به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج ، این روزها با عبور از کوچه و پسکوچههای شهر دیگر اثری از توپ بازی و قهقه و بازیهای کودکان در میان کوچهها نیست چراکه بیشتر آنها اوقات فراغت خود در میان بازیهای مهیج و جذاب موبایل و تبلت سپری میکنند و شیوع کرونا و آموزش مجازی بیشتر بر این امر دامن زده و این فضا و ابزار شورانگیز و جاذب دانسته یا نادانسته دنیای پرجنبوجوش کودکان و نوجوانان را سلب کرده است.
آنچه در این سالهای اخیر در جامعه بشری و ایرانی به خوبی خودنمایی میکند این است که فضای مجازی دارای جاذبههای مختلف و وسوسه برانگیز است، جاذبههایی که صرفنظر از اینکه ممکن است خوب به نظر آیند اما بعضاً مخرب ذهن و اوهام برانگیزند.
این سالها و روزها بیش از هر چیزی خودنمایی میکند، سیر آشنایی خردسالان با دنیای مجازی است و شاید بسیاری از خانوادهها، خلاقیتهای فرزندان نوپای خود را در این دنیای پرخطر جستجو میکنند و در بسیاری از موارد شاهد اعتیاد به اینترنت که شایعترین اعتیاد بدون مواد مخدر در دنیای مدرن است، هستیم و فعالترین گروه در این بخش نسل نوجوان و جوان هستند و در ایام شیوع کرونا به دلیل آموزش غیرحضوری و مجازی درصد استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی افزایش داشته است.
این اعتیاد در ایام اپیدمی کرونا افزایش زیادی پیدا کرده است چراکه کودکان و نوجوانان دارای وقت آزاد بیشتری هستند و استفاده آنها از اینترنت با وجود کلاسهای مجازی نسبت به سالهای قبل بیشتر شده است. از سوی دیگر خانوادهها هم به دلیل آموزش آنلاین فرزندان واکنش کمتری به این موضوع دارند و این در حالی است که در اعتیاد به فضای مجازی، افراد انتخابگر نیستند و به طور افراطی درگیر این فضا میشوند، به گونهای که هنگام دوری از این فضا دچار دلمشغولی میشوند.
اعتیاد به فضای مجازی در کمین فرزندان
در حال حاضر کودکان خواسته یا ناخواسته وارد فضای مجازی شدهاند و همواره آسیبهایی در کمین آنهاست، براین اساس در این مساله با دو تیپ خانواده مواجه هستیم؛ خانوادههایی که نسبت به این فضا اشراف دارند و کنترل حداقلی را انجام میدهند و خانوادههایی که در این مورد دارای اطلاعات زیادی نیستند و به همین دلیل نمیتوانند فرزندان را در استفاده درست از این فضا راهنمایی کنند.
اعتیاد به فضای مجازی از یک سو و سایتهای غیر اخلاقی و کلاهبرداری که امروزه تعداد آنها کم نیست نیز از سوی دیگر به یکی از مهمترین دغدغههای مردم، خانوادهها و متخصصان به دلیل استفاده نادرست از وسایل ارتباط جمعی تبدیل شده است که بر روح، روان و شخصیت افراد تأثیر میگذارد و در حال حاضر نسل نوجوان و جوان اطلاعات لازم را در خصوص استفاده از شبکه مجازی به صورت خودجوش به دست آورده و از هرگونه آموزشپذیری خودداری میکنند لذا بایستی هوشمندانه اعضای خانواده نحوه استفاده از فضای مجازی را مدیریت کنند.
امجدی، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در این باره در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در سنندج میگوید: فضای مجازی کلید بسیاری از دانستهها و ندانستهها است اما زمانی میتوان از این فضا به خوبی استفاده کرد که بهترینها را درآن جستجو کنند.
وی افزود: اما در این بین سپردن فرزندان به دنیای مجازی و رها کردن آنها در سیر بازیها و جاذبهها و محرکهای این دنیا اگرچه ممکن است با تحولات فکری و زود عالم شدن همراه باشد اما درگیری آنان با هیجان و نیازهای واهی و تطابق نداشتن این محتوا با دنیای واقعی، موضوعی است که میبایست در کانون توجه خانوادهها و مسئولان آموزشی قرار گیرد.
این کارشنان مباحث تربیتی تصریح کرد: استفاده بیرویه دانشآموزان از فضای مجازی منجر به انزوای آنها شده چراکه این فضا با هویت کاذب و زودگذر تصویری و غیرواقعی همراه است و منجر میشود افراد دائما در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در آن باشند.
وی به مضررات استفاده بیرویه از فضای مجازی اشاره کرد و گفت: از عمدهترین تأثیرات منفی اینترنت و فضای مجازی میتوان در قالبهای رفتاری از بحران هویت، عدم رشد مهارتهای اجتماعی، سوءاستفادههای جنسی، اعتیاد به اینترنت و نیز صدمات جسمانی اشاره کرد.
امجدی یادآور شد: کودکان و نوجوانان به خصوص در دوران بلوغ که مرحلهی شکلگیری هویت آنهاست همواره به دنبال کشف ارزشها و درونی هستند و وقتی با اینترنت و حجم گسترده، حیرتانگیز و گوناگون اطلاعات مواجه میشود و به ناچار هویت خود را در این دنیای مجازی جستوجو میکنند و شاید تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان راه را در اینترنت گم کرده و دوران هویتیابی خود را با بحران سپری کنند.
چاقوی دولبه فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان
سرهنگ مهدی دانشپور، رئیس پلیس فتا فرماندهی انتظامی استان کردستان نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: کودکان و نوجوانان در پی خانهنشینی پس از شیوع ویروس کرونا، وقت زیادی را صرف بازیهای رایانهای میکنند و این موضوع در تمام سنین به امری عادی و طبیعی تبدیل شده که دغدغهای جدی برای پدرها و مادرهاست و والدین باید مراقب باشند این افزایش استفاده از فضای مجازی فرزندان آنها را بهسوی اعتیاد اینترنتی سوق ندهد چراکه سازمان بهداشت جهانی اعتیاد کودکان به بازیهای کامپیوتری و اختلالات روانی ناشی از آن را یک بیماری معرفی کرده است و این خود والدین هستند که باید با استفاده از روشها و بازیهای مختلف فرزند خود را سرگرم کنند تا ذهن او از فضای مجازی و بازی رایانهای دور شود.
وی افزود: فضای مجازی مانند یک چاقوی دو لبه میماند که از یک سو دارای مزایا و منافعی است و از سوی دیگر اگر بر نحوه استفاده از آن نظارت و بر تامین محتوایی که در اختیار کودک و نوجوان قرار میگیرد، برنامهریزی و کنترل صورت نگیرد آسیبهای جبرانناپذیری را برای کودکان و نوجوانان در پی خواهد داشت بنابراین به والدین توصیه میشود مهارتهای حفظ امنیت در استفاده از تلفن همراه را به کودکان آموزش دهند.
کنترل و صیانت از فرزندان در فضای مجازی
سرهنگ دانشپور ادامه داد: خانوادهها بهویژه والدین تأثیر بسزایی در کاهش آسیبهای ناشی از فضای مجازی اعم از اعتیاد اینترنتی و پیشگیری از بروز سایر آسیبها دارند به ویژه در این روزهای کرونایی که فرزندان آنها از طریق فضای مجازی تحصیل میکنند، بنابراین والدین باید با کودکان و نوجوانان در فضای مجازی وقت بگذارند به طوریکه فرزندان به آنها اعتماد داشته باشند و بدون ترس، تجربههای ناخوشایندش را با والدین در میان بگذارند.
وی تصریح کرد: والدین باید برای استفاده کودکان از اینترنت و شبکههای اجتماعی مجموعه قوانینی تعریف کرده و سعی کنند قبل از کودکان، فیلم، کارتون، انیمیشن یا بازیهای رایانهای را از نظر بگذرانند. سایتهایی که فرزندان در آنها عضویت دارند را بشناسند، همچنین میتوانند موتورهای جستجو را برای سنین مناسب کودکشان محدود کنند و برای استفاده از این فضا قوانین و ساعات مشخصی را تعیین کرده و از «ابزارها و نرم افزارهای کنترل والدین» استفاده کنند تا از مشاهده ناخواسته محتوای مبتذل برای آنها جلوگیری شود و مهمتر از همه نباید فضای مجازی را جایگزین فعالیتهای فیزیکی و سرگرمیهای جمعی کودک کنند.
رئیس پلیس فتا فرماندهی انتظامی استان کردستان یادآور شد: از آن جهت حضور والدین و همراهی آنها با فرزندان در فضای مجازی لازم و ضروری است که حضور کودکان در این فضا بدون نظارت والدین آسیبهایی دارد، مهمترین آسیب فضای مجازی، اعتیاد اینترنتی است بر این اساس به والدین توصیه میشود، بر میزان ساعات استفاده کودک از فضای مجازی نظارت داشته باشند.
دانشپور به مضررات استفاده مداوم از فضای مجازی و تلفن همراه توسط کودک و نوجوان اشاره کرد و یادآور شد: اعتیاد به فضای مجازی در ارتباط قرار گرفتن با اطلاعات نامناسب، کاهش مهارتهای ارتباطی، محدود شدن یادگیری را در پی خواهد داشت و علاوه برآن آسیبهای جسمی مانند ضعف بینایی و خستگی چشم، آسیب فراوان به گوش در اثر استفاده از هندزفری و بروز مشکلات عصبی را ایجاد خواهد کرد.
انتهای پیام/485/ ع