عدالت آموزشی با مدارس متنوع ممکن نیست/ پیگیری رتبه‌بندی مدارس در مجلس
برخی کارشناسان آموزشی بر این باورند اگر به یک گروه از نخبگان توجه کنید، اجازه می‌دهید ثروتمندان، فرزندان خود را خوب بالا بیاورند؛ این جداسازی‌ها که هم‌اکنون به بهانه انواع مدارس مشاهده می‌شود به نفع طبقات محروم نیست.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نظام آموزشی امروز کشور با رنگین‌کمانی از مدارس غیردولتی و خاص مواجه است که وجه تمایز آنها میزان "پول دریافتی" است و ظاهراً به همان میزان که خانواده‌ها پول می‌دهند، فرزندشان خدمات ویژه آموزشی دریافت می‌کند و زوج «شهریه - کیفیت» جایگزین «اصل 30 قانون اساسی - کیفیت» شده است.
برخی کارشناسان آموزشی بر این باورند «اگر به یک گروه از نخبگان توجه کنید، اجازه می‌دهید ثروتمندان، فرزندان خود را خوب بالا بیاورند؛ این جداسازی‌ها که هم‌اکنون به بهانه انواع مدارس مشاهده می‌شود به نفع طبقات محروم نیست و ایجاد تبعیض به نفع افرادی است که وضعیت اقتصادی مناسب و توانایی ذهنی خوبی دارند و کافی است یک حمایت و توجه به آنها شود تا پیشرفت خود را داشته باشند.»
از سوی دیگر بررسی وضعیت رتبه‌های برتر کنکور در سال‌های اخیر، می‌تواند زنگ هشداری برای سیاست‌گذاران آموزشی کشور به‌ویژه در بحث حمایت از کیفیت آموزشی مدارس دولتی عادی باشد.
افزایش جمعیت کلاس‌های درس مدارس دولتی، کمبود معلم و استفاده از نیروهای بازنشسته حتی برای دوره حساسی مانند مقطع ابتدایی، کمبود امکانات آموزشی و آزمایشگاهی و... که در نهایت برآیند این وضعیت این است که بخش عمده ظرفیت محدود دانشگاه‌های دولتی در اختیار فارغ‌التحصیلان مدارس خاص و غیردلتی قرار دارد و دانشآموزان مدارس دولتی عادی سهمی ناچیز از این ظرفیت را دارند.
افزایش جمعیت کلاس‌های درس؛ تدریس معلم بازنشسته در دبستان‌ها
در همین رابطه مدیر یکی از دبستان‌های دولتی پایتخت می‌گوید: «منطقه آموزش و پرورش، معلم برای تخصیص ندارد و کلاس‌های درس را 40 نفره کرده‌اند، هنوز یک کلاس بدون معلم دارم و می‌گویند از نیروهای بازنشسته استفاده کنید اما آیا نیروهای بازنشسته که بعد از 30 سال کار کردن دیگر حوصله کافی را ندارند، برای تدریس به کودکان دوره ابتدایی مناسب هستند؛ متأسفانه کیفیت برای مسئولان اهمیتی ندارد.»
معلم یکی از مدارس دولتی مقطع متوسطه اول نیز با انتقاد از الزام مدارس دولتی به استفاده از شبکه شاد، می‌گوید: « این در شرایطی است که مدارس خاص و غیردولتی با چنین الزامی مواجه نیستند و از هر بستری که تمایل دارند برای آموزش مجازی استفاده می‌کنند، چند روز از آغاز سال تحصیلی جدید می‌گذرد اما هنوز کلاس‌های درس مدرسه در شبکه شاد ایجاد نشده است، می‌خواستم در بستر "اسکای روم" آموزش‌ها را شروع کنم که مدیر مدرسه گفت، نمی‌توانید! چون بخشنامه داده‌اند مدارس دولتی باید حتماً از شبکه شاد استفاده کنند؛ هم‌اکنون این پرسش را دارم چرا باید میان مدارس دولتی با مدارس خاص و غیردولتی در استفاده از شبکه شاد تفاوت وجود داشته باشد؟»
کمبودها برای مدارس دولتی عادی!
60 درصد دانشآموزان مقطع ابتدایی در کلاس‌های شلوغ و با تراکم بالای 26 نفر درس می‌خوانند همین مسئله در نسبت دانش‌آموز به معلم هم صادق است؛ استاندارد نسبت دانش‌آموز به معلم در مقطع ابتدایی، 14 است؛ بر اساس سالنامۀ آماری آموزش و پرورش میانگین این نسبت در سال تحصیلی 97-98 بیش از 30 نفر است. حال اگر حدود 13 هزار مدرسۀ ابتدایی که تعداد دانش‌آموز در هر کلاس کمتر از 5 نفر است را از محاسبه کنار بگذاریم، نسبت دانش‌آموز به معلم حدود 4 برابر استاندارد تعریف‌شده برای این مقطع است. طبیعتاً در چنین وضعیتی نمی‌توان انتظار ارتقای کیفیت آموزشی را داشت؛ این کمبودها بیشتر مربوط به مدارس دولتی عادی است.
تعارض منافع و ضعیف نگه داشتن مدارس دولتی
البته از کنار معضل تعارض منافع و مدرسه‌داری مسئولان وزارت آموزش و پرورش و تأثیر آن بر ضعیف نگه داشتن مدارس دولتی نباید به سادگی عبور کرد و سهم این متغیر را در اُفت هر چه بیشتر کیفیت در مدارس دولتی باید به طور جدی مورد توجه قرار داد.
تنوع مدارس در مقابل عدالت آموزشی
احمد حسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره توجه به عدالت آموزشی اظهار کرد: سال گذشته به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی مدارس شاهد برجسته‌تر شدن تبعیض آموزش بودیم، سه میلیون و 500 هزار دانش‌آموز برای بهره‌مندی از آموزش مجازی، موبایل و تبلت نداشتند بنابراین بخشی از تحصیل بازماندند.
وی افزود: موضوع دیگر در بحث عدالت آموزشی، وجود انواع مدارس خاص و غیردولتی در کشور است، رهبر انقلاب در 11 شهریور ماه 1399 در اجلاس سالیانه روساء و مدیران آموزش و پرورش گفت که «باید سطح و کیفیت مدارس دولتی از لحاظ آموزشی و تربیتی به‌گونه‌ای شود که دانشآموزان احساس نکنند با تحصیل در این مدارس، امکان قبولی آنها در کنکور کمتر است و خانواده‌ها نیز تصور کنند فرزندانشان را به یک جای بی‌پناه می‌فرستند.»، این گلایه‌ها از نبود عدالت آموزشی در جامعه است در حالیکه رسالت نظام اسلامی ایجاد عدالت آموزشی و تحصیل رایگان از دوره ابتدایی تا دانشگاه است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: در پایان دهه 60 با افزایش جمعیت و کمبود مدارس مواجه بودیم بنابراین بخش خصوصی را برای کمک ایجاد کردند هم‌اکنون جمعیت دانشآموزان به 14 میلیون رسیده است و باید فکر اساسی برای مدارس غیردولتی شود همچنین عدالت آموزشی باید به مدارس دولتی و بالا بردن کیفیت متمرکز شود چون تمام خانواده‌ها توانایی فرستادن فرزندانشان را به مدارس غیردولتی ندارند.
رتبه‌بندی مدارس در کمیسیون آموزش مجلس
فلاحی ادامه داد: کرونا و آموزش مجازی نیز به لحاظ تربیتی و آموزشی لطمات بسیاری را وارد ساخت، وزیر جدید آموزش و پرورش باید برنامه منسجم و گسترده‌ای داشته باشد، بازگرداندن دانشآموزان به مدرسه کار دشواری شده است همچنین باید به مسیر عدالت آموزشی و نگاه جدی به مدارس دولتی بازگشت.
وی با اشاره به اینکه در برخی مدارس غیردولتی قوانین نادیده گرفته می‌شود و به حقوق معلمان توجهی ندارند، متذکر شد: باید به سمت مدارس دولتی که مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند بازگشت، طرح رتبه‌بندی مدارس را در کمیسیون آموزش مجلس در دستور کار داریم که منجر به نظارت جدی‌تر بر مدارس دولتی و غیردولتی می‌شود، به نظر می‌رسد نیازمند تحول جدی در این رابطه هستیم.
فلاحی در پایان با اشاره به مشکل کمبود معلم بیان کرد: ظرفیت دانشگاه فرهنگیان در مقطعی کاهش یافت و هم‌اکنون با مشکل جدی کمبود معلم مواجه هستند که باعث افت کیفیت آموزشی شده است به گونه‌ای که رتبه آموزشی ایران در بین سایر کشورها نیز اُفت پیدا کرده است.
انتهای پیام/
