«فضای مجازی، تهدید یا فرصت؟»| سایبرنتیک؛ هنر سکان داری و سازماندهی موثر

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ دانش سایبرنتیک از دانش های جدید در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات به شمار می آید. ریشه کلمه سایبرنتیک در زبان یونانی به معنای «هنر هدایت کردن» است. سایبرنتیک یعنی داشتن یک هدف و انجام فعالیت های لازم برای رسیدن به آن هدف. ترجمه سایبرنتیک به زبان لاتینgovernor یا حکمران است. در یونان باستان، اصطلاح سایبرنتیک نشانگر هنر حاکم شهر بود که در قوانین افلاطون نیز به آن اشاره شده است.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

عبارت سایبرنتیک در سال 1948 وقتی نوربرت وینر از آن برای نامگذاری رشته ای جدا از رشته های موجود مانند مهندسی الکترونیک، ریاضیات و غیره استفاده کرد، عمومیت یافت. وینر، ارتورو روزنبلوث و جولین بیگلو نیاز به نامی جدید برای رشته جدید خود داشتند و از واژه سایبرنتیک به معنای هنر هدایت کردن استفاده کردند تا تعامل و ارتباط غنی میان اهداف، پیش بینی ها، کنش ها، بازخورد و پاسخ را در همه انواع سیستم ها توضیح دهند.

در واقع سایبرنتیک علمی است که به مطالعه مفاهیم کنترل و ارتباطات در ارگانیسم های زنده، ماشین ها و سازمان ها می پردازد و بررسی می کند که چگونه یک سیستم (دیجیتالی، مکانیکی یا بیولوژیکی) اطلاعات را پردازش می کند، به آن پاسخ می دهد و برای داشتن عملکردی بهتر تغییر می کند یا شرایط را تغییر می دهد. این تفسیر از سایبرنتیک توسط وینر در 1948 ارائه شد. دو سال بعد وینر «جامعه» را به عنوان عامل سوم به سایبرنتیک اضافه کرد. امروزه سایبرنتیک علمی میان رشته ای است که محل تلاقی علومی مانند ریاضیات، منطق، نمادشناسی، فیزیولوژی، زیست شناسی و جامعه شناسی است.

** سیاسی شدن دانش سایبرنتیک

در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری در سال 1960 زمانی که جان اف کندی انتخاب شد، صحبت از شکاف موشکی بین آمریکا و شوروی بود. نه چندان پس از آن، بحث از شکاف سایبرنتیک نیز شروع شد و دولت شوروی سخاوتمندانه بودجه تحقیقات سایبرنتیک را تامین می کرد. به این ترتیب عده ای نیز در ایالات متحده برای عقب نماندن از این فضای پژوهشی بحرانی به تکاپر افتادند.

آندره ماری آمپر نخستین کسی بود که سایبرنتیک را به علوم سیاسی مربوط کرد. او در کتاب خود سایبرنتیک را «علم سیاست جاری و حکومت عملی در یک دولت یا جامعه» تعریف کرد. پس از او ترنتوفسکی سایبرنتیک را «هنر چگونگی حکومت بر یک ملت» تعریف کرد. همچنین بوگدانوف اصول سازمانی مشترک برای همه انواع سیستم ها را بررسی کرد.

** تعاریف مختلف دانش سایبرنتیک

سایبرنتیک مانند هر مقوله جامع دیگری دارای تعریفی واحد نیست و تعاریف مختلفی از آن به عمل آمده است. برخی از این تعاریف عبارت است از:

• علم مطالعه دستگاه هایی با ماهیت های مختلف که قادر به دریافت، ذخیره و پردازش اطلاعات و استفاده از آن برای کنترل کردن است.
• هنر سکان داری: سایبرنتیک با همه انواع رفتارها تا جایی که عادی یا معین یا قابل باز تولید باشد سروکار دارد؛ یعنی ماشین های واقعی (الکترونیکی، مکانیکی، عصبی یا اقتصادی)
• شاخه ای از ریاضیات که با مسائل مربوط به کنترل، بازگشتی بودن و اطلاعات درگیر است
• هنر سازماندهی موثر
• هنر تضمین عملکرد کارآمد
• هنر و علم دستکاری استعاره های قابل دفاع
• هنر ایجاد تعادل در جهان محدودیت ها و امکان ها
• علم و هنر فهمیدن
• علمی ترکیبی برای کنترل، اطلاعات و سیستم ها
• نظامی از دیدگاه هایی که یک حاکم باید برای کنترل موثر حوزه اش داشته باشد
• هنر تعامل در شبکه های دینامیک

تقریبا در همه این تعاریف مفاهیم کنترل و سیستم حضور دارند. در نتیجه علم سایبرنتیک را می توان علم کنترل سیستم و هنر سازماندهی موثر جامعه دانست.

انتهای پیام/