواده آنها جداسازی کند و در نقاهتگاه‌های کرونایی از این بیماران مراقبت کند تا احتمال انتقال بیماری از افراد ناقل به افراد سالم کاهش پیدا کند و از بروز پیک ششم جلوگیری شود، همچنین می‌توان با راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی و اتصال سیستم آزمایشگاهی وزارت بهداشت به سیستم فروش بلیت در ناوگان حمل‌ونقل زمینی و هوایی، از تردد افراد کرونامثبت در جامعه ممانعت به‌عمل آورد؛ متأسفانه در زمان حاضر بسیاری از افرادی که تست آنها مثبت می‌شود از خانه خارج می‌شوند و در سطح شهرها تردد می‌کنند و منجر به آلوده شدن تعداد زیادی از افراد جامعه می‌شوند که این مسئله هزینه‌های سیستم بهداشتی و درمانی برای شناسایی افراد مثبت و درمان آنها را بسیار بالا می‌برد.

طبق اعلام وزارت بهداشت هر بیمار مبتلا به کرونا به‌طور متوسط بین 6.5 تا 8 میلیون تومان در بخش دولتی هزینه دارد که 90 درصد آن در بخش بستری توسط بیمه پرداخت می‌شود در حالی که با هزینه‌هایی بسیار کمتر، می‌توان افراد را قرنطینه و از انتقال بیماری جلوگیری کرد؛ مسئله‌ای که تاکنون به‌طور کامل اجرا نشده است. 

رنگ‌بندی کرونایی شهرها، درست یا غلط؟

ستاد ملی مقابله با کرونا چند ماه است که اعمال ممنوعیت‌های کرونایی نظیر محدودیت در فعالیت مشاغل و تردد بین‌شهری را معطوف به تغییر رنگ استانهای کشور کرده است، در عین حال، معیار تغییر رنگ‌بندی شهرهای کشور، تعداد بیماران بستری کرونایی در آن شهرهاست؛ بدین معنا که اگر تعداد بیماران بستری به‌ازای 100 هزار نفر جمعیت در شهری افزایش یابد، رنگ آن شهر قرمز یا نارنجی خواهد شد و در صورت کاهش تعداد موارد بستری نیز رنگ آن شهر به‌سمت زرد یا آبی می‌رود.

بنابر گفته بسیاری از متخصصین، افزایش تعداد بیماران بستری شاخص مناسبی برای اعمال محدودیت‌ها نیست؛ زیرا زمانی رنگ یک شهر قرمز می‌شود که تعداد بیماران بستری در آن شهر افزایش یافته باشد؛ افزایش تعداد بیماران بستری چند روز تا چند هفته پس از افزایش تعداد مبتلایان رخ می‌دهد. اعمال محدودیت‌ها زمانی اثربخشی لازم را دارد که هنوز تعداد بیماران بستری زیاد نشده باشد زیرا در این صورت می‌توان بیماران سرپایی را شناسایی و سریعتر درمان کرد و از تماس این بیماران با اطرافیانشان جلوگیری کرد.

در واقع ستاد ملی مقابله با کرونا باید پیش از آن که تعداد بستری‌ها افزایش چشمگیری داشته باشد؛ محدودیت‌ها را آغاز کند اما این ستاد برای اعمال محدودیت‌ها، رنگ‌بندی بر اساس تعداد بستری را ملاک قرار می‌دهد و در شهری که قرمز است و بیماران بستری افزایش داشته، محدودیت‌ها را آغاز می‌کند! درواقع محدودیت در شهرهای کشور زمانی اعمال می‌شود که فرصت طلایی برای بیماریابی و کاهش تماس بیماران با افراد سالم از دست رفته است،
موضوعی که به‌اذعان رئیس وقت کمیته اپیدمیولوژی کرونا نیز رسید؛ سوری به تسنیم گفت: بستری به‌ازای جمعیت نمی‌تواند به‌طور صرف ملاک رنگ‌بندی و تعیین وضعیت کرونایی شهرها و برآورد میزان خطر در جامعه باشد زیرا بستری تنها یکی از متغیرهای مؤثر است و لازم است عوامل دیگر مانند میزان رعایت پروتکل‌ها، جابه‌جایی جمعیت، گردش ویروس در جامعه، نوع واریانت غالب و بسیاری از عوامل دیگر نیز در تعیین رنگ‌بندی شهرها در نظر گرفته شود.

یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با تأکید به این‌که "باید پیش از پیک جدید، اقدامات پیشگیرانه انجام دهیم"، می‌گوید: هنگام افزایش موارد ابتلا به کرونا، اقدام مؤثری انجام نمی‌شود و چند هفته بعد که بستری و مرگ‌ها افزایش می‌یابد محدودیت‌هایی اعمال می‌کنیم که دیرهنگام است و حتی ممکن است اگر این مداخلات را نیز انجام ندهیم، بیماری فروکش کند زیرا پیک بیماری تا ابد باقی نمی‌ماند و فروکش خواهد کرد و موج بعدی آغاز می‌شود.

انتهای پیام/+