آمریکا وضعیت "عملاً عضو ناتو" برای اوکراین در نظر گرفته است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» روسیه در تحلیلی نوشته است: نشریه معتبر آمریکایی "The American Conservative" مدعی شده که مقامات واشنگتن در حال بررسی امکان "عملاً عضو ناتو" برای اوکراین هستند، هرچند قصد ندارند "بطور قانونی" این کشور را به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی درآورند. حال باید دید چنین روند اوضاعی برای اوکراین و برای روسیه که گسترش ناتو با عضویت جمهوری‌های سابق شوروی عبور کردن واشنگتن و بروکسل از "خط قرمز" در روابطشان با مسکو تلقی می‌شود، چه معنایی خواهد داشت؟

عبارت "عملاً عضو ناتو" که برخی کارشناسان نظامی آمریکایی برای اوکراین پیشنهاد کرده، قبل از هر چیز یک ساختار تبلیغاتی است. به مقامات کی‌یف پیشنهاد شده تا با این موقعیت کنار بیایند تا اشتیاق آنها برای پیوستن تمام و کمال به پیمان آتلانتیک شمالی برطرف شود، هرچند بطور قانونی هرگز چنین عضویتی تحقق نخواهد یافت. به معنای دیگر، در عمل هر اقدامی که می‌خواهند انجام می‌دهند، ولی هیچ سندی در این زمینه امضاء نخواهد شد.

در حقیقت "عملاً عضو ناتو" تلاشی برای شیرین کردن قرص تلخ غیر ممکن بودن عضویت اوکراین در این سازمان در آینده نزدیک است، چرا که آمریکایی خود مخالفتی با پیوستن اوکراین به ناتو ندارند، ولی اعتراف می‌کنند که نمی‌توانند شرکای اروپایی خود، به‌خصوص مقامات برلین و پاریس را در این خصوص متقاعد کنند. شاید حدود 15 سال قبل و در دوره ریاست جمهوری جورج بوش پسر، واشنگتن آمادگی آن را داشت که بر مواضع خود اصرار کرده و این مسئله را بر اروپایی‌ها تحمیل کند، ولی اکنون به دلیل افزایش اختلافات با کشورهای اروپایی، دیگر نمی‌تواند چنین کاری کند.

برای آلمان و فرانسه پذیرش اوکراین در صفوف ناتو بدون حل و فصل مشکل "فساد مالی گسترده" و اجرای اصلاحات اجتمالی-اقتصادی در این کشور، اقدامی کاملاً غیرقابل قبول است.  ضمن اینکه دعوت اوکراین به ناتو، عبور کردن از "خط قرمز" در روابط با روسیه است که می‌تواند عواقب شدیدی برای اروپا داشته باشد.

ضمن اینکه چنین اقدامی می‌تواند با مخالفت برخی کشورهای عضو ناتو، از جمله مجارستان روبرو شود که پیش از این نیز به دلیل برخی اختلافات خود با کی‌یف (از جمله محروم شدن اتباع مجاری تبار اوکراینی از استفاده از زبان مادری خود)، مانع از شکل گیری ترکیب "اوکراین+ناتو" شده است. در مجموع این طرح برای اوکراینی‌ها هم از لحاظ سیاسی و هم تبلیغاتی شکست خورده است، ولی متأسفانه این به معنای عدم تحقق چنین طرحی نخواهد بود.

امکان استقرار پایگاه نظامی آمریکا در خاک اوکراین فراهم خواهد شد

آمریکایی‌ها با اعلام اینکه اوکراین "عملاً عضو ناتو" محسوب خواهد شد، تنها چاپلوسی نکرده‌اند، بلکه واقعاً این کشور را بعنوان یکی از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در نظر خواهند گرفت و برایشان اهمیت ندارد که هیچ سندی در این رابطه امضاء نشده باشد. برای مثال، آمریکایی‌ها در این صورت به خود اجازه خواهند داد تا پایگاه‌های نظامی خویش را در هر نقطه از خاک اوکراین مستقر کنند، اگر تصمیم بگیرند که وجود چنین پایگاهی مورد نیازشان خواهد بود. و در این صورت آنها از موافقت بدون قید و شرط مقامات کی‌یف با چنین مسئله‌ای اطمینان یافته و می‌دانند که از آنها با افتخار استقبال خواهد شد.   

در حالی‌که 15 سال قبل صحبت بر سر ایجاد پایگاه نظامی آمریکایی در خاک اوکراین با انزجار گسترده مردمی مواجه می‌شد. ولی اکنون احتمال آن کم شده و نیروهایی که ممکن بود چنین اقداماتی را سازمان دهی‌ کنند، یا اوکراین را ترک کرده یا توسط سرویس‌های ویژه کاملاً سرکوب شده‌اند.

حال سئوال اینجاست که آمریکایی‌ها در چنین پایگاه‌هایی، علاوه بر هر نوع تسلیحات متعارف، چه سلاح‌هایی مستقر خواهند کرد؟ آیا کلاهک‌های راهبردی به این کشور منتقل می‌کنند؟ آیا مشاورین نظامی آمریکایی در آنجا حضور خواهند یافت تا ارتش اوکراین را به سطح استانداردهای ناتو ارتقاء دهند؟ آیا از خاک اوکراین برای جاسوسی و سازماندهی تحریکات علیه روسیه استفاده خواهد شد؟

نخبگان سیاسی در اوکراین نه تنها خواهان وابستگی به آمریکایی‌ها هستند، بلکه تمایل دارند که این وابستگی در آینده به مراتب بیشتر هم بشود. در همین راستا تأیید هر نوع کمک از سوی واشنگتن، از دید آنها مشروعیت سیاسی دارد. در عین حال مردم اوکراین آنقدر از سیاستمداران کشورشان ناامید شده‌‌اند که به آمریکایی‌ها بیشتر اعتماد دارند، گویی واشنگتن، معیار "کنترل کیفیت" اقدامات آنها قرار گرفته است.

تنها نگرانی آمریکا "پاسخ" روسیه به اقداماتش در اوکراین است   

تنها مانع جدی بر سر هر اقدامی از سوی آمریکا در خاک اوکراین، نگرانی از پاسخ روسیه به این اقدامات است. "پاسخ" در معنای گسترده کلام شامل: وخامت بیشتر روابط دو قدرت بزرگ هسته‌ای جهان می‌شود که بدون چنین مسئله‌ی هم در یک بحران عمیق قرار دارد و این وضعیتی است که مقامات واشنگتن در حال حاضر خواهان آن نیستند. ولی از طرف مقامات کی‌یف، دستان آنها برای هر اقدامی در خاک اوکراین باز گذاشته شده است: جدایی بینداز و حکومت کن.

در عین حال مسئله اختلافات سه‌جانبه همچون این سئوال همیشگی که "آیا آمریکا تصمیم خواهد گرفت به خاطر اوکراین به روسیه بجنگند؟" مطرح نیست. برای اینکه اگر ایالات متحده تصمیم به جنگ با روسیه بگیرد، اوکراین هم می‌تواند بهانه آن شود. ولی در دورنمای نزدیک، واشنگتن چنین قصدی ندارد. ضمن اینکه در این خصوص هم نباید قضیه تخم مرغ اول بوده یا مرغ را فراموش کرد.

بطور کلی برای روسیه بسیار اهمیت دارد که خاک اوکراین همچنان یک منطقه بی‌طرف باقی ماند. این مسئله بخش لاینفک نظریه امنیت ملی این کشور است که تهدیدات بالقوه ناشی از غرب از سه جهت هوایی، زمینی و دریایی در نظر گرفته شده است. البته مقامات واشنگتن خاک اوکراین را منطقه بی‌طرف نمی‌دانند، برای آنها این کشور به منزله یک ماهواره‌ای است که آمادگی دارد به هر طرف که آمریکایی‌ها بگویند، بچرخد و خود را با استانداردهای ایالات متحده هماهنگ کند. در اوکراین به‌خاطر هر نمادی از "اتحاد با آمریکا" حاضرند هر تغییری در وضعیت بدهند، حتی اگر لازم باشد که حکومت تغییر کرده و "انقلاب میدان" دیگری رخ دهد. آنچه برای مقامات کی‌یف اهمیت دارد، اجرای برنامه‌های کمک‌های آمریکاست و اگر مسئله عضویت اوکراین در ناتو هم "در عمل" باشد و نه "بطور قانونی"، برای آنها فرق چندانی نمی‌کند: تا زمانی که شیر به آنها برسد، مهم نیست خود گاو وجود داشته باشد.

چنین وضعیتی برای آمریکایی‌ها هم حتی بهتر است که مشارکتشان با اوکراین بخشی از یک ساختار کلی باشد تا خود را درگیر جزییات کنند. برای اینکه در خصوص عضویت اوکراین در ناتو در رسانه‌های گروهی آمریکایی به صراحت می‌نویسند که مقامات کی‌یف به‌جای به فکر ناتو بودن، بهتر است وقت خود را صرف مبارزه با فساد مالی گسترده در این کشور کنند. هرچند همه می‌دانند که در شرایط کنونی اوکراین، امیدی به این مسئله نیست.

در هر صورت، این مشکل (فساد مالی در اوکراین) مورد نگرانی مقامات مسکو قرار ندارد. آنچه روسیه را نگران می‌کند این واقعیت است که اوکراین بطور کامل تحت کنترل ایالات متحده قرار بگیرد و "خط قرمز" کنونی برای مسکو اکنون وضعیت عضویت اوکراین در ناتو نیست، بلکه اقدامات مشخصی است که آمریکایی‌ها، تحت هر عنوانی در خاک اوکراین انجام می‌دهند که هدف از آنها ضربه زدن به امنیت ملی روسیه است.

انتهای پیام/