با قرائت پیامی از وزیر ارشاد؛ یازدهمین همایش ملی بیهقی آغاز به کار کرد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یازدهمین همایش سالانه ابوالفضل بیهقی، همزمان با روز بزرگداشت پدر نثر پارسی، صبح امروز (شنبه 1 آبان ماه 1400) با حضور تنی چند از مقامات کشوری و استانی و استادان و بیهقی‌پژوهانی از ایران و افغانستان به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

چتر فرهنگی"تاریخ بیهقی" قلمرو زبان فارسی را می‌پوشاند

محمدجعفر یاحقی، بیهقی پژوه، عضو پیوسته  فرهنگستان زبان وادب فارسی و رییس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران ( شعبه خراسان) با اشاره به ثبت روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم رسمی کشور عنوان کرد: شخصیت تابناک و بزرگ بیهقی ارزش این را داشت که خیلی زودتر از اینها روزی به نامش نامگذاری می‌شد اما خرسندیم که علیرغم این تأخیر فرهنگی سرانجام این کار جامه عمل پوشید و کام همه دوستداران نثر فارسی و  به ویژه اهالی خراسان را شیرین کرد.

وی ادامه داد: اثر ارزشمند تاریخ بیهقی در کنار شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین آثار ادبی زبان فارسی است که یکی در نثر و دیگری در شعر، بر تارک ادبیات ما می‌درخشند. چتر فرهنگی فراگیر بیهقی، منطقه خراسان بزرگ و جهان فارسی زبان روزگار مولف را به تمامه می‌پوشاند و این میراث مشترک بشری بین اهالی ایران، افغانستان، تاجیکستان و حتی هندوستان، نامبردار است و از این جهت اثری فراملی به شمار می‌آید که می‌تواند در تحکیم روابط منطقه‌ای که متاسفانه امروزه چندپاره شده است، نقش مؤثری داشته باشد.

پیوند "تاریخ بیهقی" با زیستِ انسان مدرن

مهیار علوی‌مقدم، عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری و دبیر علمی یازدهمین همایش ملی بیهقی، سخنران بعدی این مراسم بود که در سخنانی کوتاه تصریح کرد: براساس سندی که از علی بن زید بیهقی مولف کتاب "تاریخ بیهق" در دست داریم، وفات ابوالفضل بیهقی در ماه صفر سال 470 قمری اتفاق افتاده است که بر اساس تقویم تطبیقی میلادی و قمری برابر با 24 اوت 1077 میلادی است که تقریبا برابر با اواخر شهریور یا مهرماه می‌شود اما بنده به اتفاق آقای سیدمهدی سیدی و دکتر محمدجعفر یاحقی بنا بر ملاحظاتی همچون شکل‌گیری فضاهای دانشجویی و آکادمیک و نیز آب و هوای مناسب، اول آبان ماه را برای این مناسبت پیشنهاد دادیم که خوشبختانه مورد موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید.

وی افزود: با توجه به امکانات فضای مجازی و بهره‌برداری علمی-فرهنگی از این فضا که در ایام کرونا به اوج خودش رسید، این تجربه گرانبها را به دست آوردیم که رویدادهای فرهنگی و آموزشی خودمان را در این فضا دنبال کنیم و این امر علاوه بر صرفه‌جویی در زمان، هزینه‌های مادی چنین همایش‌هایی را به شدت کاهش می‌دهد و ما این آمادگی را داریم که از سال آینده همایش بیهقی را به صورت بین‌المللی برگزار کنیم که در این راستا اقداماتی را نیز پیش‌بینی کرده‌ایم.

هدف عمده ما از برگزاری همایش بیهقی این است که متون ارزشمند کهنی همچون "تاریخ بیهقی" را در جهان معاصر مطرح کنیم و با ایجاد پیوند میان این آثار و زیست انسان مدرن، بر غنای فرهنگی جامعه و بالتبع انسان عصر جدید بیفزاییم.

دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری با اشاره به اینکه در این دوره برای نخستین بار بزرگداشت بیهقی طی یک ماه و در قالب "ماه بیهقی" برگزار می‌شود، اظهار کرد: برگزاری 9 نشست علمی- پژوهشی(در فضای مجازی) از اوّل آبان تا اوّل آذر1400 و سخنرانی دست کم 18 بیهقی‌پژوه در این نشست‌ها و بیهقی‌خوانی و نمایشنامه‌خوانی درشنبه‌ها و چهارشنبه‌های بیهقی از جمله برنامه‌های ماه بیهقی خواهد بود.

از این میان، 4 نشست به مناسبت  2 آبان (روز اخلاق و مهرورزی): پیوند تاریخ بیهقی و ارتقای اخلاق‌مداری و انسان‌دوستی در جامعه، 13آبان (روز دانش آموز): پیوندهای تاریخ بیهقی و آموزش و پرورش،14 آبان (روز فرهنگ عمومی): پیوند تاریخ بیهقی و ارتقای فرهنگ جامعه، 24 آبان (روز کتاب و کتابخوانی): بیهقی‌خوانی و پیوند تاریخ بیهقی با خوانش متن و 5 نشست نیز درحوزه‌های زیباشناسی، تاریخ‌نگاری، مطالعات فرهنگی، روایت‌شناسی و داستان‌پردازی در تاریخ بیهقی است.

سبزوار در عرصه نثر با شاعرانی چون فردوسی و عطار رقابت می‌کند

حسن امین، حقوقدان و استاد بازنشسته دانشگاه کلدونین گلاسگو، سخنران بعدی این همایش بود که با تأکید بر ضرورت غنابخشی به مطالعات بیهقی پژوهی معاصر، یادآور شد: نگاه به تاریخ بیهقی از جهات متعدد و متنوعی ممکن است اما من بنا دارم در سخنان خودم با مطرح کردن یک موضوع اجتهادی تحت عنوان "نظام حقوقی و حقوق قضایی در تاریخ اسلام" دریچه جدیدی بر روی مطالعات بیهقی‌پژوهی بگشایم که انشا‌الله در یکی از نشست‌های آتی "ماه بیهقی" مشروح آن را عرضه خواهم کرد.

وی ادامه داد: ابن‌خلدون به مثابه موسس و پایه‌گذار علم جامعه‌شناسی در سطح جهانی، در مقدمه اثر ارزشمند خودش می‌گوید کسانی که تخصصی در نثر دارند، شاعران خوبی نیستند و شاعران برجسته نیز نثرنویسان شاخصی نیستند؛ به نظر می‌رسد که وی در ابراز این دیدگاه به خطا نرفته باشد و اگر کسانی بر من خرده بگیرند که سعدی در چنین قاعده‌ای نمی‌گنجد خواهم گفت او هم در گلستان خودش، پایه نثر را تا سطح شعر ارتقا داده و در حقیقت وقتی نثر می‌نویسد هم شعر می‌گوید. می‌خواهم بگویم سبزوار برخلاف پسرعموهای فرهنگی خودش (نیشابور و مشهد) شاعرانی در تراز فردوسی و عطار ندارد اما ما در عرصه نثر ابوالفضل بیهقی را داریم که اثر گرانسنگش در نثر هم‌پایه کار فردوسی در شاهنامه است.

انتشارات بیهقی در افغانستان بیش از 60 سال قدمت دارد

دکتر عبدالغفور آرزو، پژوهشگر و سفارت کبیر سابق جمهوری اسلامی افغانستان در تهران، سخنران پایانی این نشست بود که سخنان خودش را با این شعر آغاز کرد:

من از دیار سنایی سرود آوردم
هزار سینه سلام و درود آوردم

وی ادامه داد: من از افغانستان زخمی آمده‌ام تا بگویم ایران و افغانستان به علاوه 12 کشور دیگر، واجد جغرافیای فرهنگ و تمدن مشترکی هستند که دامنه آن از سبزوار تا سمرقند و از فرات تا فراتر از بنگال گسترده است و زبان فارسی میراث مشترک همه آنهاست. بزرگ‌قامتانی که از این گستره تمدنی برخاسته‌اند، کم نیستند که شاید مولانا جلال‌الدین، سنایی غزنوی، ابوالفضل بیهقی، ملاحسین کاشفی سبزواری، کمال خجندی، خواجه عبدالله انصاری، بیدل دهلوی و حتی سلطان سلیم عثمانی تنها بخشی از نامدارترین آن‌ها باشند.

زبان فارسی، زبان جغرافیای سیاسی مشخصی نیست بلکه زبان هویت و تمدن مشترک این گستره فرهنگی است و من بسیار خوشحالم که شرف حضور در این همایش باشکوه را دارم تا از خواجه خواجگان ابوالفضل بیعقی، سخن بگویم. همچنین بسیار خرسندم از اینکه اعلام کنم ما در افغانستان بیش از 60 سال است که انتشارات بیهقی داریم و ذیل نام این بزرگمرد به نشر آثار فرهنگی می‌پردازیم.

وی در پایان با بیان اینکه از سال 2017 سبزوار و هرات شهرهای خواهرخوانده شناخته می‌شوند، ابراز امیدواری کرد که از آنجا که مزار ملاحسین کاشفی سبزواری در شهر هرات واقع شده است، بنیاد پژوهشی بیهقی نیز در این شهر راه‌اندازی شود و از سال آینده همایش بیهقی در سطح بین‌المللی و در گستره‌ای جهانی برپا شود.

گفتنی است، یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی، نویسنده تاریخ بیهقی در دو محور علمی- پژوهشی و بخش عمومی همزمان با روز ملی بزرگداشت پدر نثر فارسی برای نخستین بار از یکم آبان تا یکم آذر 1400 به مدت یک ماه و در قالب "ماه بیهقی" در شهر سبزوار و دانشگاه حکیم سبزواری برگزار خواهد شد.

برگزار کنندگان بخش‌های علمی- پژوهشی و عمومی یازدهمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، دانشگاه حکیم سبزواری- انجمن ترویج زبان وادب فارسی ایران (شعبه خراسان)، مرکز فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب، بنیاد فرهنگی زنده یاد دکتر علوی مقدم،  شهرداری و شورای اسلامی شهرستان سبزوار، اداره فرهنگ و ارشاداسلامی سبزوار و اداره آموزش وپرورش سبزوار هستند.

انتهای پیام/