اهمیت راهبردی منطقه تل رفعت سوریه برای بازیگران میدانی چقدر است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم،  از ابتدای جنگ داخلی سوریه، مرز «باب السلامه» و «منطقه اعزاز» از اهمیت استراتژیک قابل توجهی برخوردار بود؛ زیرا یکی از مهم ترین معابر ارتباطی میان ترکیه و مناطق شمالی حلب (تحت سیطره معارضه) به حساب می‌آمد.

برای درک بهتر این نکته، باید مختصات آن را مد نظر داشته باشیم:

در شمال غرب حلب، منطقه عفرین در تصرف کردها قرار داشت و بقیه مناطق تا دو شهر محاصره شده «نبل» و «الزهرا» به اشغال معارضه درآمده بود. معارضه چه برای زندگی روزمره و عادی خود و چه برای تأمین لجستیک نبردهای شهر حلب، به ارتباط زمینی امن با ترکیه از طریق مرز باب السلامه نیاز داشتند. اهمیت این مناطق به قدری زیاد بود که نخستین عملیات گسترده داعش علیه معارضه در همین منطقه رخ داد.

چند سال های بعد، کردهای مستقر در عفرین برای سیطره بر باب السلام و حرکت به سمت شمال حلب تلاش و شهر بزرگ «تل رفعت» با حدود 300 هزار جمعیت را تصرف کردند. علاوه بر آن فرودگاه نظامی «منغ»، شهرک های «دیر جمال»، «کفرنایا»، «عین دقنه» و... هم به تصرف YPG یا یگان های مدافع خلق (اصلی ترین گروه مسلح کرد حاضر در جنگ سوریه) درآمد تا حریم مطمئنی برای تل رفعت ایجاد شده و کردها بتوانند از آن جا به سمت اعزاز حرکت کنند.

در سال های بعد، ارتش ترکیه به صورت مستقیم وارد سوریه شد و طی عملیات های درع الفرات و غصن الزیتون، نوار شمالی استان حلب را تصرف کرد؛ اما این منطقه همچنان دست کردها باقی ماند! اواخر عملیات عفرین، بخشی از معارضه در مرز باب السلامه تظاهرات کرده و از ارتش ترکیه درخواست کردند به سمت تل رفعت حرکت کند؛ اما اردوغان زیر بار نرفت! زیرا دغدغه اصلی شورای امنیت ملی ترکیه صرفا مناطق کردنشین مثل عفرین بود که می توانست پوشش مردمی و بومی برای PKK ایجاد کند. منطقه تل رفعت و حومه آن عرب نشین بودند و از این حیث خطر امنیتی قابل توجهی برای مرزهای ترکیه نداشتند!

با این حال تجربه سه سال اخیر نشان می‌دهد کردها از طریق تل رفعت می‌توانند در عفرین عملیات های کور و ایذایی انجام دهند. به عبارت دیگر، تأمین امنیت و ثبات عفرین منوط به پاکسازی تل رفعت است. به نظر می‌رسد آنکارا نیز این واقعیت را پذیرفته و قانع شده که باید این منطقه را تصرف کند.

حال پرسش اصلی این است که از نظر میدانی و عملیاتی، احتمال موفقیت ارتش ترکیه در این عملیات چقدر است؟

در پاسخ باید گفت قسد در تل رفعت، محاصره شده و برای دفاع از خود از بخت بسیار پایینی برخوردار است! تنها مستمسک واقعی قسد، فرودگاه نظامی منغ بود که در اختیار روسیه قرار دادند تا روس ها ضامن بقای کردها در تل رفعت باشند. تجربه 4 سال اخیر نشان می دهد آنکارا از رویارویی مستقیم با مسکو واهمه دارد و ارتش ترکیه دست به ریسک نمی زند تا به صورت علنی و مستقیم به فرودگاه نظامی تحت تصرف روسیه حمله کند!

در مقابل، عملیات های 2018 تا 2020 در ادلب، الگوی جدیدی را به آنکارا نشان می دهد! ارتش ترکیه چند پایگاه در شمال غرب حماه و جنوب استان ادلب داشت که به نوعی ضامن آتش بس و عدم انجام عملیات توسط ارتش سوریه در این منطقه محسوب می شد. بعدها ارتش سوریه به کمک مقاومت موفق شدند با پیشروی‌های گسترده، این مناطق را آزاد کنند و - در نتیجه - تا شعاع قابل توجهی، پایگاه های ارتش ترکیه به محاصره نیروهای وابسته به دمشق و متحدین درآمد!

آنکارا مدت‌ها تلاش کرد تا از طریق مذاکره، مسأله پایگاه های محاصره شده را به سرانجام برساند؛ اما پرونده این پایگاه‌ها عملا ناتمام مانده است! ترکیه تعدادی از پایگاه‌ها را تخلیه کرد؛ اما هنوز نزدیک به 10 پایگاه محاصره شده در اقلیم ادلب باقی مانده است؛ پایگاه‌هایی که روزگاری در قلمرو معارضه بود؛ اما الآن تا شعاع چند کیلومتر در محاصره کامل ارتش سوریه و متحدین است.

آنکارا تأکید دارد که طبق توافقات پیشین، باید ارتش سوریه عقب‌نشینی کرده و این مناطق به معارضه واگذار شود؛ در مقابل روسیه با اشاره به این‌که چند بار توافق مکتوب صورت گرفته که ادلب تحت سیطره گروه‌های تروریستی نباشد، اعلام می‌کنند واگذاری این مناطق به تحریر الشام (گروه تروریستی حاکم بر ادلب) غیرممکن است و اگر آنکارا نمی‌تواند با تروریسم در ادلب مبارزه کند، باید این پایگاه‌ها را تخلیه کند!

حال باید دید تل رفعت وضعیت مشابهی را می‌تواند برای آنکارا ایجاد کند؟ آنکارا بر تروریست خواندن قسد اصرار دارد؛ از طرف دیگر روسیه نیز pkk را به عنوان گروه تروریستی پذیرفته است، هرچند ارتباط ارگانیک و سازمانی میان قسد و pkk را قبول نمی‌کند. با این اوصاف، آیا آنکارا می‌تواند به اقدام متقابل دست زده و پایگاه روسی (فرودگاه نظامی منغ) را محاصره کند؟

طی دو هفته گذشته، نیروی هوایی ارتش ترکیه تراکت ها و اطلاعیه هایی را در آسمان تل رفعت رها کرده و از اهالی و ساکنان این شهر خواسته از پایگاه های قسد فاصله گرفته و با ارتش ترکیه و معارضه همکاری کنند! همزمان اخبار گسترده ای از آماده‌باش عملیاتی چندین هزار نفر در اعزاز و عفرین منتشر شده که می تواند نشانه مهمی برای حمله به تل رفعت باشد.

باید اخبار این منطقه را به دقت دنبال کرد. آیا گلوله اول شلیک خواهد شد؟

انتهای پیام/